Batı, 9 Mayıs Zafer Günü’nü ‘Rusya'nın yenilgisi’ olarak lanse etti

İngiliz The Guardian Gazetesi, ‘nükleer savaş riskine girmeden’ Moskova'yı yenmenin bir gerçeklik haline geldiğini vurgulayarak Sovyetler Birliği’nin 1980'lerde Afganistan'daki yenilgisini hatırlattı

Batı ülkeleri, Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamaları Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonun ‘başarısızlığı’ ile ilişkilendirdi (AFP)
Batı ülkeleri, Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamaları Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonun ‘başarısızlığı’ ile ilişkilendirdi (AFP)
TT

Batı, 9 Mayıs Zafer Günü’nü ‘Rusya'nın yenilgisi’ olarak lanse etti

Batı ülkeleri, Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamaları Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonun ‘başarısızlığı’ ile ilişkilendirdi (AFP)
Batı ülkeleri, Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamaları Rusya'nın Ukrayna'daki askeri operasyonun ‘başarısızlığı’ ile ilişkilendirdi (AFP)

Mustafa el-Ensari
Batı, Ukrayna’nın farklı bölgelerindeki şiddetli çatışmalara rağmen Rusya'nın yenilgisine işaret etmekte aceleci davrandı. Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna’daki askeri operasyonun hedeflerinin tamamına ulaşmaktaki ısrarcı tutumu çerçevesinde Kremlin, Ukrayna’da askeri ve stratejik hedeflere ulaşıldığını duyurdu.
ABD öncülüğünde Avrupalı ​​güçler, savaşın maliyetini yükseltme fikrini birkaç kez Putin'e pazarlamış olsalar da bugünlerde yapılan erkenden zafere ulaşma ile ilgili konuşmalar ve zirvedeki savaşlar, propaganda savaşının ve Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamalarının kesintiye uğratılmasının ötesine geçebilir. Savaşın doğrudan etkileri günlük hayatlarının çeşitli alanlarında hissetmeye başlayan Avrupalılar arasında ‘zafer bir saatlik sabırdır’ diyerek savaşın bitmek üzere olduğunun söylendiği bir güven ortamı oluşturulmalı.
‘Rusya'nın yenilgisi’ ifadesi, Batı sahnesindeki tablonun tamamı olmasa da, bir özettir. Fakat İngiliz  The Guardian Gazetesi gibi Batılı gazeteler bu yenilgiyi açıkça desteklemeye başladılar. “Ukraine and Russia: A Fraternal Rivalry” (Ukrayna ve Rusya: Kardeşler Arası Bir Rekabet) kitabının yazarı Anatol Lieven tarafından gazete için kaleme alınan makalede gazeteci yazar Lieven, hiç çekinmeden “Ukrayna'nın zaten savaşı kazanıyor. Nükleer bir savaş riski olmadan  zafer kazanmak mümkün” yazdı. Leiven, savaşın şu anda tartışılmakta olan Rusya ile ABD arasındaki Gürcistan ve Kırım'daki mevcut krizlerin öncesinde ‘Rusya’nın işgali altındaki toprakları’ hedef alan bir vekalet savaşına dönüşebileceği konusunda uyardı. Yazar, böyle bir adımı tehlikeli ve ‘gereksiz’ gördüğünü ifade ederken vekalet savaşı olmadan Rusya'ya karşı zafer kazanılabileceğini belirtti.

“Büyük Zafer”
Leiven görüşünü, Rus ordusunun artık daha sınırlı bir hedefle doğuda yeniden bir araya geldiği ve Moskova'nın zaten bağımsız bir bölge olarak tanıdığı çoğunluğunu Rusların oluşturduğu Donbass bölgesinin tamamını ele geçirmesi göz önüne alındığında,  ‘Rusya’nın işgalinin asıl amacı olan Kiev'in ele geçirilmesi ve Ukrayna hükümetinin değiştirilmesiyle ulaşılacak büyük zafer’ olarak nitelediği Rusya'nın ülkede yeniden merkezileşmesi açısından detaylandırıyor.


Rusya'daki Zafer Günü kutlamaları askeri geçit töreninde hazır bulunan askerler (Getty)

Leiven, Rus ordusunun önümüzdeki haftalarda Kiev’i ele geçirmeyi başarması halinde, Moskova'nın bir sonraki adımının net olmadığını, ama her ne olursa olsun, Rusya'nın ‘üst düzey subayları arasında verdiği ağır kayıpların’ üstünü örtemeyeceğini düşünüyor. Çünkü Leiven’e göre Rus ordusunun Kiev’e kıyasla nispeten daha küçük bir şehir olan Mariupol kentini ele geçirmesinin dahi iki ay sürerken, kenti ancak harabeye dönüştürerek alabildi.
Bu çerçevede Rusya'nın Odessa gibi daha büyük şehirleri ele geçirmeye yönelik başka bir askeri operasyona yönelmesinin ‘inanması güç’ olduğunu belirten Leiven, durumun Rusya'nın savunma pozisyonu alarak ateşkes ve barış görüşmeleri teklif etmesiyle sonuçlanmasını bekliyor.

Rus ordusunun itibarı söz konusu
Liberal çizgideki The Guardian Gazetesi, bu senaryonun Putin'in halkına önemli bir zafer kazanmış gibi davranmasını engellemeyeceği, kendisinin ‘savaşın Rus ordusunun itibarını zedeleyen askeri, siyasi ve ahlaki bir felaket olduğu gerçeğini’ örtbas etmesine engel olmayacağını belirtirken ancak bunu, barışçıl yolardan Ukrayna’yı desteklerken Rusya'yı askeri olarak cezalandırmaya yönelik kapsamlı bir çaba bağlamında Avrupa'nın hızlı eylemi ve ekonomik olarak, en ağır yaptırımlar ve Rusya’nın Batı'daki en büyük hakimiyet araçları olan petrol ve doğalgazın kademeli olarak dağıtılması gibi çeşitli araçlar aracılığıyla Rusya’dan tedarik edilen enerjiye olan bağımlılığını sona erdirme ve azaltma konusundaki şaşırtıcı kararlılığıyla ilişkilendirdi.


Moskova'daki Kızıl Meydan'da yapılan Zafer Günü kutlamalarından bir kare (Getty)

The Guardian, Rusya’nın yenilgisini ilan etmede acele eden tek Batılı yayın organı değildi. France 24 ve BBC de Rusya’nın 9 Mayıs 1945 yılında Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümü olan Zafer Günü kutlamaları vesilesiyle Batı ülkelerinin Ukrayna krizinde Rusya'ya karşı bir zafer kazanılacağına olan güvenlerini ortaya koyan bir birine yakın analizler yaptılar. Ancak bu kez onlarca yıl önce Nazi Almanyası tarafından temsil edilen Avrupa'ya karşı zafer kazanan Rusya’nın, kendisine karşı iş birliği yapan ve iki güç arasındaki tarihi ve öncelikli hesaplarını çözen Ukrayna ile iş birliği yapan Avrupa'ya karşı da benzer bir zafer elde etmeye kararlı olduğunu söyleyerek daha net anlamlar yüklemeye çalıştılar.

“Nazilerle çatışma kaçınılmazdı”
Londra'daki King's College'dan Profesör Michael Clarke, konuyla ilgili değerlendirmesinde Rusya’nın Ukrayna'daki bazı başarısızlıkları olarak gördüğü noktalarla ilgili olarak şunları söyledi:
“Donbass'ta yaşananlar, Putin'e farklı yenilgi türleri arasında bir seçim yapmaktan başka bir seçenek sunmuyor. Savaş sonbaharda çıkmaza girerse, bu kadar çok ağır kayıp ve çekilen sıkıntıya karşı gösterebileceği fazla bir kazancı olmayacak.”
Prof. Clarke, BBC’nin bir kısmını alıntıladığı makalesinde, Putin'in buna rağmen geri adım atacak bir kişilikte olmadığını belirterek Putin’e kalan tek siyasi stratejinin, Ukrayna'daki savaşı başka bir şeye dönüştürmek, yani savaşı Rusya'nın beka mücadelesinin ve Moskova'yı yıkmak için fırsat kollayan Batı'daki Nazilere ve emperyalistlere karşı mücadelesinin bir parçası haline getirmek olduğunu söyledi.
Putin, Zafer Günü konuşmasında Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin ‘anavatan ve geleceği için savaştığını’ vurgulayarak ordunun kendisin hayal kırıklığına uğratmadığını söyledi. Putin, ‘Rusya’nın yeni bir savaş yaşamaması için’ her şeyin yapılması vurgulayarak “Tüm işaretler, NATO’nun askeri olarak Rusya'ya komşu topraklara doğru ilerleyip sınırlarına yaklaşmasından sonra neo-Nazilerle bir çatışmanın kaçınılmaz olduğunu gösteriyordu” ifadelerini kullandı.
The Guardian ise, Rusya'nın yenilebileceği düşüncesiyle bunun olası yansımalarına değindi. Bunu şimdiye kadarki en önemli konu olan Ukrayna'nın egemenliği ve bağımsızlığı ve Batı ile uyum ile ilişkilendiren gazete, “Ukrayna ve Batı zaten kazandı, bu nedenle, özellikle söz konusu bölgenin çoğu 2014 yılından beri Rusya’nın kontrolü altında olduğundan, bölgesel konularda tavizler söz konusu olduğunda bir dereceye kadar esnekliğe izin vermeli” ifadelerine yer verdi.
Rusya'nın Ukrayna'yı başka yerlere saldırmak için bir platforma dönüştürmeyi planladığına dair bir takım endişeler olduğuna işaret ederek Rusya’dan 20 milden uzak olmayan şehirleri bile ele geçiremeyen Rus ordusunun NATO'ya karşı koymasının fazla olası olmadığını vurguladı.

“Tam bir zaferin” bedeli olacağı uyarısı
The Guardian, tehlikeli olarak değerlendirdiği tepkiler arasında, Gürcistan ve Azerbaycan gibi diğer ülkelerin kaybettikleri toprakları zorla geri almak isteyebileceklerine dair gittikçe güçlenen olasılıklara işaret etti. Bu olasılıkların gerçekleşmesi halinde daha geniş ve daha tehlikeli bir çatışmanın yaşanabileceği uyarısında bulunan gazeteye göre ‘eğer Ukrayna savaşı, ABD yönetiminin şimdi niyetlendiği gibi, Rusya'ya karşı bir vekalet savaşı haline gelirse’ bu eğilimin büyük olasılıkla körükleneceğinin altını çizdi.


Moskova'daki Zafer Günü kutlamaları sırasında savaş jetlerinin geçişinden bir kare (AFP)

Leiven, The Guardian’ın aktardığı makalesinin bölümünde, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in ABD’nin Ukrayna’daki savaşı Rusya’yı zayıflatmak ve daha fazla ülkeyi işgal etmesini engellemek için kullanması gerektiğine işaret ettiğine ve ABD ve İngiltere'deki önemli seslerin tam bir zafer elde etmek için Ukrayna'ya yardım edilmesi gerektiğini dile getirdiğini söylediğine dikkati çekti. Leiven’e göre bu da Rusya'nın 2014 yılından bu yana işgal ettiği tüm bölgelerden kovulması anlamına geliyor.
Leiven, Ruslara karşı zafer kazanmanın mümkün olduğu bir zamanda ‘Putin’i aşağılayıcı bir yenilgiye uğratmak’ için ‘nükleer savaş kabusunun dönüşünün habercisi’ olarak nitelediği ve kendisini dehşete düşürdüğünü söylediği Sovyetler Birliği’nin Afganistan’daki yenilgisi modeline başvurulması çağrısıyla fazla ileri gidildiğini söyleyerek böyle bir adıma karşı uyardı. Afganistan modeli, ABD’nin 1980’li yıllarda Afganistan'daki mücahitlere verdiği desteğin Afganistan, ABD ve Ortadoğu üzerindeki tüm korkunç sonuçlarıyla birlikte pazarladığı bir modeldir.

Batı'nın mühimmat stoku eriyor
Fakat tablonun diğer tarafında Washington Post gibi ABD’nin genişleyen bir çatışma çemberine karşı dikkatli olması gerektiğine dair uyaran Batılı bir gazete görüyorsunuz. Gazete, Ukrayna'daki savaşın, maliyetli ve hızlı bir şekilde değiştirilmesi zor olan Amerikan demokrasisinin mühimmat stokunu erittiğini vurguladı.


Rusya Devlet Başkanı Putin, Moskova'da Zafer Günü kutlamaları sırasında konuşma yapken (AP)

Washington Post, Rusya basını tarafından çokça atıfta bulunulan eski bir analizinde, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne bir hafta boyunca gönderdikleri tanksavar silahlarının bir günde tükendiğine, iki ay içinde ABD cephaneliğindeki örneğin Javelin tanksavar füze sistemlerinin üçte bir oranında azaldığına ve çatışmalar bu yoğunlukta devam ederse, Batı'nın mühimmat stokunun biteceğine işaret edildi.
Batılı tarafların pek çok nedenden dolayı Ukrayna savaşını sona erdirme ya da bunun için gerekli araçları hazırlama konusunda acelesi yok gibi görünüyor. Savaşın devam etmesi, ABD ve diğer Batı ülkelerindeki seçim hırslarını destekleyebilir. Daha önemlisi Rusya'yı tüketebilir. Belki daha sonra Putin'i devirmek ve Avrupa'yı, biyoenerji kartıyla eski kıtayı etkilemekle suçlanan Moskova'dan uzaklaştırmak için kullanılabilir. Peki, Putin buna izin verir mi?



Ukrayna'nın kuzeyinde bir otobüse düzenlenen Rus saldırısında 9 kişi öldü

Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
TT

Ukrayna'nın kuzeyinde bir otobüse düzenlenen Rus saldırısında 9 kişi öldü

Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)
Ukrayna'nın Sumi kentine düzenlenen Rus füze saldırısının ardından otobüsün önünde ağlayan bir adam (AP)

Yerel yetkililerin bugün yaptığı açıklamaya göre Rus hava kuvvetlerinin Ukrayna'nın kuzeyinde sivilleri taşıyan bir minibüse düzenlediği saldırıda 9 kişi öldü, 4 kişi yaralandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Sumi sınır bölgesi askeri yönetimi Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, "Düşmana ait bir insansız hava aracı, bir otobüse saldırdı, 9 kişi öldü, 4 kişi yaralandı" bilgisini paylaştı.

Kaynak, aracın Rusya sınırındaki Sumi'ye doğru ilerlediğini belirtti.

Bu şehir, mart ayında Ukrayna güçlerinin, 2024 yazından beri küçük bir bölümünü işgal ettiği karşıdaki Rus bölgesi Kursk'tan çıkarılmasından bu yana artan Rus bombardımanına maruz kalıyor.

Rusya ve Ukrayna, 2022 baharından bu yana ilk kez İstanbul'da yapılan doğrudan görüşmelerde, her iki tarafın da bin kişiyi kapsayan geniş çaplı esir takası konusunda anlaştıklarını açıkladı.

Ancak toplantı, Kiev ve müttefiklerinin ilan ettiği "öncelik" olan ateşkes duyurulmadan sona erdi.

Rus müzakereci, düzenlediği basın toplantısında, iki tarafın ateşkes vizyonunu "detaylandırmak" için birlikte çalışacaklarını doğruladı.

Ukrayna müzakere heyeti başkanı Rustam Umerov, Ukrayna tarafının ayrıca iki ülke cumhurbaşkanları Vladimir Putin ile Volodimir Zelenskiy arasında bir görüşme fikrini de gündeme getirdiğini açıkladı.

Görüşme gerçekleşirse, Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin başlamasından bu yana ilk görüşme olacak. Rus müzakereci, Moskova'nın "talebi not aldığını" ifade etti.