Dibeybe ve Başağa Libyalıların öfkesini kontrol altına almak için seçim vaadini kullanıyor

Başağa ve Dibeybe Libyalıların öfkesini kontrol altına almak ve sokağa çıkmalarını engellemek için seçim vaadini kullanıyor.

Fethi Başağa (Başağa’nın basın ofisi)
Fethi Başağa (Başağa’nın basın ofisi)
TT

Dibeybe ve Başağa Libyalıların öfkesini kontrol altına almak için seçim vaadini kullanıyor

Fethi Başağa (Başağa’nın basın ofisi)
Fethi Başağa (Başağa’nın basın ofisi)

Libya’da geçtiğimiz günlerde vatandaşların geniş katılımlı gösteriler düzenlemesine sebep olan elektrik kesintileri başta olmak üzere temel hizmetlerdeki yetersizliğin devam ettiği bir dönemde, iktidar savaşı veren Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdülhamid Dibeybe ve İstikrar Hükümeti Başkanı Fethi Başağa, seçimleri düzenleme konusunda çokça taahhüt verdikleri için son günlerde halk tarafından eleştiriliyor.
Libyalı siyasetçiler Dibeybe ve Başağa’nın, başkent Trablus’ta kendilerine bağlı silahlı gruplar arasında çıkan çatışmalarla yetinmeyerek, seçim çağrısı yapma yetkileri olmamasına rağmen destek toplamak için seçimleri düzenleme gücüne sahip olduklarına dair yaptıkları açıklamalarla “soğuk çatışma” aşamasına geçtikleri görüşünde.
Devlet Yüksek Konseyi Üyesi Ebu’l Kasım Kuzeyt, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hangi hükümetin seçimleri düzenleme gücüne sahip olduğuna dair başlayan tartışmalar yanlıştır. Çünkü bu yürütmenin değil, yasamanın yetkisindedir” dedi.
Kuzeyt, açıklamasının devamında şunları kaydetti:
“Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi uzlaşmadan seçimler yapılamaz. Bu iki kurum seçimlerin yasal zeminini oluşturmakla sorumludur. Dolayısıyla rakip iki hükümetin, seçimleri en kısa veya gelecekteki bir tarihte düzenleme konusunda verdikleri taahhüt, yerine getirebilecekleri bir taahhüt değildir. Bu yöndeki çağrılar yerel ve uluslararası kamuoyunu memnun etme çabasıdır. Dibeybe ve Başağa, Libyalıların büyük bir kesiminin, mevcut siyasi elitlere karşı alternatif aday olmak için parlamento seçimlerinin kapısının açılmasını büyük bir arzuyla istediğinin farkındalar. Bu nedenle özellikle bu kesimi hedefliyorlar ve değişim tarihi müjdesi veriyorlar. Ayrıca seçim ve demokrasi gibi sihirli sözcüklerle uluslararası topluma şirin gözükmeye çalışıyorlar. Dürüst bir hükümet ‘anayasal zemin tamamlandığında seçimleri destekleyeceğim’ demelidir. Dürüst bir hükümet kendi kadrolarının seçimde aday olmayacağını ilan etmelidir. Ancak şu an yaşananlar daha çok bu hükümetteki kadroların seçim propagandasına benziyor. Elbette Batı ülkeleri iki hükümete de güvenmiyor. Ancak politika güven veya güvensizlik üzerine inşa edilemez. Politika sadece çıkarlara bakar.”
Dibeybe, haziran ayı sonunda düzenlemeyi taahhüt ettiği seçimler için geçen Mart ayı sonunda “Halka Güvenin Teslimi” adında bir komite kurmuştu. Komite üyeleri, seçimlerin yakın zamanda yapılacağına dair işaretlerin olmaması üzerine istifa etmelerine rağmen Dibeybe parlamento seçimlerinin bu yılın sonunda yapılması için çabaladığını söylemeye devam ediyor.
Dibeybe’nin rakibi Başağa da parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en kısa zamanda düzenlenmesine odaklanan bir yol haritası ilan etmişti. Başağa, seçimlerle ilgili gerekli teknik meseleler, tarihler ve adımlar üzerinde çalışması için “Seçimler ve Seçmen İşleri Yüksek Koordinatörü” makamı oluşturmuştu.
Seçimlerin yakın bir tarihte düzenlenmesine ihtimal vermeyen Kuzeyt, “Sadece parlamento seçimlerinin yapılmasını isteyenler veya hem parlamento hem de cumhurbaşkanlığı seçimlerinin aynı anda yapılmasını isteyenler var. Üzerinde çokça anlaşmazlığın olması nedeniyle seçimlerin yapılması bence çok zor” dedi. Cumhurbaşkanı adaylarıyla ilgili kriterler ve cumhurbaşkanına verilecek yetkiler konusunda yaşanan anlaşmazlıklara işaret eden Kuzeyt, “Tüm taraflar kendi destekçilerini esas alan detaylı seçimler istiyor. Dolayısıyla bir seçim zemini veya seçim kanunu üzerinde uzlaşı sağlanmasına ihtimal vermiyorum” dedi.
Siyasi Diyalog Forumu Üyesi Amal Bukaikas, Dibeybe ve Başağa’nın medyada seçimleri düzenleme konusunda giriştikleri rekabetin Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi’nin işine yarayan bir durum olduğunu söyledi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Bukaikas, “Bazı medya kanalları ve siteleri iki adamın (Dibeybe ve Başağa) seçimleri yapma gücüne sahip olup olmadıklarıyla ilgili konuşuyor ve analizler yapıyor. Bu konuda ortaya koydukları planları gerçekleştirebilecek imkan ve potansiyelleri değerlendiriliyor. Anayasal bir zemin üzerinde uzlaşmaya varma hususunda başarısız olan Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’nin mevcut krizin ömrünü uzatma konusundaki asıl sorumluluğunu unutanlar var. Başağa ve Dibeybe’nin seçimlerle ilgili planlarını öne çıkaran devasa medya imkanlarına rağmen bu mesele kendi işlerini yürütmekle uğraşan Libya sokağının büyük bir kesiminin dikkatini çekmiyor. Çünkü siyaset sahnesindeki çoğu aktörün seçimleri istemediğini gören halk, seçimlerin yakın bir tarihte olacağına inanmıyor” ifadelerini kullandı.
Sorbonne Üniversitesi'nde ve bir dizi Avrupa üniversitesinde siyaset bilimi öğretim görevlisi olarak çalışan Libyalı akademisyen Mebruk Derbaş, Dibeybe ve Başağa’nın seçim bahanesiyle mevcut geçiş sürecini uzatmaya çalıştığını belirtti.
Derbaş, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede şunları kaydetti:
“İki hükümetin davranışları, Libya sahnesinde kalabilmek için seçimleri bir araç olarak kullanma açısından yeni sayılmaz. Zira Libya daha önceki geçiş hükümetleri ve meclislerinin bu tür davranışlarına şahit oldu. Bunların hepsi yalnızca uluslararası baskı altında yetkilerinin sona erdiğini kabul etti ve mecburen iktidarı terk etti, isteyerek değil. Bu sahne 2012’de kurulan Ulusal Kongre’nin devamı niteliğindeki Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi tarafından tekrarlanıyor. İki tarafın medya gücü hükümetin rolünü anlamadıklarını gösteriyor. (Başağa ve Dibeybe) Hükümetin hizmet veren ve vatandaşların geçimiyle ilgilenen bir rol alması gerektiğini anlamıyor. Dibeybe ve Başağa’nın medyası Batı’dan kendilerine yapılan destek açıklamalarını, Avrupalı ve Amerikalı liderlerle yaptıkları görüşmeleri servis etmekle meşgul. Bu yöntem, Libya kriziyle ilgili karar alma sürecinde etkili değil. Mevcut durum aynen devam edecek. Sokakta silahlı gruplar ve korku olacak.”



Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

TT

Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

Sudan'da savaş mağdurları için yeni bir kamp: Tavile

Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur'da bulunan Tavile kasabası, Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki son çatışmaların ardından el-Faşir şehri, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarından bombardımandan kaçan binlerce yerinden edilmiş insanın akın etmesiyle savaş mağdurları için yeni bir kampa dönüştü.

Yerinden edilmiş kişilerin işleriyle ilgilenen yerel bir gönüllü kuruluş olan Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi'ne göre Tavile bölgesi, yerinden edilmiş kişilerin açıkta, son derece kötü koşullarda, yiyecek, içme suyu ve hatta battaniye olmadan kalabalık bir şekilde bulunmaları nedeniyle ciddi bir baskı altında.

Şarku’l Avsat’a konuşan Komite Sözcüsü Âdem Rical şu ifadeleri kullandı: “Şu anda acil müdahalelere ihtiyaç duyulması nedeniyle bölgede olağanüstü hâl ilan etme sürecindeyiz. En büyük zorluk, temel hizmetlerin ve yaşam için gerekli malzemelerin eksikliği ve binlerce kişi şu anda açıkta olduğu için çadır gibi barınma malzemelerinin sağlanmasıdır. El-Faşir ile Zemzem ve Ebu Faruk kamplarını bu zor koşullarda terk edebilen siviller, sadece giydikleri kıyafetlerle, bazıları hayvanların çektiği ilkel arabalarla ve her şeye muhtaç bir şekilde, kendilerine yardım etmek için sınırlı bir yerel gönüllü müdahalenin ortasında kaldılar.”

Yerinden edilmeye giden yolda yaşanan trajediler

Rical, yerinden edilmiş kişilerin, yerlerinden edilmelerine giden yolda acı ve korkunç koşullar yaşadıklarını ve ‘HDK’ye bağlı bazı silahlı adamlar tarafından çeşitli ihlallere, cinayetlere ve hırsızlıklara maruz kaldıklarını’ bildirdiklerini söyledi. Rical, “İfadelerinde bize aşırı açlık ve susuzluk nedeniyle çok sayıda ölüm yaşandığını ve bazı çocukların yerinden edilme yolculuğu sırasında ebeveynlerini kaybettiğini anlattılar” dedi.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi’nin verilerine göre Tavile, nisan ayı başında el-Faşir ve çevresindeki kamplarda yeniden başlayan şiddetli çatışmalardan bu yana 281 binden fazla yerinden edilmiş kişiyi kabul etti. Bölgede yaşayanlarla birlikte toplam sayı bir milyondan fazla kişiye ulaştı.

Tavile, Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'in yaklaşık 65 kilometre batısında yer alıyor. El-Faşir ülkenin batısında Sudan ordusu tarafından kontrol edilen son büyük şehir ve bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatılmıştı.

Komite Sözcüsü Âdem Rical, “Tavile’de güvenlik durumu istikrarlı, ancak insani ihtiyaçlar yerel halkın, ulusal insani yardım kuruluşlarının ve buradaki yetkililerin kapasitesinin ötesinde” dedi.

Rical, yerel toplum liderlerinin yerinden edilenlere yardım sağlamak için girişimler başlattığını, ancak sayılarının çok fazla olması ve giderek artması nedeniyle ihtiyaçları yeterince karşılayamadıklarını söyledi.

frgtyu
HDK'nin 15 Nisan'da Kuzey Darfur'daki yerinden edilmiş kişiler için kurulan Zemzem Kampı’na düzenlediği saldırının ardından binlerce kişi bölgeden ayrılmak zorunda kaldı. (Reuters)

Rical, Tavile'nin el-Faşir ve çevresindeki kamplardan yerinden edilmiş insanları kabul eden bir nokta haline geldiğini ve önemli bir kısmının Cebel Marra'daki Fanga, Golo ve Nertiti'deki diğer komşu bölgelere kaçmaya devam ettiğini söyledi. Yerel halk ve ulusal kuruluşların yanı sıra gönüllü acil servisler, yerinden edilenlere yardım etmek için mısır unu, bakliyat, içme suyu ve battaniye sağlıyor. Ancak bu yardım, el-Faşir ile Zemzem ve Ebu Şuk kamplarından çok sayıda kişinin ihtiyaçlarını karşılama konusunda sınırlı kalıyor.

El-Faşir acı çekiyor

Şarku’l Avsat'a konuşan çeşitli kaynaklara göre, Zemzem Kampı sakinlerinin yaklaşık yüzde 70'i, yüzlerce sivilin öldürülmesi ve yaralanmasıyla sonuçlanan HDK'nin son saldırısının ardından Tavile bölgesine ve eyaletteki diğer bölgelere göç etti. Kaynaklar, el-Faşir'de, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarında kalanların gıda, içme suyu ve ilaç sıkıntısı nedeniyle çok kötü insani koşullarla karşı karşıya olduklarını söyledi. Aynı kaynaklar, Sudan ordusu ve müttefik silahlı mücadele hareketlerinin ortak gücünün, el-Faşir'den ayrılmalarını engellemek için ailelerin önüne engeller koymaya devam ettiğini, askeri operasyonların ve karşılıklı topçu atışlarının artmasına ve şehir üzerindeki uzun süreli kuşatma nedeniyle yiyecek ve içme suyu elde etmenin zorluğuna rağmen onları tehdit altında kalmaya zorladığını belirtti.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi bu hafta başında, Sudan ordusunun askeri istihbaratının Ebu Şuk Kampı’ndaki onlarca gönüllü lider ve aktivisti HDK ile iş birliği yaptıkları suçlamasıyla tutukladığını açıkladı.

Şarku’l Avsat tarafından elde edilen bilgilere göre Çad ile olan Adre Sınır Kapısı, Tavile'de yeni yerinden edilmiş insanlara insani yardım ulaştırılması için açıldı. Çeşitli kaynaklara göre, son birkaç gün içinde gıda maddeleri, ilaçlar ve barınma malzemeleri yüklü birçok tır bölgeye geldi, ancak çok sayıda yerinden edilmiş insan nedeniyle bu yardımlar yetersiz kalıyor.

Mülteciler ve Ülke İçinde Yerinden Edilmiş Kişiler Genel Koordinasyon Komitesi, Tavile bölgesinde acil durum ilan etmek üzere olduğunu bildirerek, uluslararası ve yerel kuruluşları Kuzey Darfur'dan gelen binlerce yerinden edilmiş kişinin hayatını kurtarmak için acilen harekete geçmeye çağırdı.