Arabulucu rolü oynayan Afganistan hükümetinin bildirdiğine göre Pakistan Talibanı ve önde gelen Pakistanlı yetkililer arasında Kabil’de gerçekleşen barış görüşmeleri 18 Mayıs’ta da devam etti. Taliban hareketinin Ağustos 2021’de Afganistan’da iktidara gelmesiyle Pakistan da Pakistan Taliban’ının geri dönüşüyle karşı karşıya.
Pakistan Talibanı, Afganistan’daki Taliban’dan ayrı bir grup, ancak aynı ideoloji tarafından yönlendiriliyor ve uzun bir ortak tarihe sahipler. Pakistan, Taliban hareketini ‘Pakistan Taliban’ına, saldırılarını planlamak için Afganistan topraklarını kullanma izni vermekle’ suçluyor. Kabil ise bunu sürekli olarak yalanlıyor.
Büyük ilerleme ve olumlu bir atmosfer
Afganistan hükümeti Sözcüsü Zebihullah Mücahid, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Pakistan Taliban’ı ile Pakistanlı yetkililer arasındaki barış görüşmelerinin Kabil’de “Afganistan İslam Emirliği’nin” (Taliban rejiminin) ‘aracılığıyla’ gerçekleştiğini söyledi. Kabil’in ‘müzakere sürecinin başarısı için elinden gelen her şeyi yaptığını ve iki tarafın hoşgörü ve esneklik göstermesini beklediğini’ dile getiren Mücahid, müzakerelerde büyük bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.
Öte yandan Pakistan Talibanı, Kabil’de müzakerelerin devam ettiğini ve Afganistan Talibanı’nın ‘arabulucu rolü’ oynadığını belirtti. Hareket, Ramazan Bayramı vesilesiyle bu ayın başlarında ilan ettiği ateşkesi 30 Mayıs’a kadar uzattığını duyurdu.
Pakistan Talibanı’ndan isminin açıklanmasını istemeyen bir kaynak, atmosferlerin ‘olumlu bir atmosferde’ gerçekleştiğini söylerken, ancak sonuç çıkarmak için oldukça erken olduğunu belirtti. Pakistan Talibanı, kurulduğu 2007 ile 2014 yılları arasında Pakistan’da birçok kanlı saldırı gerçekleştirdi.
Ancak ordunun başlattığı yoğun operasyonlar, hareketi Afganistan’ın doğu sınırının diğer tarafına çekilmeye ve Pakistan topraklarına yönelik saldırılarını azaltmaya zorladı. Fakat özellikle Taliban’ın Afganistan’da iktidara dönmesinden sonra, yeni bir liderlik sayesinde yaklaşık bir yıldır gücünü yeniden kazanmaya başladı. Durum, İslamabad’ı, 2014’ten bu yana ilk kez geçen yılın sonlarında Afgan Talibanı’nın aracılık ettiği ateşkes eşliğinde müzakereleri başlatmaya itti. Ancak bu görüşmeler, sonuç vermedi ve ateşkes bir ay sonra sona erdi.
Silahlı grupların özgürlüğü
İslamabad, Taliban’ın Kabil’in kontrolünü ele geçirmesinden bu yana, diplomatik gerginlik kaynağı haline gelen bu konu ve Afganistan’dan sınır ötesi saldırılar hakkında daha fazla rapor yayınlıyor. Afgan yetkililer, geçen ay Pakistan’ın Afganistan’ın doğusuna düzenlediği hava saldırısında 47 kişinin öldüğünü açıkladı.
Pakistan, saldırı hakkında yorum yapmadı. Ama Kabil’e silahlı saldırıları önlemek için sınırlarını güvence altına alma çağrısı yaptı. Mart ayında yetkililerin Afgan uyruklu olduğunu söylediği DEAŞ’a mensup bir intihar eylemcisi, Pakistan’ın kuzeybatısındaki bir camide 64 kişiyi öldürdü. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Afganistan’daki silahlı grupların ‘modern tarihin herhangi bir zamanından daha fazla özgürlüğe sahip olduğu’ konusunda uyardı.