Libya: Dibeybe destekçilerinden Başağa’ya Misrata’da gözaltı girişimi

Libya kamuoyu iç savaşın yeniden alevlenmesinden endişesi ediyor

Başağa, Çarşamba akşamı şehirdeki evinde Mısratalı vatandaşları ağırladı (Fethi Başağa’nın Facebook sayfası)
Başağa, Çarşamba akşamı şehirdeki evinde Mısratalı vatandaşları ağırladı (Fethi Başağa’nın Facebook sayfası)
TT

Libya: Dibeybe destekçilerinden Başağa’ya Misrata’da gözaltı girişimi

Başağa, Çarşamba akşamı şehirdeki evinde Mısratalı vatandaşları ağırladı (Fethi Başağa’nın Facebook sayfası)
Başağa, Çarşamba akşamı şehirdeki evinde Mısratalı vatandaşları ağırladı (Fethi Başağa’nın Facebook sayfası)

Libya’da iç savaşın yeniden alevlenmesinden endişe ediliyor. iktidar mücadelesi veren iki hükümetin başbakanları arasındaki anlaşmazlık, Dün (21 Temmuz), ülkenin batısındaki Misrata’ya taşındı.
Temsilciler Meclisi (TM) tarafından desteklenen İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, destekçileri ve kendisine sadık silahlı milislerin liderleriyle buluşmak için Misrata’yı ziyaret etti.
Başağa’nın Misrata’daki konukevine gelmesinin ardından, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti’ni (UBH) destekleyen güçler Başağa’yı gözaltına almaya çalıştı.
Misrata’daki Ortak Kuvvetler dün akşam geç saatlerde Başağa’nın evini kuşattı. Başağa’ya teslim olması veya şehri terk etmesi çağrısı yapıldı. Daha sonra Misrata’dan bazı isimler, Hatin Tugayı ve El-Mahcub Tugayı’na ait silahlı araçlar evi korumak için bölgeye geldi. Başağa destekçisi Tugaylar, Ortak Kuvvetler’e kendilerini ve silahlarını Libya Ulusal Ordusu (LUO) Genelkurmay Başkanlığı’na teslim etmeleri çağrısında bulundu. Bu adım, Dibeybe destekçilerinin bölgeden çekilmesine neden oldu.
Başağa, yerel medya tarafından yayınlanan videolarda, evinin basılmasına karşı çıkan destekçilerini selamlarken görüntülendi. Yerel medya ayrıca, yoğun bir güvenlik unsuru konuşlandırması ve Başağa’nın evi çevresinde güvenliği sağlamak ve Başağa’yı korumak için görevlendirilen silahlı kuvvetleri gösteren fotoğrafları da yayınladı.
Kendisi de Misratalı olan Başağa’yı destekleyen Hatin Tugayı, Başağa hükümetinin şehre geldiğini açıklamasından sadece saatler sonra, Başağa’nın şehre dönmesinden sonra çıkabilecek herhangi bir çatışmaya veya silahlı saldırıya karşı uyarmıştı. Başağa şehirdeki çok sayıda askeri lider ve kanaat önderinin katılımıyla karşılandı.
Tugay tarafından yapılan açıklamada “Kalabalıklar Başağa’nın Misrata’daki konukevine akın etti. Bu milli projeye inancı, yolsuzluktan ve aile yönetiminden uzak bir şekilde ülkenin kalkındırılması sorumluluğunun üstlenildiğini gösteriyor” ifadelerine yer verildi. Açıklamada, “Şehit Anneleri Derneği’nde bir grup şehit annesiyle bir araya gelen Başağa’nın tüm halkı memnuniyetle karşıladığı ve kapısının şehrinin ve ülkesinin tüm insanlarına açık olduğu” belirtildi. Bu sırada, Dibeybe’ye bağlı Anayasa Koruma Gücü, Misrata yerel radyo istasyonunun kentte yakın zamanda Dibeybe’ye karşı gösteri çağrısı yayınlamasının ardından radyonun yayınını durdurdu.

Doğu-Batı sahil yolu üç gündür kapalı
Sirte’nin batısındaki 50’nci Kapı’da, ülkenin doğusunu ve batısını bağlayan sahil yolunun silahlı gruplar tarafından kapatılmasının üzerinden üç gün geçti.
Yerel basın, Misrata Belediye Meclisi’nin dün şehirdeki güvenlik güçleri ve askeri güçlerle yaptığı acil toplantıda, göreceli bir gerilim ortamında olayların gelişimini ele aldığını söyledi. Diğer yandan, ez-Zaviye Belediye Başkanı Cemal Bahr, televizyonda yaptığı açıklamalarda, Başağa’yı Trablus’un yaklaşık 50 km batısında bulunan Misrata’yı ziyaret etmeye davet ettiğini yalanladı.
Öte yandan Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, bir kez daha Başağa hükümetini savunarak, iktidara gelmesi için fırsat verilmesini isterken, Dibeybe hükümetine eleştiride bulundu.
Televizyonda yaptığı açıklamalarda, eski Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac’ın Türkiye ile imzaladığı askeri ve güvenlik anlaşmalarının kaderi hakkında TM’nin yeni bir adım atmadığını söyleyen Salih, “Türkiye ve diğer dış güçlerin Libya’daki askeri varlıklarını ülkeden çekmeleri gerektiğini” ifade etti.
Salih, “Siyaset esnektir, gelişmeye ve değişime açıktır, kalıcı bir rekabet yoktur. Ayrıca Türklerin çıkarları bizim çıkarlarımızla bağlantılı” ifadeleri sözlerine ekledi.
Salih ayrıca, Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’nin kardeşi Sami’nin yakın zamanda Tobruk’taki parlamento binasına düzenlenen saldırıya karıştığı yönündeki suçlamasını geri çekti. Sami’nin soruşturulmaya hazır olduğunu açıklamış olması gerektiğini belirtti.

Trablus mayınlardan temizleniyor
Öte yandan Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Genelkurmay Başkanı Muhammed el-Haddad, Trablus Uluslararası Havalimanı’ndan toplanan 5 ton mayın ve savaş kalıntısının imha edildiğini duyurdu. Yaptığı açıklamada, söz konusu mayın ve kalıntılardan kurtulmak üzere önceki gün uluslararası standartlara uygun olarak el-Hira bölgesine taşındığını söyledi.



Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
TT

Fas’a tepki yağıyor: Z kuşağı aktivistlerine korkunç muamele

Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)
Gençlerin başını çektiği eylemlerde Fas kralı ve başbakanının istifası istenmişti (AP)

Fas'taki Z kuşağı protestolarında gözaltına alınan gençlere kötü muamele edilmesi tepki çekti.

Guardian'ın irtibata geçtiği aile ve avukatlar, gözaltındaki gençlerin polis merkezlerinde dövüldüğünü, saatlerce yiyecek ve su verilmeden tutulduğunu ve bazı durumlarda kendilerine zorla ifade imzalatıldığını savunuyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan bir anne, 18 yaşındaki oğlunun protestolara katılmamasına rağmen iki aydan uzun süredir gözaltında tutulduğunu söylüyor:  

Oğlum bir eyleme bile katılmamıştı. Bir büfede yemek yerken gözaltına alındı. Tutuklanırken o kadar kötü dövüldü ki bazı dişleri kırıldı.

Anne, oğlunun polis merkezinde ifade tutanaklarını imzalamayı reddettiği için yeniden dövüldüğünü de sözlerine ekledi. 

Sivil toplum kuruluşu (STK) Fas İnsan Hakları Derneği (AMDH) de bazı kadın protestocuların taciz, hakaret ve cinsiyetçi söylemlere maruz kaldığını aktarıyor.  

Haberde, Agadir yakınlarındaki Lqliaa kasabasında 1 Ekim'de düzenlenen gösterilerde üç protestocunun güvenlik güçleri tarafından vurularak öldürüldüğü iddiası da paylaşılıyor. 

Olayda 12 yaşındaki çocuklar da dahil 14 protestocunun yaralandığı belirtiliyor. Yetkililerse bir grup eylemcinin polis karakoluna saldırdığını, ekiplerin de buna karşılık verdiğini savunuyor. 

Uluslararası Af Örgütü'ne göre şimdiye dek protestolarla bağlantılı olarak 2 bin 400'den fazla kişi hakkında hukuki işlem başlatıldı. 

AMDH, duruşmalarda avukatların bulunmadığına, soruşturmaların yetersiz yürütüldüğüne ve masumiyet karinesinin uygulanmadığına dikkat çekiyor. Onlarca kişiye 15 yıla varan hapis cezaları verildiği aktarılıyor. Çocuklar da dahil birçok göstericinin davası sürüyor.

STK'nin Marakeş şubesinden Mustapha Elfaz, "Gençlerin polis gözetiminde işkence gördüklerine dair korkunç tanıklıklar duyduk" diyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nden Ahmed Benchemsi şunları söylüyor: 

Hükümet açıkça korktu ve herhangi bir muhalefet biçimine müsamaha göstermeyecekleri yönünde güçlü bir mesaj vermek için böyle bir baskıya başvurdu.

Eylülde patlak veren eylemlerde halk, en az 11 kentte yolsuzluğu protesto etmek için sokaklara dökülmüştü.

Göstericiler, Rabat yönetiminin sağlık ve eğitimi önemsemeyip uluslararası spor organizasyonlarına para akıttığını savunuyor. İspanya ve Portekiz'le birlikte 2030 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapmaya hazırlanan ülkede "Stadyumlar burada, hastaneler nerede?" sloganları duyulmuştu. 

Z Kuşağı 212 ve Fas Gençliğinin Sesleri gibi örgütlerin liderlik ettiği protestolar barışçıl başlasa da güvenlik güçleriyle çatışmalar nedeniyle üç kişi yaşamını yitirmiş, 600'den fazla kişi yaralanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, News International


İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
TT

İsrail gaz hamlesiyle Trump-Sisi-Netanyahu görüşmesine zemin mi hazırlıyor?

Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)
Sisi ve Netanyahu’nun 2017’de BM Genel Kurulu sırasında gerçekleştirdiği görüşmeden bir kare (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aylarca beklettikten sonra Mısır ile yapılan en büyük doğal gaz anlaşmasına onay vermesi, iki lider arasında olası bir zirveye ilişkin İsrail basınında yeni iddialar doğurdu. Ancak Kahire cephesi sessizliğini koruyor.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı bilgilere göre Netanyahu ile Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi arasında ABD’de bir görüşme düzenlenmesi gündemde. Ancak sürece yakın Mısırlı bir kaynak, böyle bir buluşmanın kolay olmayacağını belirterek, “Gaz anlaşması tek başına bunu sağlamaz. İsrail’in Gazze anlaşmasını uygulamada ilerleme göstermesi ve Mısır’ın güvenliğini garanti etmesi gerekir. Bölgedeki tansiyon bitmiş değil ve ekonomik çıkar niteliğindeki bir gaz anlaşması bu durumu değiştirmez” değerlendirmesinde bulundu.

CNN’e konuşan bir İsrailli kaynak, Netanyahu’nun gaz anlaşmasına yönelik ilanının “olası Netanyahu–Sisi görüşmesi için hazırlıkların bir parçası” olduğunu aktardı.

Netanyahu’nun bu ay içinde ABD’ye giderek Başkan Donald Trump ile Florida’daki Mar-a-Lago’da görüşmesi bekleniyor. Aynı kaynaklara göre, İsrail hükümeti anlaşmaya resmi onayı aylarca geciktirdikten sonra, sonunda Trump yönetiminin baskısıyla onay verdi. Washington yönetimi, Netanyahu ile Sisi’yi bir araya getirerek bölgesel barış girişimlerini ve “İbrahim Anlaşmaları”nın kapsamını genişletmek istiyor.

Netanyahu çarşamba gecesi yaptığı televizyon konuşmasında, “İsrail tarihindeki en büyük gaz anlaşmasına onay verdim. Anlaşmanın değeri 112 milyar şekel (34.7 milyar dolar). Bunun 58 milyar şekeli (18 milyar dolar) devlet hazinesine girecek” açıklamasını yaptı ve anlaşmanın Amerikan Chevron şirketi ile İsrailli ortaklar üzerinden Mısır’a gaz ihracatını içerdiğini söyledi.

wscf
Deyr el-Belah’taki geçici Filistinli kampından bir kare (AFP)

İsrail ve Mısır, 1979’da barış anlaşması imzalamış olsa da iki lider yaklaşık on yıldır kamuoyu önünde görüşmedi. Kahire’den ise söz konusu iddialara ilişkin henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

Mısırlı düşünür Abdülmünim Said, olası zirveye dair, “Benim için geçerli olan sadece Kahire’den gelen açıklamalardır” diyerek, gaz onayının barış sürecini canlandırıp canlandıramayacağının belirsiz olduğunu ifade etti. Said, “Bu durum sadece ekonomik bir anlaşma olarak kalabilir ve siyasi sonuç doğurmayabilir” dedi.

İsrail medyası ise iddiayı güçlendiren haberlerle çıktı. İsrail Kamu Yayın Kurumu, anlaşmanın Netanyahu ile Sisi arasında bu ay sonunda Florida’da bir görüşme ihtimalini doğurduğunu yazdı. Yedioth Ahronoth ve Kanal 12 de anlaşmanın Netanyahu–Trump–Sisi üçlü zirvesinin önünü açabileceğini aktardı; ayrıca Mısırlı tarafın, görüşmeye katılmak için anlaşma onayını şart koştuğunu belirtti.

Haberlere göre iki lider savaşın başlangıcından bu yana kamuoyuna açık şekilde konuşmadı ve taraflar arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Kanal 12, Sisi’nin Temmuz ayında iç ve dış eleştirilere rağmen anlaşmayı kabul ettiğini, ancak İsrail hükümetinin beş ay boyunca süreci geciktirdiğini yazdı.

Aynı kaynaklara göre Mısır, Gazze’deki ateşkes sürecinde ilerleme sağlanmadan ve İsrail’in Gazze–Mısır sınır hattı olan Filadelfi Koridoru’ndan ve Nitsarim bölgesinden çekilmeden zirveye sıcak bakmıyor. Jerusalem Post da, gaz anlaşmasının üçlü zirve için gerekli siyasi tavizlerden yalnızca biri olduğunu kaydetti.

Mısırlı parlamenter Mustafa Bekri ise, gaz anlaşması ile olası liderler zirvesi arasında bağ kurulmasını reddetti. Bekri, İsrail kaynaklarından gelen iddialara itibar edilmemesi gerektiğini, esas olanın resmi Mısır tutumu olduğunu belirterek, “Mısır’ın pozisyonu nettir: Filistin halkının haklarının korunması ve Mısır’ın güvenliğinin garanti altına alınması vazgeçilmezdir” dedi.


Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
TT

Şam ve SDG yıl sonu yaklaşırken entegrasyon sürecini hızlandırmaya çalışıyor

Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)
Kamışlı’da gerçekleştirilen törende görüntülenen SDG unsurları (Arşiv – Reuters)

Suriye hükümeti ile Ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yürütülen entegrasyon görüşmelerine ilişkin kaynaklar, tarafların yıl sonunda dolacak süre öncesinde tıkanan anlaşmayı ilerletmek için yoğun çaba gösterdiğini aktardı.

Şarku'l Avsat'ın sürece yakın Suriyeli, Kürt ve Batılı kaynaklardan edindiği bilgilere göre taraflar son günlerde temaslarını yoğunlaştırdı. Ancak görüşmelerdeki gecikmelerin yarattığı memnuniyetsizlik dikkat çekiyor. Kaynaklar, mevcut şartlarda anlaşmayı ileriye taşıyacak büyük bir sıçrama beklentisinin zayıf olduğunu belirtiyor.

Beş farklı kaynağa göre, geçici Suriye hükümeti, kuzeydoğu bölgesini kontrol eden Kürt güçlerine bir öneri sundu. Kaynaklar Şam yönetiminin söz konusu öneride, yaklaşık 50 bin savaşçıdan oluşan SDG’nin üç ana tümen ve daha küçük birlikler halinde yeniden yapılandırılmasına kapı araladığı bilgisini verdi.

Öneriye göre SDG, komuta zincirinin bir bölümünden vazgeçecek ve kontrol ettiği bölgeleri Suriye ordu birliklerine açacak.

Ancak kaynaklar, bu planın hayata geçip geçmeyeceğinin belirsiz olduğunu vurguladı. Birçok yetkili, yıl sonuna kısa süre kalmışken kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimalinin zayıf olduğunu, daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.