ABD yapımı HIMARS füze sistemi Ukrayna’ya ulaştı: Kiev Rusya’yı ‘sıcak bir yaz’ ile tehdit ediyor

Biden Batı’nın uzun vadede Moskova’ya karşı safları birleştirmesini istiyor.

Ukrayna Savunma Bakanı ve ABD’li meslektaşı arasında daha önceki bir görüşme (AP)
Ukrayna Savunma Bakanı ve ABD’li meslektaşı arasında daha önceki bir görüşme (AP)
TT

ABD yapımı HIMARS füze sistemi Ukrayna’ya ulaştı: Kiev Rusya’yı ‘sıcak bir yaz’ ile tehdit ediyor

Ukrayna Savunma Bakanı ve ABD’li meslektaşı arasında daha önceki bir görüşme (AP)
Ukrayna Savunma Bakanı ve ABD’li meslektaşı arasında daha önceki bir görüşme (AP)

Daha önce ABD yapımı Howitzer obüsleri alan Kiev, Ukrayna’nın doğusundaki Donbass’ta Rus saldırısını püskürtmek için ‘güçlü silahlar’ ve ‘ağır silah’ talep ediyor. Kiev dün (perşembe Washington’dan istediği yüksek hassasiyete sahip silahları teslim aldıklarını duyurdu.
ABD bu ayın başlarında Ukrayna’ya HIMARS topçu roket sistemlerini tedarik edeceğini ilan etti. HIMARS uzun menzilli değil ancak ABD ordusunun sahip olduğu füze sistemleri gibi menzili birkaç yüz kilometreye ulaşıyor. Güçlü bir silah olan HIMARS yüksek hassasiyete sahip. Ayrıca menzili Rus ordusunun silahlarından daha uzun. Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov HIMARS’ın ülkesine ulaştığını bildirdi.
Reznikov, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, “HIMARS Ukrayna’ya ulaştı. Bunun için meslektaş ve dostum olan Lloyd Austin'e (ABD Savunma Bakanı) teşekkür ederim” ifadesini kullandı ve mesajında ABD’nin gönderdiği topçu roket sistemlerine ait birkaç fotoğrafa yer verdi.
“Bu yaz Rus askerleri için sıcak olacak, bazıları için ise son olacak” diye tehdit eden Reznikov Amerikalıların teslim ettiği HIMARS sayısını açıklamadı. ABD Başkanı Joe Biden bu topçu roket sistemlerinin “Ukrayna'daki savaş alanındaki kilit hedeflerin daha isabetli bir şekilde vurulmasını mümkün kılacağını” ifade ederken, Kiev de bu sistemlerin “Rus topraklarını vurmak için” kullanılmayacağını vurguladı.
ABD Başkanı, ülkesini savaşa katılmakla suçlayacak bahanelerin öne sürülmemesi için savaşın başından bu yana Ukrayna’ya silah ihraç etme konusunda itidalli olmaya dikkat ediyor. Ukrayna Savunma Bakanı pazartesi günü yaptığı açıklamada, Alman Panzerhaubitze 2000 tipi obüslerin cephaneliğe eklendiğini duyurdu. Ukrayna geçtiğimiz haftalarda da Fransız yapımı 12 adet Caesar tipi uzun menzilli obüsleri teslim aldı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 16 Haziran’da Ukrayna’nın başkentine yaptığı ziyaret sırasında ilave 6 adet Caesar obüsü teslim etme sözü verdi. 79 yaşındaki ABD Başkanı Joe Biden yarın (cumartesi) sanayisi gelişmiş 7 ülkenin yani ABD, Almanya, Fransa, İtalya, Japonya, İngiltere ve Kanada’nın toplantısına ev sahipliği yapacak olan Almanya’ya gidecek.
Biden Almanya’nın ardından NATO Zirvesi’nin düzenleneceği İspanya’ya geçecek. Biden bu iki toplantıda neler beklediğinin tamamen farkında. Zira Biden Batı’nın uzun vadede Moskova’ya karşı safları birleştirmesini istiyor. Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili, çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında isminin açıklanmaması kaydıyla bazı açıklamalarda bulundu. AFP’nin haberine göre ABD’li yetkili Almanya’daki G7 Zirvesi’ne katılacak ülkelerin “Rusya üzerindeki baskıyı artırmak ve Ukrayna’ya toplu desteğimizi göstermek için somut bir dizi öneri sunacaklarını” bildirdi.
ABD’li yetkili, tüm dünyada fiyatları güçlü bir şekilde artan enerji kaynakları meselesinin ve ayrıca küresel ekonomik durumun G7 ülkeleri liderlerinin yapacağı görüşmelerin merkezinde yer alacağını söyledi.
Yetkili, G7 ülkeleri ve hükümetlerinin “halkları ve daha geniş anlamda dünya için özellikle enerji ve gıda ile ilgili olarak geçim maliyeti açısından bir dizi ortak zorluklar gördüklerini” belirtti.
Beyaz Saray, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in her iki zirvede de konuşma yapacağını açıkladı.
ABD’li yetkili, Batı savunma ittifakının Madrid’de düzenlenecek olan NATO Zirvesi’nde Çin’in yarattığı ve türünün ilk örneği olan meydan okumalarla ilgili yeni bir “stratejik konsept” sunacağını dile getirdi. Pekin aynı şekilde G7 Zirvesi’nin de gündeminde olacak. G7 ülkeleri Çin’in ekonomik ve ticari konulardaki "en agresif" uygulamalarına göz atacak. Beyaz Saray, G7 Zirvesi’nde, Çin’in dünyanın dört bir yanına yaptığı devasa yatırımlarla başa çıkmak için en az gelişmiş ülkelerle “altyapı ortaklığı” başlatılacağını bildirdi. G7 Zirvesine beş ülke davet edildi: Arjantin, Hindistan, Endonezya, Senegal ve Güney Afrika. ABD’li yetkili Başkan Joe Biden’ın, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasını engellemekle tehdit eden Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan ile NATO Zirvesi marjında ikinci bir toplantı yapıp yapmayacağı sorusunu yanıtlamadı. Ancak yetkili ABD’nin bu konuda Türkiye ile bir anlaşmaya varma ihtimaliyle ilgili “iyimser” olduğunu ifade etti.



Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
TT

Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Hamas kaynaklarına göre Hamas yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'in şartlarını kabul ettiğini açıkladığı Gazze Şeridi'nde iki aylık (60 günlük) ateşkes önerisini inceliyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, bu kaynaklardan birinin önerideki ‘tuzaklar’ olarak nitelendirdiği hususlar nedeniyle yeni öneri üzerindeki müzakerelerde ‘ihtiyatlı’ davranıldığını ve kaynakların tahminlerine göre ‘savaşı sona erdirecek net bir şart’ konusunun halen belirsiz olduğunu söyledi.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, 20 aydır devam eden ve on binlerce kişinin ölümüne yol açan savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmaya varmak üzere müzakerelerin ikinci aşamada sürdürülmesi temelinde geçici bir anlaşmaya varılması amacıyla ABD'nin de aralarında bulunduğu arabulucular tarafından hummalı bir çalışmaya sahne oluyor.

Xnjc
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Trump dün akşam sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, İsrail'in yeni bir ateşkes önerisini kabul ettiğini duyurdu ve yönetiminden temsilcilerin ‘İsraillilerle Gazze konusunda uzun ve verimli bir toplantı’ yaptığını açıkladı.

Hamas'ın savaşın sona ermemesine ilişkin kaygılarına dolaylı bir yanıt verdiği anlaşılan Trump, 60 günlük süre zarfında tüm tarafların savaşı sona erdirmek için çalışacağını söyledi.

Trump, Hamas'ı anlaşmayı kabul etmeye çağırdı ve anlaşmayı reddetmenin vahim sonuçları olacağı konusunda uyardı. Trump, “Hamas'ın Ortadoğu'nun iyiliği için bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Çünkü durum daha iyiye gitmeyecek, daha da kötüleşecek” ifadelerini kullandı.

Güncellenmiş bir versiyon

Hamas'tan önde gelen kaynaklar Şarku’l Avsat'a Trump'ın bahsettiği teklifin ‘harekete ulaştığını’ ifade ederek, bunun ‘ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un önceki teklifinin güncellenmiş bir versiyonu’ olduğunu belirtti.

Kaynaklar, Hamas liderliğinin ‘varılabilecek herhangi bir anlaşmayı destekleyecek bir Filistin mutabakatı’ elde etmek amacıyla öneriyi Filistinli gruplara ilettiğini bildirdi.

Ckkdk
Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Reuters)

Bazı Hamas kaynaklarına göre yeni öneri de öncekiler gibi Filistinlilerin haklarını karşılayan tüm talepleri karşılamıyor ve aşılması gereken pek çok tuzak içeriyor. Muhtemelen derinlemesine incelendikten sonra, gruplarla istişare edilerek kapsamlı bir Filistin pozisyonu ile yanıt verilecek.

Görmezden gelinen noktalar

Hamas'tan bir kaynak ‘bu teklifin, özellikle 60 günlük ateşkes olarak bilinen Witkoff teklifinde Katarlı arabulucu tarafından sunulan bazı değişikliklerle ilgili olarak son günlerde ve haftalarda yapılan toplantılarda müzakere heyetinin talep ettiği bazı noktaları görmezden geldiğine’ dikkat çekti.

Hamas'tan aynı kaynaklar, Filistinli grupların ‘İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi konusuyla ilgili net maddelere ihtiyaç duyduklarını ve savaşın sona ermesiyle ilgili net bir madde elde etme ihtiyacında ısrar ettiklerini’ doğruladı.

Kaynaklar ayrıca, ‘insani yardım protokolünün özellikle hastanelerin, okulların ve altyapının yeniden inşasıyla ilgili maddesinin halen gevşek olduğu ve İsrail'in bunu yapması için herhangi bir zorunluluk taşımadığı’ uyarısında bulundu. Kaynaklara göre madde sadece Gazze Şeridi'ne yardım taşıyan tırların sayısının arttırılmasından bahsediyor.

Değişikliklerle birlikte olumlu tahminler

Kaynaklar, ‘müzakerelerin ardından, arabuluculara iletilecek bazı değişikliklerle birlikte teklifin olumlu karşılanmasını’ bekliyor.

Ancak diğer kaynaklar, ‘önerinin şu anki haliyle gönülsüzce kabul edileceğini’ belirterek, “Kabul, arabulucuların ve ABD'nin müzakereler devam ettiği sürece anlaşmanın devamını garanti altına alma taahhüdü, yani müzakereler devam ettiği sürece 60 gün sonra savaşın yeniden başlamayacağına dair verdikleri bazı güvenceler ışığında gerçekleşecek” dedi.

Kaynaklar, işlerin Filistin halkının isteklerine uygun şekilde gitmesi halinde bir ya da iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini öne sürdü.

Buna karşılık bazı kaynaklar, Trump'ın ve İsrail'in “bu dosyada olumlu gelişmeler olduğu” yönündeki açıklamalarının bir aldatmaca olduğu tahmininde bulunarak, “Teklif derinlemesine inceleniyor” dedi ve yanıtın gelmesinin uzun sürmeyeceğini bildirdi.

Sayıyla ilgili bir sorun yok

Kaynaklar, şu anda meselenin esas olarak serbest bırakılacak İsrailli esirlerin sayısı ya da bunlar arasında ölenlerin cesetlerinin teslimi süreciyle ilgili olmadığına dikkat çekti. İsrail Kanal 14 televizyonunun İsrailli bir siyasi kaynaktan aktardığına göre, savaşı sona erdirmeye yönelik herhangi bir formüle, Amerikan tarafının Hamas'ın silahsızlandırılması ve liderlerinin Gazze Şeridi dışına gönderilmesiyle ilgili taleplerinin karşılanmaması halinde İsrail'in çatışmalara yeniden başlayabileceğini garanti eden bir mektup eşlik edecek.

İsrail'in savaşı sona erdirme şartını, koşullarının yerine getirilmemesi halinde yeniden savaşa dönme konusunda Amerikan garantisi almaya bağladığı açıkça görülüyor.

Sunulan teklifin küçük değişikliklerle Witkoff'un teklifiyle aynı olduğuna dikkat çeken bir kaynak, İsrail'in Hamas yönetimine son verilmesi, Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılması ve hareketin üst düzey liderlerinin yurt dışına sürgün edilmesi gibi önemli şartlarında halen ısrarcı olduğunu kaydetti.

Mfkdj
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte (DPA)

Diğer yandan İsrail'in ilerleme fırsatı olduğunu düşünmesi halinde bir İsrail heyetinin yakında Katar'a gidebileceği belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu ile İsrail Kanal 12 ve Kanal 13 televizyonları tarafından Trump'ın açıklamalarından önce yayınlanan bir haberde, müzakerelerde önemli bir ilerleme kaydedildiği ve Katar'ın Witkoff'un önerisinde yaptığı değişikliklerin İsrail tarafından kabul edilebilir olduğu, ancak halen üzerinde çalışıldığı belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu'na göre Katar tarafından sunulan öneri 60 günlük ateşkesi, esirlerden 8'inin ilk gün, 2'sinin ellinci gün sağ olarak serbest bırakılmasını ve kaçırılan 18 İsraillinin cesedinin 3 aşamada teslim edilmesini içeriyor.

Değiştirilen teklif, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyinde yakın zamanda İsrail tarafından oluşturulan ve Han Yunus'u Refah'tan ayıran Morag Ekseni’ne çekilmesini öngörüyor ki bu da İsrail güçlerinin bu bölgenin kontrolünü elinde tutmaya devam etmesi anlamına geliyor. Hamas bunu şiddetle reddediyor ve İsrail’in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden tamamen çekilmesinde ısrar ediyor.

Söz konusu teklif ayrıca, Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının arttırılmasını da öngörüyor.

İsrail Yayın Kurumu, savaşı sona erdirme koşulları ve İsrail ordusunun çekileceği yer konusunda anlaşmazlıklar olduğuna dikkat çekti.

Kanal 12, gerçek bir ilerleme olduğunu ve İsrail'in daha önce hazır olmadığı diğer formülleri, özellikle de savaşı sona erdirmek için garantiler sağlama konusunda daha istekli olduğunu belirterek, son günlerde büyük bir Amerikan baskısının arttığına işaret etti.

İsrail'in bir anlaşmaya varılabileceğine dair olumlu söylemlerine rağmen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'la herhangi bir anlaşmayı reddeden ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın devam etmesini ve genişlemesini talep eden bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir'in tutumuyla ilgili bir zorlukla karşı karşıya.

Jdjjdj
Gazze şehrine giden bir Dünya Gıda Programı (WFP) konvoyundan indirilen gıda ve insani yardım çuvallarını taşıyan Filistinliler, 16 Haziran 2025 (AP)

Gün içinde Smotrich ve Ben-Gvir arasında anlaşmazlıklar yaşandı. Ben-Gvir, blok oluşturmak ve herhangi bir anlaşmayı reddetmek üzere aralarında bir toplantı yapılacağını iddia etti. Smotrich bunu yalanladı ve Ben-Gvir'i Gazze Şeridi'nde elde edilen ‘zafer’ pahasına kişisel siyasi kazançlar peşinde koşmakla suçladı. Bu, Smotrich'in anlaşma konusundaki pozisyonunda olası bir değişime işaret ediyor.

Netanyahu cumartesi akşamı, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington'a gitmeden önce Knesset'te bir oturum düzenleyecek; yeni teklifle ilgili son oylama yapılacak.