Tunus’ta hükümetin ekonomik programını tartışıldı

Tunus hükümeti temsilcileri yönetimin ekonomik programını, Cumhurbaşkanlığı ile TGİS arasındaki gerilim ve hâkimlerin grevi uzatma kararı çerçevesinde, ‘Ulusal Diyalog’ kapsamında tartıştı.

Hakimlerin görevden alınması kararı Tunus'un başkentinde düzenlenen gösteriler ile protesto edildi. (EPA)
Hakimlerin görevden alınması kararı Tunus'un başkentinde düzenlenen gösteriler ile protesto edildi. (EPA)
TT

Tunus’ta hükümetin ekonomik programını tartışıldı

Hakimlerin görevden alınması kararı Tunus'un başkentinde düzenlenen gösteriler ile protesto edildi. (EPA)
Hakimlerin görevden alınması kararı Tunus'un başkentinde düzenlenen gösteriler ile protesto edildi. (EPA)

Tunus’ta Cumhurbaşkanlığı ile Tunus Genel İşçi Sendikaları (TGİS) arasındaki gerilim devam ederken Tunuslu hakimler, bugün başlayan grevin tüm mahkemelerde bir hafta daha uzatıldığını duyurdu.  Diğer yandan Tunus Askeri Savcılığı, Cumhurbaşkanı’nın 16 Haziran Perşembe başlaması planlanan genel greve birkaç gün kala ordudan TGİS’in genel merkezini kapatması ve bazı yöneticilerini askeri gözetim altında tutulmaları talebine (reddedildi) ilişkin açıklamalarla ilgili soruşturma başlattı.
Ekonomik ve Sosyal İşler Komitesi tarafından Başbakan Necla Buden hükümetinin ekonomik programının dinlenmesine ayrılan oturum başkent Tunus’un kuzey banliyösündeki ed-Diyafe Sarayı'nda düzenlendi. Oturumda, hükümet kurumlarından çok sayıda genel müdür ve temsilci, hükümetin ekonomik programı ve Uluslararası Para Fonu'na (IMF) yönelik reform programı hakkında veriler sundu. Diyalog oturumuna, Tunus Ekonomik ve Sosyal İşler Danışma Komitesi Başkanı Sadık Belaid'in cumartesi günü yaptığı açıklamada Komite’nin hükümetin çalışmalarından haberdar olması ve katılımcılarının gözlemlerini sunmaları için hazır bulunacaklarını söylediği hükümet üyelerinden katılım olmadı. Belaid açıklamasında, uluslararası finans kurumlarıyla yaptıkları tartışmaların sonuçlarının paylaşılacağını, böylece Komite’nin hükümetin çalışmalarından haberdar olabileceğini ve oturuma katılanların, gözlemlerini sunabileceğini söylemişti.
Belaid, geçtiğimiz cumartesi günü düzenlenen ilk toplantıda katılımcılardan önümüzdeki 40 yıl boyunca Tunus'a ilişkin algılarını ve bu algıların yeni Tunus anayasasının taslak metnine nasıl dönüştürüleceğini içeren gözlemlerini sunmalarını istemişti.
Diğer yandan Tunus Askeri Savcılığı, Tunuslu gazeteci Salih Atiyye’nin yaptığı ve Cumhurbaşkanı’nın ordudan TGİS’e müdahale etmesini istediği iddia edilen açıklamalar çerçevesinde bir soruşturma başlatıldığını duyurdu.
Nahda Hareketi milletvekili Samir Dilu, gazeteci Atiyye’nin el-Uveyne bölgesinde Ulusal Muhafızlar Merkez Birliği tarafından, ‘Tunus topraklarında kaos, cinayet ve hırsızlığı teşvik, hiçbir kanıt sunmadan bir kamu görevlisine suç isnat etmek, ordunun itibarını ve saygınlığını zedelemek ve telekomünikasyon ağları aracılığıyla başkalarını rahatsız etmek’ suçlamalarıyla tutukladığını söyledi. Aynı zamanda avukat olan Dilu, Atiyye’nin aktardığı bu bilgilerin kaynağını açıklamayı reddettiğini ve bunun Tunus'taki basın özgürlüğüne ilişkin 2011 tarihli ve 115 sayılı kararnamenin gereklerine uyduğunu belirtti.
Diğer taraftan Tunus’ta altı yargı kurumunu bir araya getiren Yargı Kurumları Koordinasyonu, 57 hakimin yolsuzluk suçlamasıyla ihraç edilmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı ile Tunuslu hakimler arasındaki diyalog kanallarının tıkanmasıyla ülkedeki tüm adli, idari ve mali mahkemeler ile adli kurumlardaki çalışmaları askıya alma kararını pazartesi gününden başlayarak bir hafta daha uzattı. Yargı Kurumları Koordinasyonu grevin Cumhurbaşkanlığı ve Adalet Bakanlığı'nın 45'i hakkında herhangi bir disiplin dosyası bulunmayan 57 hakimin görevden alınması kararındaki ısrarcı tutum nedeniyle uzatıldığını açıkladı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times