Mısır, Filistin ve İsrail arasındaki ateşkesi sürdürmek istiyor

Sisi, geçtiğimiz Aralık ayında Kahire'de Lapid ile görüştü (Twitter)
Sisi, geçtiğimiz Aralık ayında Kahire'de Lapid ile görüştü (Twitter)
TT

Mısır, Filistin ve İsrail arasındaki ateşkesi sürdürmek istiyor

Sisi, geçtiğimiz Aralık ayında Kahire'de Lapid ile görüştü (Twitter)
Sisi, geçtiğimiz Aralık ayında Kahire'de Lapid ile görüştü (Twitter)

İsrail'in Nablus'ta Filistinli “direniş” gruplarının liderlerini hedef alan operasyonları devam ederken, Mısır, Tel Aviv ile İslami Cihad Hareketi arasında ateşkesi ihlal etme girişimlerini engellemeye çalışıyor.
Dün, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile İsrail Başbakanı Yair Lapid, İsrail'in Gazze'ye düzenlediği üç gün süren saldırıların ardından varılan ateşkesi değerlendirdi. Görüşmede, mevcut sükûneti güçlendirmenin ve Batı Şeria'da veya Gazze Şeridi'nde durumu istikrarsızlaştırmaya yönelik her türlü girişimi engellemenin önemine dikkat çekildi.
Mısır Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Büyükelçi Bessam Radi, Mısır’ın, Gazze’de durumun kontrol altına alınması ve çatışmaların genişlemesinin önlenmesi için yoğun çaba sarf ettiğini kaydederken, Sisi’nin Lapid’e, Gazze’de yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve Filistin yönetimi ile ekonomik ilişkiler geliştirilmeye yönelik adımlar atma çağrısında bulunduğunu ifade etti.
Öte yandan, Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne, İsrail işgalinin Kudüs’te başlayıp daha sonra Cenin, Gazze ve bugün Nablus’a yayılan saldırganlığıyla tüm Filistin halkıyla açık bir çatışmaya yaklaştığını söyledi.
Filistin resmi haber ajansı WAFA’nın haberine göre, Ebu Rudeyne bugün yaptığı açıklamada, “İsrail hükümeti sükunet ve istikrar sağlamakla ilgilenmiyor, bunun yerine Filistinlilerin kanını dökmeye ve İsrail iç siyasetinde kazanımlar elde etmek için onu sömürmeye çalışıyor” dedi.
ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield’ın İsrail’in kendini savunma hakkı olduğuna dair açıklamalarını eleştiren Ebu Rudeyne, bu tür açıklamaların İsrail’in saldırgan olması ve 1967’den beri Filistin topraklarını işgal etmesi nedeniyle reddedilen ve kabul edilemez olan İsrail propagandasını desteklediğini vurguladı.
Ebu Rudeyne, “Şu an yapılması gereken onlarca Filistinlinin hayatına mal olan bu kanlı çatışmadan İsrail’i sorumlu tutmak” diyerek, bu saldırganlığın devam etmesi halinde kimsenin sonuçlarına katlanamayacağı bir yıkıma yol açacağını vurguladı.
Kudüs ve kutsal yerlerin herkes için barış ve istikrarın temeli olduğunun altını çizen Ebu Rudeyne şu ifadelerle açıklamasına devam etti;
“Her gün soğukkanlılıkla öldürmeler, yerleşim birimlerini genişletmeler, kutsal yerlere sürekli saygısızlık ve izinsiz girişler, evlerin yıkılması, sakinlerin kovulması ve diğer eylemler yoluyla olsun, İsrail’in tüm bu saldırganlığına Filistin halkı razı olmayacak ve ulusal ilkelerinden taviz vermeyi kabul etmeyecektir.”



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times