ABD Merkez Komutanlığı Deniz Kuvvetleri Komutanı ve Beşinci Filo Komutanı Yardımcısı Koramiral Brad Cooper, ABD’nin ve Orta Doğu’daki ortaklarının 2023 yazına kadar uzaktan kontrollü 100 insansız deniz aracından (İDA) oluşan bir filoyu konuşlandırmak için çalıştığını açıkladı.
Cooper Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, yapay zeka ile donatılmış bu insansız araçların su üstünde ve altında gözlem ve keşif imkanını onlarca kilometre artıracağını aynı zamanda tehditlerle başa çıkma hızını da artıracağını söyledi.

Koramiral Brad Cooper
Deniz tehditleri
Cooper, Orta Doğu’nun su yollarının güvenliğini ve istikrarını, ‘küresel ekonominin, ticaretin ve geçişlerin kalbi’ olarak değerlendirdi. Silah veya uyuşturucu kaçakçılığı, korsanlık ve ticari trafiğe ve kıyı altyapısına yönelik diğer tehditler de dahil olmak üzere istikrar bozucu herhangi bir faaliyetin, dünya üzerinde derin bir etkisi olabileceğine dikkat çekti. Cooper bu bağlamda, geçen yıl Süveyş Kanalı’nın birkaç günlüğüne kapatan ‘Evergreen’ adlı gemiyi hatırlattı.
Cooper, Orta Doğu’daki su yollarının ‘Çok dinamik ve hızlı. Hiçbir donanma veya devlet, bu bölgedeki tüm denizcilik zorluklarının üstesinden tek başına gelemez” olduğunu söyledi. Beşinci Filo’nun bölgesel ortaklıkları güçlendirme ve inovasyonu hızlandırma olmak üzere iki alan geliştirmeye odaklandığını açıkladı.
Koramiral, denizin altını ve üstünü görme imkanının genişletilmesi için yapay zekalı deniz araçlarının entegrasyonunda kaydedilen ilerlemeye övgüde bulunarak “8 ay önce başladığımız bu yolda birçok kişinin hayal ettiğinden daha hızlı bir şekilde ilerledik. Bugün, bölgeye yayılmış sistemlerimiz var ve bölgesel ortaklarımızın yanı sıra tatbikatlarımıza katılıyorlar” açıklamasında bulundu.
Beşinci Filo’nun bölgesel ortaklarıyla iş birliği içinde, 2023 yazına kadar dünyanın en modern insansız deniz araçları filosunu kurulması yeteneği konusunda iyimser görünen Cooper, Ocak ve Şubat aylarında Orta Doğu'daki en büyük uluslararası deniz tatbikatı organizasyonuna dikkat çekerek, filonun bölge ülkeleriyle ortaklığını genişlettiğini belirtti. IMX tatbikatının, 80’den fazla deniz aracı ile 10 ülkenin katılımıyla, uzaktan kumandalı deniz araçlarının kullanıldığı en büyük tatbikatına tanık olunduğunu söyledi.
İDA filosu
Koramiral, donanmanın uzaktan kumandalı araçlarının bölgeye yayılmış olduğunu ve ‘çok umut verici sonuçlar gösterdiğini’ belirtti. 100 günü aşan bir süre boyunca bir dizi İDA konuşlandırma örneği ile ilgili olarak, konvansiyonel insanlı araçlara kıyasla üstünlüğüne dikkat çekti ve “Yakıta ihtiyaçları yoktu, ayrıca insansız bir araç olduğu için gıda temine de ihtiyacı yoktu” açıklamasında bulundu. ABD’li yetkili, donanmanın İDA’larını iki şekilde kullanılmasını beklediğini belirtti. Bunlardan ilki, ülkelerin kendi kıyılarından keşif yapma yeteneklerini geliştirmek, diğerinin ise potansiyel riskleri belirlemek için yapay zekayı kullanmak olduğunu söyledi.
Cooper “Normal şartlarda bir ülke, mevcut sensörleri kullanarak kıyılarından 30 kilometreye kadar uzanan bir mesafede etkin bir şekilde keşif yapabilir. Ancak bugün, modern İDA’lar sayesinde görüş mesafesi 60 veya 90 kilometreye kadar çıkıyor” dedi. Cooper, bu alanda bölge ülkeleri arasındaki iş birliğinin önemine dikkat çekti ve bu araçları kullanan birkaç ülke çabalarını birleştirir ise, keşif mesafesinin birkaç kat daha artırılabileceğini söyledi.
Yapay zeka hakkında, Cooper “İDA’lar birbirleriyle iletişim kurarak aktif oldukları alanlarda hareket rotalarının çizilmesini sağlar. Bu sistemler olağandışı bir hareket tespit ettiğinde, fotoğrafını çekerek veya ülkelerin komuta merkezlerine onları uyarmak için bir sinyal gönderir ve uygun kararın alınmasına olanak sağlar” ifadelerini kullandı. Yetkili, tatbikatlar kapsamında konuşlandırılan insansız araçların milyonlarca fotoğraf çekilmesini ve büyük miktarda verinin işlenmesini başardığını bunun “İnsanlar için zor bir çalışma” olduğunu belirtti. Cooper, bu araçların ve onlara eşlik eden yapay zekanın gerçek değerinin, ülkelerin etraflarında neler olup bittiğine ilişkin anlayışlarını genişletme yeteneklerine dayalı olması olarak görüyor. Yetkili “Bireysel ülkeler ve bölgesel ortaklar olarak, bölgedeki tüm ortaklarımızın, kendilerine sağladığı net faydaları sebebiyle bu teknolojiyle ilgilendiğini biliyorum. Bu nedenle, 2023 yazına kadar 100 insansız deniz aracını konuşlandırma hedefimize ulaşacağımızdan eminim.” ifadelerini kullandı.
Bölgesel İş birliği
ABD Beşinci Filosu Komutanı, bölge ülkeleriyle işbirliğinin güçlendirmesinin önemini vurguladı. Komutan “Birlikte antrenman yaptığımız, çalıştığımız ve ilerlediğimizde güçlerimiz her zaman daha güçlüdür. Bölgedeki tüm faaliyetlerimiz ortaklık ve koordinasyona dayalı” ifadelerini kullandı. Cooper, bölgede iki büyük ittifak olduğunu, bunlardan ilkinin, bu türde dünyanın en büyük ortaklığı olan 34 ülkeyi içeren Birleşik Deniz Kuvvetleri ikincisi ise, Hürmüz ve Babu’l-Mendeb Boğazı’nın caydırılmasına ve güvenliğinin sağlanmasına odaklanan, 9 ülkenin dahil olduğu Uluslararası Seyrüsefer Özgürlüğünün Korunması ve Güvenliği İttifakı olduğunu belirtti.
ABD’li yetkili, bu ittifakların bölgenin deniz güvenliğine yönelik tehditlere karşı mücadelede çok önemli olduğunu belirtti. Söz konusu tehditlerin insan kaçakçılığı, korsanlık, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, insansız hava aracı saldırıları ve füze saldırıları da dahil olmak üzere çok çeşitli konuları kapsadığını söyledi.
“Bu alanların birçoğunda başarı elde ettik. Örneğin, geçen yıl benzeri görülmemiş miktarda, piyasa değeri 500 milyon dolar olan uyuşturucu ele geçirdik. Bu miktar, önceki dört yılın toplamından daha fazla” açıklamasında bulundu.