Mısır’da siyasal diyalog süreci demokrasiyi güçlendirecek

Mütevelli Heyeti’nin teşkili, Mısır'da ulusal diyaloğun önünü açıyor

Sisi, ‘Mısır Ailesi’ iftar programı sırasında siyasi diyalog davetinde bulundu (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi, ‘Mısır Ailesi’ iftar programı sırasında siyasi diyalog davetinde bulundu (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır’da siyasal diyalog süreci demokrasiyi güçlendirecek

Sisi, ‘Mısır Ailesi’ iftar programı sırasında siyasi diyalog davetinde bulundu (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sisi, ‘Mısır Ailesi’ iftar programı sırasında siyasi diyalog davetinde bulundu (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır’da 30 Haziran 2013’te yaşanan iktidar değişimi sonrası oluşan olağanüstü halden demokrasiye geçişi öngören siyasi diyalog süreci somut adımlarla sürüyor.
Mısır'da Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti’nin resmi olarak kurulduğunun duyurulması, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’nin himayesinde bu yöndeki ilk oturumun Temmuz ayında başlatılmasına imkan sağlayacak. Diğer yandan katılımcı listesi ve 30 Haziran Devrimi’ne karşı çıkan güçlerin de dahil edilip edilmeyeceği merakla bekleniyor. Siyasetçiler, heyette önde gelen muhaliflerin bulunmadığını, ancak siyasi, ideolojik ve partisel açıdan çeşitliliği içerisinde barındırdığını aktardı. 
Sisi Nisan ayında mevcut aşamada ulusal eylemin öncelikleri hususunda tüm güçlerle siyasi diyalog başlatılması çağrısında bulunmuştu. Söz konusu çağrının ardından bazı siyasi mahkumlar ve eylemciler serbest bırakılmıştı.
Ulusal Diyalog İdaresi Pazar akşamı yaptığı açıklamada, siyasi ve sendika güçleriyle, aynı zamanda diyaloga dahil olan taraflarla görüşülmesi ardından 19 üyeli Mütevelli Heyeti'nin teşkil edildiğini duyurdu. Eski Sosyal Dayanışma Bakanı Dr. Cuda Abdulhalik, araştırmacı ve siyasi yazar Dr. Samir Murkus ve el-Ahram Stratejik ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Amr Haşim Rabii mevcut isimler arasında yer alıyor.
Ulusal Diyalog Genel Koordinatörü Ziya Raşvan, Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti için açıklanan isimlerin uzlaşmayı yansıttığını ve bu isimlerin saygıdeğer kişiler duyulduğunu söyledi. Dün yaptığı açıklamada heyetin Mısır toplumunu yansıtan çeşitli uzmanlıklar, eğilimler ve fikirler içerdiğini vurgulayan Raşvan, “Ulusal diyalog çok eksenli ve çok aşamalıdır. Uzman komitelerin ve alt komitelerin belirlenmesi yönünde düzenleyici bir süreç olmalı” ifadelerine başvurdu. Mütevelli Heyeti’nin nihai kararın verilmesi yönünde komitelere dair ilk çıktıları kendisine aktaracağını söyleyen Raşvan, ardından ise Cumhurbaşkanı'na sunulacağını bildirdi.
Medya kaynakları diyaloğun kurban bayramı sonrasına erteleneceği beklentilerini dile getirirken Raşvan ise “Diyalogun nasıl başlatılacağı, önümüzdeki dönem gündemine ek olarak yakında Mısır kamuoyuna açıklanacak” açıklamalarında bulundu.
Liberal çizgideki Vefd Partisi, Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti'nin teşkilini memnuniyetle karşıladığını duyurdu. Parti liderlerinden Dr. Hani Seriyiddin’in de yer aldığı oluşumun, farklı toplum gruplarını yansıttığını, aynı zamanda farklı siyasi akımlardan çeşitliliği ifade ettiğini vurguladı.
Vefd Sözcüsü Yaser el-Hudeybi, çok doğru bir zamanda geldiğini söylediği ulusal diyaloğun Mısır devletinin fikirleri bir araya getirme arzusunu yansıttığını vurguladı. Aynı zamanda tüm tarafları ulusun çıkarlarını her türlü düşüncenin üzerinde tutmaya ve etkin bir katılım sağlamaya çağırdı.
Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti üyesi ve senato üyesi gazeteci yazar İmadüddin Hüseyin, diyaloğun temel amacının Mısır'ın tüm sorun ve zorluklarla mücadelede net bir vizyonla daha bağışık hale getirilmesi olduğunu söyledi. MENA’ya konuşan Hüseyin, “Diyaloğun rolü, çeşitli sorunları çözme yönünde yol haritası sağlamaktır” vurgusunda bulundu.
Vatanın Koruyucusu Partisi ise Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti teşkilinin çeşitli ulusal vizyonların, teknik ve profesyonel uzmanlığın diyaloğun Mısır vatandaşının çıkarına olacak şekilde olumlu sonuçlar vermesini sağlama yönünde etkin katılımını ifade ettiğini belirtti.
Mütevelli Heyeti’nin kurulmasının ciddi ve yapıcı bir diyalog yolunda önemli bir adım olduğunu vurgulayan Birlik (Tecemmu) Partisi, oluşumdaki çeşitlilik, diyalog sonuçlarına olumlu yansıyacak” ifadelerini kullandı.
Liberal partileri ve muhalif güçleri içerisinde barındıran Sivil Demokratik Hareket, muhalefet tarafından seçilen bir genel sekreter başkanlığında diyalog için teknik sekreterliğin bulunmasını şart koşmuştu. Bu nedenle konuyla ilgili herhangi bir açıklamada bulunmadı.
Raşvan, geçtiğimiz Perşembe günü ETC kanalında yayınlanan programında, diyaloğa katılımları için Milli Eğitim Akademisi'ne davetiye gönderildiğini açıklamıştı. ABD’de bulunan Mısırlı uzay bilimci Essam Heggy, Siyaset Bilimi Profesörü Amr Hamzavi ve medyacı Cihan Mansur, söz konusu daveti memnuniyetle karşıladıklarını dile getirdi. Twitter hesabından yaptığı açıklamada katılımcıları ve diyalogdan sorumlu olanları takdir eden Heggy, ancak hiçbir siyasi harekete katılmayacağını açıkladı. Davetlilerin geri kalanı ise herhangi bir yorumda bulunmadı.



Suriye: Silahlı kişiler, güvenlik güçlerinin Süveyda'nın batısındaki kontrol noktalarına saldırdı

Suveyda vilayetinde tahrip edilmiş bir heykel (AP)
Suveyda vilayetinde tahrip edilmiş bir heykel (AP)
TT

Suriye: Silahlı kişiler, güvenlik güçlerinin Süveyda'nın batısındaki kontrol noktalarına saldırdı

Suveyda vilayetinde tahrip edilmiş bir heykel (AP)
Suveyda vilayetinde tahrip edilmiş bir heykel (AP)

Suriye TV bugün bir güvenlik kaynağına dayandırdığı haberinde, silahlı kişilerin ateşkes anlaşmasını ihlal ederek Süveyda vilayetinin batısındaki el-Mecdel köyünde güvenlik güçlerinin mevzilerini hedef aldığını bildirdi.

Kanal daha fazla ayrıntı vermedi.

Süveyda Emniyet Müdürü Süleyman Abdulbaki dün yaptığı açıklamada, Süveyda'da iç güvenlik güçlerinin varlığına rağmen silahlı gruplar tarafından ‘ihlallerde’ bulunulduğunu ifade etti.

Cuma gecesi Süveyda vilayetinde silahlı gruplar ile Suriye güvenlik güçleri arasında çatışmalar yaşandı. Çatışmalar sonucu güvenlik güçleri arasında yaralananlar oldu.

Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre bir güvenlik kaynağı, ‘yasadışı grupların Süveyda kırsalındaki Laga, Tel el-Agra, Tel Hadid ve el-Mezraa kasabalarını havan topları ve ağır makineli tüfeklerle hedef aldığını’ söyledi.

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, pazartesi günü Washington'a yaptığı ziyaret sırasında, Süveyda'daki yerel tarafların istikrarı bozmak amacıyla uyuşturucu kaçakçıları ve eski rejimin kalıntıları ile ittifak kurduklarını belirtti.

Ekim ayı sonunda, kimliği belirsiz silahlı kişiler, Şam ile Süveyda vilayeti arasındaki yolda bir yolcu otobüsüne ateş açarak iki kişinin hayatını kaybetmesine ve çok sayıda kişinin de yaralanmasına neden oldu.

Şam, ABD ve Ürdün ile yayımlanan üçlü bildirgeye dayanan tutumunu defalarca vurguladı; bu bildirge Süveyda’nın Suriye ile bütünleşmesini vurguluyor. Buna karşın Hikmet el-Hicri ise ‘kendi kaderini tayin hakkı’ olarak adlandırdığı hakkı ısrarla savunuyor.

Geçtiğimiz temmuz ayında, Dürzilerin çoğunlukta olduğu güney vilayeti Süveyda'da Dürzi militanlar ile Bedevi kabileleri arasında şiddetli çatışmalar yaşandı ve güvenlik güçleri çatışmaları durdurmak için müdahale etmek zorunda kaldı.


Hamas: Gazze, yardımların kısıtlanması ve yeniden inşanın engellenmesi yoluyla imha savaşına tabi tutuluyor

Hamaslı silahlı kişiler, Uluslararası Kızılhaç Komitesi üyeleri eşliğinde rehinelerin cesetlerini aramak üzere Gazze'nin doğusuna doğru yola çıktı (AP)
Hamaslı silahlı kişiler, Uluslararası Kızılhaç Komitesi üyeleri eşliğinde rehinelerin cesetlerini aramak üzere Gazze'nin doğusuna doğru yola çıktı (AP)
TT

Hamas: Gazze, yardımların kısıtlanması ve yeniden inşanın engellenmesi yoluyla imha savaşına tabi tutuluyor

Hamaslı silahlı kişiler, Uluslararası Kızılhaç Komitesi üyeleri eşliğinde rehinelerin cesetlerini aramak üzere Gazze'nin doğusuna doğru yola çıktı (AP)
Hamaslı silahlı kişiler, Uluslararası Kızılhaç Komitesi üyeleri eşliğinde rehinelerin cesetlerini aramak üzere Gazze'nin doğusuna doğru yola çıktı (AP)

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, bugün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nin yardımların kısıtlanması, yeniden inşanın engellenmesi ve ateşkes ilanına rağmen ablukanın sürdürülmesi yoluyla imha savaşına tabi tutulduğunu açıkladı.

Kasım açıklamasında, "Gazze Şeridi'nde kış mevsiminin başlamasıyla birlikte daha da artan felaket, Arap Birliği'nin kurucu belgesi ve İslam Konferansı Örgütü'ne dayanarak net bir duruş sergilemesini gerektiriyor" ifadelerini kullandı.

Hamas dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki insani durumun, yerinden edilmiş kişiler için kurulan çadırların yağmur nedeniyle sular altında kalması sonucu kötüleştiğini belirterek, ateşkes anlaşmasının garantör ülkelerini Şeride insani yardım ulaştırmak için acilen harekete geçmeye çağırdı.

Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) da bugün yaptığı açıklamada, yağışların Gazze'deki zaten zor olan durumu daha da kötüleştirdiğini, insanların sular altında kalan çadırlara sığındığını söyledi.

BM kuruluşu, Gazze'de yaşayan insanların kış şartlarıyla başa çıkabilmeleri için halihazırda bulundurduğu barınak malzemelerinin getirilmesine izin verilmesini istedi.


Dibeybe, Abdullah es-Senusi'yi serbest bırakmayı mı planlıyor?

Abdullah es-Senusi, hapishane hücresinin dışında kabilesinden bir heyetle görüşüyor, 26 Aralık 2024 (Suk el-Cuma ve Dört Mahalle Sosyal Konseyi)
Abdullah es-Senusi, hapishane hücresinin dışında kabilesinden bir heyetle görüşüyor, 26 Aralık 2024 (Suk el-Cuma ve Dört Mahalle Sosyal Konseyi)
TT

Dibeybe, Abdullah es-Senusi'yi serbest bırakmayı mı planlıyor?

Abdullah es-Senusi, hapishane hücresinin dışında kabilesinden bir heyetle görüşüyor, 26 Aralık 2024 (Suk el-Cuma ve Dört Mahalle Sosyal Konseyi)
Abdullah es-Senusi, hapishane hücresinin dışında kabilesinden bir heyetle görüşüyor, 26 Aralık 2024 (Suk el-Cuma ve Dört Mahalle Sosyal Konseyi)

Libya'da, Trablus'taki Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH), merhum Devlet Başkanı Muammer Kaddafi'nin istihbarat şefi Abdullah es-Senusi'yi serbest bırakmak üzere olduğu yönünde söylentiler dolaşıyor.

Hükümet tarafından ne doğrulanmış ne de yalanlanmış olan bu söylentilere yanıt olarak, Ebu Selim hapishanesi kurbanlarının aileleri, ‘Senusi'nin adaletten kaçmasına olanak sağlamaya yönelik girişimler’ olarak nitelendirdikleri bu gelişmelere karşı uyarıda bulundu.

Geçiş Dönemi Adaleti Hareketi, Senusi'nin bir sonraki duruşmada mahkeme önüne çıkmasını engellemeyi amaçlayan çeşitli tarafların tekrarlanan girişimlerini şiddetle kınadığını ve kesinlikle reddettiğini açıkladı.

Kaddafi'nin istihbarat şefi ve eski rejimin en önde gelen isimlerinden biri olan 74 yaşındaki Senusi, 17 Şubat 2011 devrimi sırasında protestocuların bastırılmasıyla ilgili suçlamalarla yargılanıyor. Ayrıca, 1996 yılında yaklaşık bin 200 mahkûmun öldürüldüğü Trablus'taki Ebu Selim hapishanesi katliamı olarak bilinen olayla da yargılanıyor.

Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki UBH’nin Senusi'yi yakında serbest bırakıp bırakmayacağına ilişkin olarak, hükümete yakın bir kaynak bu olasılığı reddetti. “Hükümet onu serbest bırakmak isteseydi, iktidara geldiğinden beri bunu yapardı” diyen kaynak, Senusi'nin önümüzdeki pazartesi günü (17 Kasım) duruşması olduğunu belirtti.

Kaynak dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, UBH Adalet Bakanlığı'nın daha önce sağlık gerekçesiyle eski rejimin bazı isimlerini serbest bıraktığını söyledi. Kaynak, Senusi'nin avukatının mahkemeye ‘müvekkilinin sağlık durumunun kötüleştiğini kanıtlayan deliller sunduğunu ve bu konunun Adalet Bakanlığı'nın karar vereceği bir konu olduğunu’ ifade etti.

Senusi, eylül ayı ortasında Trablus Temyiz Mahkemesi'nde görülen duruşmada kendini savundu ve ‘17 Şubat protestocularını’ öldürdüğü suçlamasını reddetti.

 Muammer Kaddafi'nin Halk Muhafızları'nın eski komutanı Mansur Dav (Facebook)Muammer Kaddafi'nin Halk Muhafızları'nın eski komutanı Mansur Dav (Facebook)

Mitiga Cezaevi yönetimi, Senusi'nin davası uzun süre ertelendikten sonra, kapalı devre bağlantı aracılığıyla mahkemeye çıkmasına izin verdi. Aynı şekilde, Kaddafi’nin özel muhafız biriminin başkanı Mansur Dav’ın da aynı yöntemle yargı önüne çıkmasına izin verildi.

‘Senusi'yi kaçırma girişimleri’ olarak nitelendirdiği bu durumu yorumlayan Geçiş Dönemi Adaleti Hareketi, Senusi'yi ‘Ebu Selim hapishanesi katliamının başlıca faillerinden biri’ olarak gördüğü için bu adımı reddettiğini vurguladı ve bu katliamı ‘çağdaş tarihin en iğrenç insanlık suçlarından biri’ olarak nitelendirdi.

 Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, önceki bir toplantıda Senusi kabilesinden bir heyetle (UBH Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'nin ofisi)Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, önceki bir toplantıda Senusi kabilesinden bir heyetle (UBH Başbakanı Abdulhamid Dibeybe'nin ofisi)

Geçiş Dönemi Adaleti Hareketi, açıklamasında, kimi zaman sağlık nedeniyle tahliye kararlarının, kimi zaman da ulusal uzlaşı ve birlik söylemlerinin arkasına saklanan ‘şüpheli girişimlerden’ söz etti.

Hareket tarafından yapılan açıklamada, “Senusi'nin serbest bırakılması, mağdurların haklarının açık bir ihlali, devletin prestijine bir saldırı ve hukukun üstünlüğüne ve yargının kutsallığına bir saygısızlık olacaktır” denildi. Ayrıca, ‘vicdan yoksunu’ olarak nitelediği bazı tarafların cezasızlık ilkesini yerleştirmekte ısrar etmelerinin, adalet mekanizmasını çökertip kaosa kapı aralayacağını; insanların hakkını kendi eliyle alma eğilimini tetikleyerek ulusal güvenlik ve istikrarı tehdit edeceğini vurguladı.

Hareket, Libya’daki tüm yetkili makamları (Başkanlık Konseyi, Devlet Yüksek Konseyi (DYK), UBH, Yüksek Yargı Konseyi, Başsavcılık Ofisi, Adalet ve İçişleri bakanlıkları) ‘adaletin ertelenmesine veya onunla oynanmasına yol açabilecek herhangi bir girişimi engelleme yönündeki ulusal ve hukuki sorumluluklarını yerine getirmeye’ çağırdı.

16. kez ertelenen Senusi davası, Kaddafi rejiminin düşüşünden bu yana en uzun süren dava. Bunun nedeni kısmen, Senusi'nin eylül ayı başına kadar Abdurrauf Kara (Selefi eğilimli) liderliğindeki Rada silahlı grubunun kontrolü altında olan bir gözaltı merkezinde tutulması.

Hareket, ‘adaleti engelleyen, failleri koruyan ve kurbanların ailelerini haklarından mahrum bırakan herkesi sorumlu tutmak için Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de dahil olmak üzere uluslararası mekanizmalara başvurmaktan çekinmeyeceğini’ vurguladı. Hareket, bunu ‘uluslararası insani hukuk ve cezasızlıkla mücadeleye ilişkin Birleşmiş Milletler (BM) kararlarının açık bir ihlali’ olarak görüyor.

Bu arada Başkent Trablus'ta Ebu Selim hapishanesi katliamının kurbanlarının aileleri, yüzlerce kurban için adalet ve intikam taleplerini yineleyerek korkunç olayın 29. yıldönümünü andı.

Ebu Selim hapishanesi kurbanlarından bir grubun yer aldığı bir pankart (Ebu Selim Hapishanesi Şehit Aileleri Derneği)Ebu Selim hapishanesi kurbanlarından bir grubun yer aldığı bir pankart (Ebu Selim Hapishanesi Şehit Aileleri Derneği)

29 yıl önce, başkent Trablus’un banliyölerinde bulunan Ebu Selim hapishanesinin hücrelerine, rejime bağlı özel kuvvetlerden bir grup baskın düzenlemişti. O dönem hapishanede bin 269 mahkûm bulunuyordu. Özel kuvvetler mahkûmların üzerine ateş açarak onları öldürdü. Bu olay, bugün hâlâ mahkemelerde ele alınan bir dava olarak sürüyor.

Ebu Selim hapishanesi kurbanlarının ailelerinin endişelerine yanıt olarak, UBH Adalet Bakanlığı'ndan bir yetkili, ‘hükümetin eski rejimin önemli isimlerini serbest bırakma niyetinde olduğuna dair dolaşan söylentiler’ hakkında yorum yapmayı reddetti. Ancak yetkili, ‘Senusi'nin iki gün içinde yargılanacağını söyledi.

Kurbanların ailelerini temsil eden Geçiş Dönemi Adaleti Hareketi, ‘Ebu Selim hapishanesinde akıtılan mazlum kanının, siyasi pazarlıkların konusu ya da kabile sadakatlerini satın alma aracı olamayacağını; bunun yetkililerin omuzlarındaki bir emanet olduğunu ve zaman aşımına uğramayacağını’ vurguladı.

UBH Adalet Bakanı Halime Abdurrahman, 2022 yılının sonunda Mansur Dav için sağlık gerekçesiyle tahliye kararı verdi; ancak Rada onun hapishaneden çıkmasına izin vermedi.

Senusi'nin mensup olduğu Magarha kabilesi her zaman, onun serbest bırakılmasının Libya’da ulusal uzlaşı sürecinin başarıya ulaşmasında büyük rol oynayacağını savunuyor. Bu görüş, Senusi’nin eski rejim yanlıları ve ona bağlı kabileler arasında hâlâ sahip olduğu güçlü ilişkilerle gerekçelendiriliyor.