عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

COP27’ye ev sahipliği yapacak olan Mısır çevre projelerine hız verdi

COP27’ye ev sahipliği yapmaya hazırlanan Mısır yönetimi ulusal diyalog başlattı. (Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
COP27’ye ev sahipliği yapmaya hazırlanan Mısır yönetimi ulusal diyalog başlattı. (Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
    Kahire/Şarku’l Avsat
TT
TT

COP27’ye ev sahipliği yapacak olan Mısır çevre projelerine hız verdi

COP27’ye ev sahipliği yapmaya hazırlanan Mısır yönetimi ulusal diyalog başlattı. (Bakanlar Kurulu Başkanlığı)
COP27’ye ev sahipliği yapmaya hazırlanan Mısır yönetimi ulusal diyalog başlattı. (Bakanlar Kurulu Başkanlığı)

Mısır, kasım ayında Şarm eş-Şeyh şehrinde düzenlenecek olan 27’inci Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nın (COP27) ev sahipliği yapmaya, ‘iklim değişikliği’ olgusuna karşı mücadele kapsamında uygulanan çevresel uygulamalar ve projeler aracılığıyla hazırlanıyor. Mısır Petrol ve Madeni Kaynaklar Bakanı Tarık el-Molla dün çevreyi korumak amacıyla enerji geçişi sağlama ve emisyon azaltma çabalarını desteklemek için petrol sektörünün birçok uygulama ve girişimde bulunduğunu söyledi. Yeşil petrokimya alanında toplam yatırımları yaklaşık bir milyar 250 bin dolara ulaşan üç projeyi hayata geçirmek için planlamaların sürdüğünü belirtti.
Bakan’ın verdiği bilgilere göre söz konusu projelerden ilki, yılda 1,2 milyon ton karbondioksit azaltmak amacıyla biyoyakıt üretiminde kullanılacak yosun yağının çıkarılmasını kapsıyor. 600 milyon dolarlık yatırıma sahip olan projede, yıllık 350 bin ton üretim kapasitesine ulaşılması bekleniyor. İkinci proje yılda 45 bin ton karbondioksit azaltmak amacıyla, biyolojik olarak parçalanabilen plastik üretimini ile ilgili. 600 milyon dolarlık yatırım olan projede, 75 bin ton üretim kapasitesi hedefleniyor. 50 milyon dolarlık son projede de yılda 63 bin ton karbondioksiti azaltmak amacıyla, yıllık 30 bin  ton üretim kapasite hedefiyle, polietilen üretiminde hammadde olarak kullanılmak üzere plastik atıkların yağa dönüştürülmesi amaçlanıyor.
Bakan açıklamasında, Mısır’ın COP27’ye ev sahipliği yapmasıyla eş zamanlı olarak petrol sektörünün yeşil enerjileri artırmak için politikalar ve stratejiler geliştirdiğini ve emisyonları azaltma konusuna yönelik en modern teknolojileri kullanmak konusuyla yakından ilgilendiğini söyledi. Sektöre bağlı 10 firmada, yabancı ortaklar ile iş birliği yaparak yanıcı gazların yakıt olarak kullanılmasına yönelik 13 projeyi tamamlayarak dizele alternatif jeneratör ve fırınları çalıştıran sektörün başarısını vurguladı.
Bakan 31 şirkette enerji verimliliğini artırmak ve elektrik tüketimini azaltmak için 88 projenin tamamlandığına dikkat çekti. 21 Firmada, toplam bin 350 kilovat kapasiteli güneş enerjisi pillerinin kurulumu ve işletilmesine yönelik çalışmaların olduğunu bildirdi. Ayrıca söz konusu projelerden azaltılan toplam emisyon miktarının yıllık yaklaşık 1,3 milyon ton karbondioksit olarak kayıtlara geçtiği bilgisini paylaştı.
Bakan Mısır’ın, bölgedeki en büyük yeşil enerji üreticilerinden biri olmak açısından çok çeşitli altyapıya ve seçkin bir coğrafi konuma sahip olduğunu vurguladı. Dünyada birçok ülkenin çevre dostu özelliklere sahip en iyi fosil yakıtları tercih etmesi sebebiyle temiz enerjilere geçiş sürecinde ana yakıt olarak doğalgazın kullanımının artan önemine dikkat çekti. Aynı zamanda arabalarda ve elektrik üretiminde doğalgaz kullanımını yaygınlaştırmaya yönelik cumhurbaşkanlığının girişimi çerçevesinde şu an iddialı bir projenin uygulanmakta olduğunu kaydetti. Molla petrol sektörünün halen çevreyi korumaya yönelik birçok projeyi hayata geçirmekte olduğunu belirten bakan bunlar arasında karbon toplama, depolama ve kullanım projelerinin yer aldığını, ayrıca 300 milyon dolarlık yatırım ile pirinç samanına dayalı orta yoğunlukta ahşap levha üretim projesi de bulunduğunu söyledi. Emisyonlardaki azalmanın yıllık 360 bin ton karbondioksite ulaşmasının beklendiğini vurguladı.
Bakan Molla, enerji verimliliğini arttırmaya yönelik projelerin yanı sıra emisyonları azaltmak için 13 şirkette yanıcı gazlarından yararlanmaya yönelik 16 farklı projenin şu an uygulanmakta olduğunu da sözlerine ekledi. Halihazırda uygulaması incelenen projelerle ilgili olarak ‘Egypt Petroleum Show (EGYPS) 2022’ konferansı sırasında Mısır'da faaliyet gösteren uluslararası firmalarla, karbon toplama ve depolama alanında 11 mutabakat zaptı imzalandığı bilgisini verdi..

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
TT
TT

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından... Cep telefonlarımız uzaktan patlatılabilir mi?

Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Lübnan genelinde Hizbullah çağrı cihazları ve telsizlerine yönelik eşi benzeri görülmemiş güvenlik ihlali ve salı ile çarşamba günleri binlerce eş zamanlı patlama, kişisel cep telefonlarının ne kadar tehlikeli olduğu ve nasıl uzaktan patlatılabildiği konusunda birçok soruyu gündeme getirdi.

Cep telefonu bataryaları son derece yanıcı kimyasallardan üretilir, ancak bir kontrol ünitesi doğrudan bataryaya bağlıdır ve bataryayı güvende tutmak için özel bir yazılımla donatılmıştır.

DeepSAFE Technology'nin kurucusu ve McAfee, Intel ve Nokia'da güvenlik ve koruma araştırmaları eski başkanı olan Ahmed Sallam'a göre bu kontrol ünitesi, en önemlisi tüm üniteyi bataryanın sıcaklığını ateşleme noktasına yükseltebilecek kötü amaçlı yazılım içeren başka bir ünite ile değiştirmek olan çok sayıda hackleme yöntemi ile kötü niyetli olarak manipüle edilebilir. Bu, Lübnan vakasında olduğu gibi belirli cihazları hedef almak için yapılabilir.

grbtny
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarında hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninden (AFP)

Şarku’l Avsat'a konuşan Sallam, “Kötü niyetli bir şekilde üretilebilen bataryalar da var. Bunlar ya sıcaklığı belirli bir dereceye yükselterek ya da patlatma sistemini harekete geçiren bir ünite aracılığıyla ateşlenebilen patlayıcı maddeler içerirler. Tüm bunlar, radyo dalgaları ya da herhangi bir kablosuz elektrik dalgası yoluyla uzaktan sinyal alabilen harici bir iletişim ünitesi ile bataryaya içeriden bağlı çok küçük bir kontrol ünitesi yerleştirilerek yapılabilir” ifadelerini kullandı.

Sallam sözlerini şöyle sürdürdü: “Dış dünya ile iletişim olmasa da patlamalar senkronize edilebilir. Kötü amaçlı yazılım, tıpkı saatli bombaların çalıştığı gibi, tüm patlamaların aynı anda gerçekleşmesi için belirli bir anı bekleyebilir.”

Los Angeles'taki California Üniversitesi Kimya Bölümü'nde yardımcı doçent olan ve pil geliştirme ve üretiminde uzmanlaşmış bir ABD şirketi olan Nanotech Energy'nin bilim ve teknoloji şefi Maher el-Kady, “Lübnan'daki patlamalar tesadüfen değil, kasıtlı olarak meydana geldi. Büyük olasılıkla cihazlara uzaktan etkinleştirilen bir kontrol devresi yerleştirilmişti. Bu da patlamaların senkronizasyonunu açıklıyor” şeklinde konuştu.

cdvfgthy
Lübnan Ordusu tehlikeli gördüğü telsiz ve çağrı cihazlarını imha etmek üzere topluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Kady, “Herhangi bir bataryanın patlamasına yol açabilecek birkaç mekanizma vardır. Bunlardan ilki, mobil cihazın ya da elektrikli otomobilin bataryaya metal bir cismin girmesine yol açan bir kazaya maruz kalması ya da batarya parçalarının sıkışmasına ve parçalarının tahrip olmasına yol açan yüksek orandaki basınç yahut da bataryanın yüksek bir yerden düşerek parçalarının tahrip olmasıdır. İki olasılık daha var: Birincisi bataryanın sıcaklığının çok yüksek oranlara çıkmasına neden olarak patlamasına yol açan harici bir katalizörün varlığı ve ikincisi de bataryanın içindeki pozitif terminalin negatif terminale bağlanmasına yol açan harici bir etkileyicinin varlığıyla ilgili” ifadelerini kullandı.

Uzmanlara göre cep telefonları hacklenebilir. Ayrıca üretim ya da tedarik aşamalarından herhangi birinde ya da internet üzerinden erişilerek patlatılmak üzere içlerine kötü niyetli yazılımlar entegre edilebilir.

El-Kady, kasıtlı bir dış neden olmaksızın, üretim hataları nedeniyle bir pilin patlama olasılığının 10 milyon pil başına bir pili geçmediği konusunda kamuoyuna güvence verirken, pillerin 150 santigrat derecenin üzerine çıkabilen yüksek sıcaklıklara dayanmasını sağlamak için titiz testler yapıldığını da belirtti. Ancak bu durum, çağrı cihazlarında ve modern mobil cihazlarda bulunan lityum-iyon pilleri ‘saatli bomba’ olarak tanımlamasına engel olmadı. “Pil patlamalarının neden olduğu hasar, pilin boyutuna ve kullanıcının konumuna veya insan vücudunun hayati organlarından herhangi birine ne kadar yakın olduğuna bağlıdır” diyen el-Kady, elektrikli arabalar söz konusu olduğunda durumun daha da kötüleşeceğini, çünkü batarya boyutlarının bir cep telefonu bataryasının 5 bin ila 7 bin katına ulaşabileceğini belirtti.

Tedarik zincirleri

Yaşananların tekrarlanmasının nasıl önlenebileceği konusunda ise Sallam, tedarik zincirinin güvence altına alınması gerektiğine işaret ederek, Lübnan'a gelen cihazlarda olası değişiklikleri kontrol etmenin ve içlerine yeni bileşenler yerleştirilip yerleştirilmediğini test etmenin birçok yolu olduğunu açıkladı.

 

ascdvrg
Lübnan'daki çağrı cihazı patlamalarının ardından insanlarda cep telefonlarının saldırıya uğraması ve patlaması korkusu hakim (AFP)

Teknik olarak, hassas bir terazi kullanılarak, ne kadar küçük olursa olsun cihazın ağırlığındaki herhangi bir değişiklik tespit edilebilir, böylece üzerinde herhangi bir değişiklik yapılıp yapılmadığı anlaşılabilir. Bu hassas terazi, başta batarya olmak üzere her bir birimin ağırlığını doğru bir şekilde hesaplamak için kullanılmalıdır. X-ray ve CT Scan gibi radyolojik cihazların yanı sıra patlayıcılar için kimyasal tespit üniteleri de kullanılabilir ve tüm bu teknik araçlar genellikle havaalanlarının içinde kullanılır. “Lübnan örneğinde meselenin ele alınışında büyük bir güvenlik açığı olduğunu düşünüyorum” diyen Sallam, herhangi bir patlayıcı maddenin varlığını ya da yokluğunu teyit etmek için kullanılabilen teknolojilerin mevcut olduğunu vurguladı.

fvrbgty
Çağrı cihazı patlamalarının kurbanları (AP)

Medya kuruluşlarına göre, Lübnan'daki çağrı cihazları Tayvanlı bir şirket tarafından tasarlanmış ve Avrupa'da bilinmeyen başka bir şirkete üretim lisansı verilmişti. Bu nedenle üretim güvenliği ve uygulama kalitesi ile ilgili konular tespit edilememiş olabilir.

Genel olarak çağrı cihazları, ister alıcı uçta tek yönlü bir bağlantı olsun, ister alıcı ve verici uçta iki yönlü bir bağlantı olsun, iletişim sürecini kontrol etmek için bir sunucuya ihtiyaç duyar. Ancak Sallam'a göre bu sunucular veri tabanlarına sahip ve genellikle siber saldırılara ve hacklere karşı savunmasız olan dijital işletim sistemlerini çalıştırıyor.

“Çağrı cihazları tedarik zinciri boyunca değiştirilebilir, aynı şey sunucular için de geçerli olabilir” diyen Sallam, cihazların kendilerinin de değiştirilebileceğini ve üretim süreçleri ya da nakliye ve tedarik zincirleri sırasında ‘kötü niyetli’ yazılımlar eklenebileceğini açıkladı.