Rusya'dan Filistin diyaloğunu ilerletmeye yönelik adım

Kremlin yönetimi yeni müzakere turuna ev sahipliği yapmaya hazırolduğunu duyurdu.

Mihail Bogdanov. (Reuters)
Mihail Bogdanov. (Reuters)
TT

Rusya'dan Filistin diyaloğunu ilerletmeye yönelik adım

Mihail Bogdanov. (Reuters)
Mihail Bogdanov. (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı’nın Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov dün, Dışişleri Bakanlığı’nın daveti üzerine Moskova’yı ziyaret eden Hamas heyetiyle kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdi. Rus diplomat, devlet haber ajansı TASS’a verdiği demeçte görüşmenin sonuçlarından duyduğu memnuniyeti dile getirdi:
“Görüşmeler çok iyi, anlamlı ve yapıcıydı. Herkes geleneksel, dostane Rus-Filistin ilişkilerinin önemini anlıyor. Filistin’de önde gelen tüm siyasi ve sosyal güçlerle teması sürdürüyoruz.”
Mihail Bogdanov, görüşmede siyasi ve bölgesel düzeyde mevcut durumun tartışıldığını ve Filistin uzlaşı dosyasının ele alındığını söyledi. Ayrıca ülkesinin Filistinli gruplar arasında Moskova’da yeni bir müzakere turu düzenleme çağrısını yinelediğini vurguladı.  
Bakan Yardımcısı, Rusya’nın bu konuda ek çaba göstermeye hazır olduğunu daha nce de defalarca bildirdiğini söylediği açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Bugün bir kez daha, Filistinlilerin kendilerinin talebi üzerine, Moskova’nın genel toplantılar, ikili veya üçlü görüşmeler için platform sunmaya her zaman hazır olduğunu vurguladım. Filistinliler arasındaki tüm anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye yardım etmek için daima hazırız. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararları uyarınca, Filistin sorunun adil bir çözümü ulaştırılmasını destekliyoruz. Filistin devletini, 1967 sınırları içinde başkenti Doğu Kudüs olan bir ülke olarak tanıdık. Tutumumuz 10 yıldan fazla bir süredir değişmedi. Bu yüzden herhangi bir taraf Rusya’nın tutumu hakkında soru sormamalı.”
Rus diplomat Moskova’nın tüm Filistin tarafları ile temaslarını sürdürdüğünü ve Hamas Hareketi’nin heyetini aldıktan sonra gündeme getirilen dosyalar üzerindeki tartışmaları tamamlamak için yakında Filistin Kurtuluş Örgütü’nü ve Fetih Hareketi’nin liderliğini temsil eden bir heyeti kabul edeceğini belirttiği açıklamasına şöyle devam etti:
“Çeşitli Filistin güçleriyle aktif temaslar yürütüyoruz. Daha önce burada birkaç heyet ağırladık. Yakında Fetih Hareketi’nden ve diğer gruplardan daha fazla heyetin gelmesini bekliyoruz. Yaz aylarında da temasların devam etmesi yönünde beklenti var.”
Bogdanov, görüşme sırasında Kudüs çevresindeki duruma ilişkin gelişmelerin olduğuna dikkat çekerek Rusya’nın bölgedeki gerilimi durdurma çağrısını vurguladığını söyledi. Bakan Yardımcısı, Kudüs’teki kutsal mekanların mevcut durumunu garanti altına alınması gerektiğini ve isteyen herkesin ve ibadet edenlerin daha önce varılan anlaşmalar uyarınca kutsal mekanlara erişebilmesi gerektiğini kaydetti.
Siyasi meselelere de değinen Bogdanov, Ortadoğu Dörtlüsü dışişleri bakanları düzeyinde bir toplantı girişiminin, ABD tarafından engellenmesi nedeniyle başarısız olduğunu belirtti.
Hamas Hareketi Siyasi Büro Üyesi ve Uluslararası İlişkiler Sorumlusu Musa Ebu Merzuk, Hamas yöneticileri Fethi Hammad ve Husam Bedran’ın yanı sıra hareketin Moskova’daki temsilcilerini kapsayan heyet, Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmelerin yanı sıra parlamento temsilcileri ve Rus sosyal kuruluşlarının temsilcileri ile gerçekleştirilenler de dahil olmak üzere birçok toplantı düzenledi.



Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
TT

Hizbullah yavaş yavaş savaşa yeni silahlar katıyor

Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)
Güney Lübnan'daki askeri tatbikat sırasında Hizbullah roketatarları (Şarku'l Avsat Arşivi)

Hizbullah, İsrail'le yıllardır süren ve bir ay önce tüm Lübnan'ı kapsayacak şekilde genişleyerek yoğunlaşan savaş sahasına silahlarını birer birer sokuyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu geçtiğimiz günlerde “(Hizbullah'ın) Güney Litani bölgesinde yüzlerce tünel ve sığınak kazdığını ve İsrail güçlerinin burada bir miktar modern Rus silahı bulduğunu” açıkladı.

Bu açıklama, ABD'de yayınlanan Washington Post gazetesinin İsrailli yetkililere dayandırdığı, İsrail'in Lübnan'a düzenlediği saldırılar sırasında, Rus ve Çin yapımı tanksavar silahlarının bulunduğu haberinden saatler sonra geldi.

Askeri uzmanlar Hizbullah'ın silahlarını, özellikle de füzelerini kullanma konusundaki isteksizliğini birden fazla faktöre bağlıyor: Bunlardan ilki, İsrail'in iletişim araçlarını bombalayarak ve genel sekreterine suikast düzenleyerek Lübnan'ın tüm bölgelerine, özellikle de Hizbullah'ın etkisi ve kontrolü altındaki bölgelere karşı yürüttüğü yoğun hava savaşında kullandığı sürpriz unsurudur. İkincisi, İsrail'in silah depolarının büyük bir kısmını imha etmesinin yanı sıra, zamanında oraya ulaşamaması ve bu durumun Hizbullah'ta, Tel Aviv'in kendisine giden tüm ikmalleri kesme niyeti göz önüne alındığında, savaşın uzun olacağı ve tüm füzelerin aynı anda kullanılmasının uygun olmayacağı kanaatine yol açmasıdır.

Tanksavar silahları

Askeri ve stratejik Uzman Tuğgeneral Hasan Jouni, "Netanyahu'nun bahsettiği modern Rus silahlarını ve söylediklerinin doğruluğunu belirlemenin mümkün olmadığını, özellikle de Hizbullah'ın kullanmadan önce benzer bir silahı ortaya çıkarmayacağı" görüşünde. Rusya ve Çin'de geliştirilen tanklar için hafif silahların modern olup olmaması fark etmediğinden büyük bir önem taşımıyor. Uzun menzilli füzeler Hizbullah’ın elinde ama İsrail'in girdiği bölgede değil.”

Sürpriz oyun

Jouni, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada "Hizbullah'ın sürprizler oyununda, silahların ve bunların kullanımının kademeli olarak tespit edilmesinde ustalaştığına" inanıyor ve şuna dikkat çekiyor: "Son zamanlarda Golani üssünü vuran ve çok sayıda ölüme yol açan saldırı İsrail askerleri arasında meydana gelen yaralanmalar, hedefleme doğruluğu, zamanlama ve etki açısından öncekilerden farklıydı. Bu nedenle Hizbullah'ın kullanmaya başladıkları modern insansız hava araçları neslindendir.”

“Füzelere gelince, Hizbullah, savaşın uzun olduğunu bildiği için bunları kademeli olarak kullanıyor ve son zamanlarda 100 kilometre menzilli ve 100 kilogram patlayıcı başlık taşıyan Nasr 1 füzesini kullandı ve daha uzağa giden, varlığın tüm noktalarına ulaşan füzelere sahip” dedi.

Couni, "Dengeyi değiştiren silahlardan söz edemeyiz, bunun yerine grubun, iki ülkedeki eşitsiz nüfuza bakılmaksızın, Lübnan'da kaybedilen güvenlik ile İsrail'de kaybedilen güvenlik arasındaki denklemi istikrara kavuşturma çabasından söz edebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Füzelerin kademeli kullanımı

Gazze'de savaşın başladığı Ekim 2023'ten bu yana Hizbullah'ın İsrail'e ateşlediği füzeler arasında, patlayıcı yükü 300 ile 500 kilogram arasında değişen "Katyuşa" ve "Burkan" füzeleri yer alıyordu.

Hizbullah, geçen Eylül ayı sonuna kadar balistik füzelerini Tel Aviv'deki Mossad karargâhını bombalamak için kullanmadı; bunun sorumlusunun "çağrı cihazları ve radyo cihazlarının katliamına ilave olarak liderlerinin suikastı olduğunu" belirtti.

İsrail Ordu Radyosu geçtiğimiz günlerde Hizbullah'ın balistik füze kullanımını yoğunlaştırmaya başladığını ve son zamanlarda Rusya'da üretilen taşınabilir tanksavar füzeleri "Kornet" ile "Fadi 1" ve "Fadi 2" füzelerini birden fazla kez kullandığını belirtti. Bunlar, "noktasız alan bombalamasında" kullanılan taktiksel "yerden yüzeye" füzelerdir.

Ayrıca İsrail insansız hava araçlarını düşürmek için İran yapımı uçaksavar karadan havaya füzelere de başvurdu.

Hizbullah, en az iki olayda İsrail savaş uçaklarına karşı yaklaşık 90.000 feet yükseklikteki hedeflere ulaşabilen radar güdümlü füze kullandı ve onları geri çekilmeye zorladı.

Füze cephaneliği

İsrail'deki araştırma merkezlerine göre Hizbullah 150.000 ila 200.000 arasında normal balistik ve güdümlü olmayan füzeye sahiptir; bunlar 150 kilometreye kadar menzile sahip kısa, orta ve uzun menzilli füzelerdir. Ayrıca 10,000 hassas balistik füzeye ve İsraillilerin 75 olarak tahmin ettiği Yakhont karadan denize hassas füzeleri bulunmaktadır. Husiler tarafından kullanılanlar gibi sürat teknelerine sahiptir. Sayıları muhtemelen on binleri bulan çok sayıda insansız hava aracına sahip olduğunu da unutmamak gerekir.

ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) tahminlerine göre Hizbullah'ın elinde yaklaşık 150.000 roket ve füze bulunuyor.