عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Irak hükümeti, kronikleşen elektrik kriziyle mücadele için bir dizi tedbir aldı

Irak hükümeti temiz enerjinin desteklenmesine 800 milyon dolar ayırdı.

Kazımi elektrik uzmanlarıyla yapılan toplantıya başkanlık ediyor (INA)
Kazımi elektrik uzmanlarıyla yapılan toplantıya başkanlık ediyor (INA)
    Bağdat / Fadıl en-Neşmi
TT
TT

Irak hükümeti, kronikleşen elektrik kriziyle mücadele için bir dizi tedbir aldı

Kazımi elektrik uzmanlarıyla yapılan toplantıya başkanlık ediyor (INA)
Kazımi elektrik uzmanlarıyla yapılan toplantıya başkanlık ediyor (INA)

Irak hükümeti yaz aylarında talebin arttığı elektrik enerjisi üretimini artırmak amacıyla elektrik enerjisi kriziyle mücadelede tedbir almaya devam ediyor. Hükümet bu kapsamda elektrik şebekesine yeni üretim santrallerini dahil etmesinin yanı sıra neredeyse her yıl elektrik arzında krize yol açan İran gaz tedarikindeki kesintilerle ilgili sorunu aşmaya çalışıyor.
Irak Elektrik Bakanlığı Sözcüsü Ahmed Musa, Bakanlığın ‘sisteme yaklaşık 4 bin 500 megavat dahil edeceğini ve elektrik enerjisi üretiminde 25 megavata ulaşmaya çalıştığını’ söyledi.
Irak resmi haber ajansı INA’ya açıklamalarda bulunan Musa, vilayetleri birbirine bağlayan enerji nakil hatlarının kurulumunun tamamlandığını belirterek, bu kurulumun dağıtım süreci, elektrik kesintisinin hafifletilmesi, trafo çalışma saatlerinin değiştirilmesi, şebeke hatları ile bazı yük merkezlerine mobil santrallerin kurulması ve dağıtım ağlarının güçlendirilmesine yardımcı olacağını ifade etti.
Irak ile Çin arasında yapılan sözleşme kapsamında Selahaddin vilayetinde kurulan ve üretimde en son bin 630 megavata ulaşan elektrik üretim santralinden 615 megavatlık elektriğin şebekeye verildiğini aktaran Musa, santralin ikinci ünitesinin de önümüzdeki aylarda faaliyete geçmesini beklediklerini dile getirdi.
Elektrik Bakanlığı’nın, İran’dan gaz tedarikiyle ilgili sorunları çözme girişimlerine de değinen Musa, İran tarafıyla periyodik toplantılar düzenlediklerini ve Bakanlar Kurulu’nun İran’a olan gaz borcunun tamamını ödeme kararı aldığını belirtti. Musa, borçların Irak Ticaret Bankası’nın kredi fonundan ödeneceğini aktardı.
Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi önceki gün Bakanlar Kurulu Enerji Konseyi ile düzenlenen toplantıya başkanlık yaptı. Vatandaşa elektrik enerjisini ulaştırmanın en büyük öncelik olması gerektiğini vurgulayan Kazımi, elektrik sistemindeki herhangi bir arızanın giderilmesi için gün boyu çalışma ve her türlü acil kriz için daima hazır vaziyette olma talimatı verdiğini kaydetti.
Başbakan Kazımi ayrıca güvenlik teşkilatlarına, geçen yıl sistemde büyük zararlara yol açan bir dizi terör saldırısının hedef aldığı enerji nakil hatlarında güvenliği artırma çağrısı yaptı.
Öte yandan Irak Merkez Bankası temiz enerjinin desteklenmesine 1 trilyon Irak dinarı (yaklaşık 800 milyon dolar) tahsis etti.
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı İhsan Şamran el-Yasiri dün (pazartesi) Irak Bankalar Birliği’nin düzenlediği bir panele katıldı. Yasiri, burada yaptığı konuşmada, “Merkez Bankası Başkanı’nın 1 trilyon Irak dinarı değerinde bir girişim başlatmayı onaylamasının ardından Merkez Bankası, Çevre Bakanlığıyla işbirliği içerisinde bu yılbaşından beri Irak’ta yeşil ekonomi ve yenilenebilir enerji alanlarına yatırım yapmaya yöneldi ve yenilenebilir enerjiyle ilgili özel bir komite kurarak işe başladı” dedi.
Yasiri, “Merkez Bankası kredilerin sadece idari komisyon tarafından verilmesine ve tüm konut ve iş sektörlerini hedeflemesine karar verdi. Güneş enerjisi sisteminin kurulması çevrenin korunmasına ve risklerin azaltılmasına katkı sağlayacak” ifadesini kullandı.
Panele katılanlar arasında yer alan Irak Yatırım Komisyonu Başkanı Suha en-Neccar, “Yatırım Komisyonu temiz enerji projelerini büyük oranda destekliyor. Hükümet güneş enerjisi ile 7,5 gigawatt elektrik üretilmesi için uluslararası şirketlerle bir anlaşma imzaladı. Merkez Bankası enerjiye yatırım yapmak için gerekli miktarları sağladı” dedi.
Neccar, yerel ve uluslararası şirketlere “güneş enerjili elektrik santralleri kurmak için Merkez Bankası’nın girişimine yatırım yapma” çağrısında bulundu.
Irak Çevre Bakanı Casim el-Felahi, panelde yaptığı konuşmada, ülkesinde çölleşme ve kum fırtınaları seviyelerinin artmasına yol açan su güvenliğiyle ilgili ciddi sorunların olması sebebiyle Irak’ın iklim değişikliğinden en çok etkilenen dünya ülkelerinden biri olduğunu ifade etti.
Felahi, “Bakanlık, güneş enerjisi ve yeşil ekonomiye geçiş yoluyla elektriğin desteklenmesi için Merkez Bankası’yla birkaç aydır bankanın ulusal girişimi üzerinde çalışıyor” dedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Bir gözü savaşta, diğer gözü kaderinde olan Gazze’nin ‘kafa karışıklığı’

Hamas'a göre Gazze'de ateşkes umutları giderek azalıyor (AFP)
Hamas'a göre Gazze'de ateşkes umutları giderek azalıyor (AFP)
TT
TT

Bir gözü savaşta, diğer gözü kaderinde olan Gazze’nin ‘kafa karışıklığı’

Hamas'a göre Gazze'de ateşkes umutları giderek azalıyor (AFP)
Hamas'a göre Gazze'de ateşkes umutları giderek azalıyor (AFP)

İzzettin Ebu Ayşe

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail'in İran'a karşı başlattığı saldırıdan önce, ABD, İsrail, Hamas ve İran arasında Gazze konusunda geniş kapsamlı müzakereler yürütüldüğünü açıklamıştı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da Gazze'de tutulan rehinelerin durumuyla ilgili ciddi ilerlemeler kaydedildiğini doğruladı.

Ancak İsrail'in İran'a sert bir askeri darbe indirmesi, Gazze meselesinin çözülmesine ve ateşkes anlaşmasına varılmasına katkıda mı bulunacak, yoksa bölgedeki ateşkes müzakerelerini olumsuz yönde mi etkileyecek?

Darbe öncesi çabalar

İsrail, İran'ı 7 Ekim 2023 saldırılarını finanse etmekle suçluyor. Bu suçlamayı dayandırdığı nedenlerden biri Hamas Hareketi’nin Tahran'ın bölgedeki uzantılarından biri olarak görmesi ve Hamas ile İran arasında uzun soluklu ve güçlü ilişkiler olmasıdır.

Mevcut bilgilere göre ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ve Filistin asıllı Amerikalı akademisyen ve siyasi aktivist Bishara Bahbah, İsrail İran'a ağır bir darbe indirmeden önce, ABD ile İran arasında İran’ın nükleer programına ilişkin müzakerelerle eş zamanlı olarak Gazze konusunda bir anlaşma metni üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırmışlardı. Bu çabalar, ABD ile İran arasındaki müzakerelerle eş zamanlı olarak yürütülüyordu.

İsrail'in İran'a yönelik askeri saldırısı öncesinde, arabulucular Katar ve Mısır, ABD ile Gazze ve İran meselelerine dair görüşmeler yaptılar. Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, Washington ile Tahran arasındaki müzakerelerin gelişmeleri ve Gazze'deki savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya varılması için Witkoff ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Tüm bu çabalar, Katar'ın Witkoff'un ateşkes önerisine ilişkin yenilikçi ve değiştirilmiş bir formül sunmasının ardından gerçekleşti. O sırada Hamas'ın geçici lideri Halil el-Hayya, "Gazze'deki savaşı durdurmaya yönelik bir dizi fikir aldık. Witkoff'un önerisine açığız. Ancak savaşı kalıcı olarak sona erdirmek ve İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesini sağlamak için daha güçlü güvenlik garantileri gerekiyor” açıklamasında bulundu.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre bu çabalar Tahran'ın doğrudan bilgisi dahilinde gerçekleştirildi. Trump, ilk kez Gazze'de ateşkes dosyasına doğrudan müdahale ederken bunu, “Gazze şu anda bizim, Hamas ve İsrail arasında yürütülen büyük müzakerelerin ortasında ve İran da bu müzakerelere katılıyor. Gazze'de neler olacağını göreceğiz. Rehineleri geri almak istiyoruz” şeklindeki heyecan verici açıklamasıyla duyurdu.

Ardından Netanyahu, esir takası ve Gazze'deki ateşkes müzakerelerinde önemli ilerleme kaydedildiğini söyledi ve ardından üst düzey bakanlarıyla bir toplantı yaptı. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar, rehinelerle ilgili anlaşmayı sağlamaya kararlı olduklarını ve ilerleme kaydedildiğini söyledi.

İsrail şartlarını koyuyor

Ancak İsrail'in İran'a saldırmasının ardından Gazze dosyasıyla ilgili tüm bu gelişmelere endişeyle bakılırken, Hamas bu eksene olan bağlılığını yeniden teyit etti ve tutumunda değişiklik yapmadı. Hamas liderlerinden İzzet Rişk, İsrail'in İran'a yönelik saldırısının tehlikeli olduğunu, bölgede patlamaya yol açabileceğini ve bunun Netanyahu'nun bölgeyi açıkça bir savaşa sürükleme konusundaki kararlılığını yansıttığını söyledi.

İsrail'in saldırısı, Gazze'deki savaşın gidişatını etkiliyor. Siyasi ve askeri gözlemciler, savaşın gidişatı ve ateşkesin Tahran ile Tel Aviv arasındaki askeri gelişmelere bağlı olarak değişebileceğini ve bir anlaşmaya varılabileceği gibi, tarafların tutumlarının sertleşebileceğini belirtiyorlar.

Siyasi araştırmacı Macid Ebu Herbid, değerlendirmesinde şunları söyledi:

“İsrail, bölgede zaferler kazandığına ve İran'a karşı ezici bir galibiyet elde ettiğine inanıyor. Bu durum Netanyahu'yu, kazanan tarafın şartları belirlediği kuralına göre şartlarını ve taleplerini sertleştirmeye iten bir coşkuya kapılmasını sağlarken Gazze konusunda yenilgiye uğradığına inandığı Hamas'ın bu şartlara uyması gerektiğini düşünüyor.”

Ebu Herbid, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hamas her şeyi kaybettiğini düşünüyor olabilir ve bu yüzden tek seferde kapsamlı bir anlaşma imzalamakta ısrarcı bir tutum sergileyebilir. Bu durum toprak üzerindeki kontrolünü kaybettikten sonra kaybedecek başka bir şeyi kalmadığından kaynaklanıyor."

Ebu Herbid'e göre İsrail'in İran'a yönelik saldırıları Gazze dosyası üzerinde hızla etkili olmayacak. Yani ne Hamas ateşkes için acele edecek ne de İsrail anlaşmaya varmak ve rehinelerin serbest bırakılması için acele edecek. Siyasi araştırmacı, her iki tarafın da önceliklerini değiştirmek için Tahran'daki çatışmalardaki gelişmeleri beklediğini belirtti.

“İran ateşkesi engelleyebilir”

Askeri bilimler alanında öğretim görevlisi Muaviye Vasif ise İsrail ile İran arasındaki gerginliğin Gazze'deki ateşkes sürecine hizmet etmediğini söyledi. Vasif’e göre Netanyahu, Tahran'ı vurma planlarıyla meşgulken, Hamas durumu izliyor ve müzakere edecek birini bulamıyor. Bu yüzden Gazze'deki durum olduğu gibi kalabilir.

Vasif, değerlendirmesini şöyle sürdürdü:

“Trump'ın açıkladığına göre İran, İsrail ile Hamas arasında Gazze konusunda yürütülen görüşmelere dahil olduğundan, herhangi bir öneriyi reddederek Hamas’ı etkileyecektir. Ayrıca ABD ile yürüttüğü görüşme ve müzakerelerde şartlarını sertleştiriyor ve bunları hiçbiri, kısa süreliğine de olsa bir ateşkese varılmasını isteyen Gazze halkının yararına olmayacak.”

Hamas'ın şu anda zayıf bir konumda olduğunu ve Tel Aviv'in İran'la savaşla meşgul olması nedeniyle İsrail'e Gazze'de ateşkes için baskı yapamayacağını söyleyen Vasif, Tahran'daki gerginliğin Gazze'deki çatışmaları hafifletebileceğini, ancak Netanyahu'nun şu anda zafer kazandığına inandığı için ateşkes görüşmelerini etkilemeyeceğini belirtti.

Güvenlik araştırmacısı Vail el-Mubeyyed ise farklı bir görüşe sahip. İsrailli bakanların İran'a yönelik saldırıyla meşgul oldukları bir ortamda Netanyahu'nun Gazze'deki ateşkes dosyasını gündeme getirebileceğini söyleyen Mubeyyed, “Tel Aviv hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar İsrail'in Tahran'a yönelik saldırılarıyla meşguller ve şu an Gazze ile ilgili hiçbir şeye karşı çıkmıyorlar. Bu yüzden yakında Gazze'de bir ateşkes sağlanabilir” değerlendirmesinde bulundu.

Hamas ne düşünüyor?

Hamas'a göre Gazze'de ateşkes umutları yok oluyor. Hamas liderlerinden İzzet Rişk, İsrail'in İran'a yönelik saldırısının Gazze'deki sükuneti bozduğunu, Netanyahu'nun kibirli bir tavır sergilediğini ve Gazze'deki krizi kasıtlı olarak derinleştirerek bölgedeki gelişmelerle ilişkilendirdiğini söyledi.

İran’a yönelik saldırının Gazze'ye bazı yansımaları söz konusu ve Netanyahu, Hamas'ın müzakere turlarında gösterdiği esnekliğe rağmen savaşı sona erdirmek istemiyor. İsrail'e göre Gazze'deki savaşın sona ermesi bölgesel meselelerle ilişkili ve Tel Aviv bölge haritasını kendi istediği şekilde yeniden çizmeyi planlıyor. Gazze'de olanlar da bu planın sadece bir parçası.