Katar: ABD ile İran arasındaki dolaylı görüşmelere ev sahipliği yapmaktan memnunuz

ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley (arşiv)
ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley (arşiv)
TT

Katar: ABD ile İran arasındaki dolaylı görüşmelere ev sahipliği yapmaktan memnunuz

ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley (arşiv)
ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Malley (arşiv)

Katar, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmayı canlandırmak için ABD ile İran arasındaki dolaylı görüşmelere ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduğunu açıkladı.
Katar Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Katar'ın diyaloğun başarılı olmasında tüm taraflara yardımcı olacak ortamı sağlamaya tam olarak hazır olduğu kaydedildi.
Açıklamada, Katar'ın bu hafta ABD ile İran arasında Avrupa Birliği Koordinatörlüğü'nün himayesindeki dolaylı görüşmelere ev sahipliği yapmaktan memnuniyet duyduğu ifade edildi.
Katar'ın söz konusu dolaylı görüşmelerin 2015'te imzalanan nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılmasına katkıda bulunacak olumlu neticelerle sonuçlanmasını umduğu ifade edilen açıklamada, bunun bölgede güvenlik, istikrar ve barışı destekleyecek ve geliştirecek; İran'la daha kapsamlı bölgesel iş birliği ve diyalog için yeni ufuklar açacak şekilde olmasını temenni ettiği kaydedildi.

Müzakerelerin Doha'da yapılması
İran resmi ajansı İRNA'nın dün İran Dışişleri Bakanlığından ismi paylaşılmayan bir kaynağa dayandırdığı haberinde, nükleer anlaşma kapsamında İran'a yönelik yaptırımların kaldırılmasına yönelik müzakerelere bugün Katar'ın başkenti Doha'da yeniden başlanacağı aktarılmıştı.
Reformcu kanada yakınlığıyla bilinen Jamarannews haber sitesine göre ise İran Meclisi Milli Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu Başkan Yardımcısı İbrahim Azizi de gazetecilere yaptığı açıklamada, Başmüzakareci Ali Bakıri'nin yeni müzakere turuna katılmak için Doha'yı ziyaret edeceğini duyurmuştu.
Basına yansıyan haberlerde ayrıca ABD'nin İran Özel Temsilcisi Robert Mali'nin Katar Dışişleri Bakanı ile görüşmek üzere dün Doha'ya geçeceği belirtilmişti.

Borrell'in "müzakereler başlayacak" açıklaması
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, 25 Haziran’daki İran ziyaretinde, Tahran ve Washington'un bir süre ara verilen nükleer müzakerelere yeniden başlama kararından duyduğu memnuniyeti dile getirmişti.
Borrell, "Ziyaretimden sonra Viyana görüşmeleri başlayacak ve ekibim orada olacak. Bu çıkmazı kıracağız. Üç aylığına durduruldu ancak bugün görüşmelere devam edilmeli." demişti.

İran ile nükleer müzakereler
İran, nükleer programı hakkında 2015'te BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi İngiltere, ABD, Çin, Fransa ve Rusya'nın yanı sıra Almanya ile anlaşma imzalamıştı.
ABD, Donald Trump'ın başkanlığı döneminde 2018'de anlaşmadan ayrıldı. Joe Biden'ın başkanlığa gelmesinden sonra İran ile ABD'nin anlaşmaya dönmesi için müzakereler başladı.
İran ile nükleer anlaşmanın tarafları arasında Nisan 2021'de Viyana'da başlayan müzakerelerde önemli ilerlemeler kaydedilse de İran'ın Devrim Muhafızları Ordusu'nun ABD'nin "yabancı terör örgütleri" listesinden çıkarılmasına ilişkin talebi başta olmak üzere çözüme kavuşamayan bazı meseleler nedeniyle görüşmeler çıkmaza girmişti.



Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin Moskova ziyaretinde Mısır ve Rusya arasındaki ikili iş birliğinin derinleştirilmesinin yanı sıra Gazze savaşındaki son gelişmeler ele alınacak. Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü kutlamalarına katılmak üzere dün Rusya'nın başkentine geldi.

Şarku’l Avsat’ın Mısır resmi haber ajansı MENA’dan aktardığına göre Sisi bu akşam Rus mevkidaşı ile bir araya gelecek. Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü münasebetiyle bugün Moskova'daki Kızıl Meydan'da askeri bir geçit töreni düzenlenecek ve ardından devlet başkanları Alexander Bahçesi'ndeki Meçhul Asker Anıtı'na gidecek... Sisi ve diğer devlet başkanları anıta çiçek bırakacak, ardından toplu fotoğraf çektirecek.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi Nezih en-Necari, Sisi'nin Zafer Günü'ne katılma davetinin Rus mevkidaşının kendisine duyduğu yakın ilişki ve sevgiyi yansıttığını söyledi. Mısır Nil televizyon kanalına verdiği demeçte en-Necari, Sisi'nin Moskova ziyaretinin ikili ilişkiler ile uluslararası ve bölgesel arenadaki durum, özellikle de Gazze Şeridi'ndeki durum, devam eden İsrail saldırganlığı ve kendi kaderini belirlemek ve kendi devletine sahip olma hakkını elde etmek isteyen Filistin halkı üzerindeki baskılar hakkında istişarelerde bulunmak için bir fırsat olacağını belirtti.

“Mısır her zaman Filistin davasının ilk savunma hattında yer almıştır” diyen en-Necari, Cumhurbaşkanı Sisi'nin bu konuda büyük çaba sarf ettiğini söyledi. Rusya'nın uluslararası arenada önemli bir role sahip olduğunu ve Filistin davasına yönelik tarihi bir rolü olduğunu kaydeden en-Necari, İsrail'in acımasız saldırganlığını durdurmak için neler yapılabileceği konusunda iki cumhurbaşkanı arasında koordinasyon ve istişare gerektiğini vurguladı.

15 Ocak'ta Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına varıldığı ve İsrail ile Hamas arasında Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda üç aşamada uygulanmak üzere esir ve mahkûm değişimi yapılacağı açıklanmış ve anlaşma 19 Ocak'ta yürürlüğe girmişti. İlk aşama, anlaşmanın başlamasından 42 gün sonra ateşkesi istikrara kavuşturacak bir anlaşmaya varılamadan sona erdi.

Mısır, ateşkesin istikrara kavuşturulması, esir ve mahkûmların serbest bırakılması ve insani yardım malzemelerinin Gazze Şeridi'ne girişi de dâhil olmak üzere anlaşmanın üç aşamasının uygulanmasını sağlamak için çabalarını sürdürüyor.

fgthyju
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

Rusya'nın Kahire Büyükelçiliği, Sisi'nin Zafer Günü kutlamalarına katılmak üzere Moskova'ya gelişini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Büyükelçilik dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın ‘Cumhurbaşkanı Sisi'yi eski ve değerli bir dost olarak’ karşıladığını belirtti. Büyükelçilik, 9 Mayıs Zafer Günü yıldönümü kutlamalarının ve bugün yapılması planlanan zirve düzeyindeki görüşmelerin, iki halk arasındaki derin karşılıklı sempati ve iki lider arasındaki güçlü ve yakın ilişkilere dayanan Rus-Mısır ortaklığına yeni bir ivme kazandıracağına inandığını kaydetti.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi en-Necari, Rusya ve Mısır devlet başkanları arasındaki görüşmelerde Sudan, Libya ve Suriye'deki durumların ele alınacağını, Mısır'ın bölgenin istikrarında tarihi bir rolü olduğunu ve bölgesel ortamın mümkün olduğunca istikrarlı hale getirilmesiyle ve kardeş Arap halklarının barış ve istikrar içinde yaşamasıyla ilgilendiğini ifade etti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi’ne göre, Mısır-Rusya ilişkileri Cumhurbaşkanı Sisi döneminde yeni ve güçlü bir ivme kazanmış ve istikrarsızlıkla karakterize edilen mevcut uluslararası koşullar ışığında daha belirgin hale gelmiştir. Ayrıca Mısır'ın Rusya ile ilişkileri, Mısır-Rusya yakınlaşmasında önemli bir rol oynayan uluslararası düzeydeki siyasi koşullarla bağlantılıdır.

sdfrgt
Mısır ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler önemli büyüme kaydediyor. (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)

Mısır ve Rusya arasındaki mevcut projelerle ilgili olarak en-Necari, iki devlet başkanının bu projelerin gerekli hız ve doğrulukla tamamlanması için siyasi irade yoluyla büyük bir itici güç oluşturduğunu ve bunun aralarında bir istişare konusu olduğunu belirterek, “Moskova, Mısır'daki Rus sanayi bölgesine büyük önem veriyor” dedi.

En-Necari, Mısır'ın BRICS grubuna üyeliğinin ticaret ve yatırım alanındaki ekonomik rolünün bir teyidi olduğunu ve gelecekte Mısır'a çok şey kazandıracağını vurguladı. Öyle ki BRICS, Mısır devletine, küresel ekonomiye ve dolayısıyla üye ülkelerin ekonomilerine daha fazla istikrar getirmek için izlenebilecek politikalar konusunda istişarede bulunma ve ticaret, yatırım ve teknoloji alışverişi alanlarında iş birliğini geliştirme imkânı veriyor.

Mısır ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler, iki ülke arasındaki ticari alışverişin yeni bir rekor seviyeye ulaşarak 2024 yılında 8 milyar dolara ulaşması nedeniyle önemli bir büyümeye tanıklık ediyor (Mısır bankalarında 1 ABD doları 50,6 cüneyh).