Bilim insanları dev göktaşı çarpmalarının kıtaları şekillendirdiğini öne sürdü

Kadim göktaşlarını incelemeyi başaran araştırmacılar, gezegenimizin tarihindeki rollerini buldu

Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
TT

Bilim insanları dev göktaşı çarpmalarının kıtaları şekillendirdiğini öne sürdü

Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)
Araştırma, dev göktaşı çarpmalarının kıtaları oluşturduğuna dair kanıtlar buldu (NASA)

The Independent'ın haberine göre bilim insanları, Dünya'ya çarpan devasa göktaşlarının kıtaların oluşmasına katkı sağladığını iddia etti.
Yeni bir araştırmaya göre, gezegenimiz ilk milyar yılında, kara parçalarının şeklinin oluşmasını sağlayan bir dizi uzay nesnesinin bombardımanına uğradı.
Araştırmacılar uzun zamandır bu tür çarpmaların kıtaların şekillenmesinde rol oynadığından şüpheleniyordu. Fakat şimdiye kadar çok az kanıt vardı.
Kadim göktaşlarını incelemeyi başaran araştırmacılar, gezegenimizin tarihindeki rollerini buldu.
Curtin Üniversitesi'nden Tim Johnson, "Dünya'nın en iyi korunmuş kadim kabuk kalıntısını temsil eden Batı Avustralya'daki Pilbara Kratonu'ndan gelen kayalardaki küçük zirkon minerali kristallerini inceleyerek, bu dev göktaşı çarpmalarının kanıtlarını bulduk" dedi.
Johnson, "Bu zirkon kristallerindeki oksijen izotoplarının bileşiminin incelenmesi, yüzeye yakın kayaların erimesiyle başlayan ve dev göktaşı çarpmalarının jeolojik etkisiyle uyumlu olarak daha derinlere doğru ilerleyen 'tepeden aşağıya' bir süreç ortaya çıkardı. Araştırmamız, nihayetinde kıtaları oluşturan süreçlerin, dinozorların yeryüzünden silinmesinden sorumlu olanlara benzer fakat milyarlarca yıl önce meydana gelen dev göktaşı çarpmalarıyla başladığına dair ilk somut kanıtı sunuyor" ifadelerini kulandı. 
Kıtaların oluşumu, gezegenimizin yapısını belirlemenin yanı sıra başka açılardan da kritik öneme sahip. Dünya'daki kara kütleleri, gezegendeki biyokütlenin, insanların ve önemli minerallerin neredeyse tamamına ev sahipliği yapmaya devam ediyor.
Dr. Johnson, "Kıtalar özellikle lityum, kalay ve nikel gibi çok önemli metaller barındırıyor; bunlar iklim değişikliğini azaltmaya yönelik yükümlülüğümüzü yerine getirmek adına ihtiyaç duyduğumuz yeni temiz teknolojiler için vazgeçilmez maddeler" dedi.
Bulguları açıklayan "Dev çarpmalar ve kıtaların kökeni ve evrimi" (Giant impacts and the origin and evolution of continents) başlıklı makale 10 Ağustos'ta Nature akademik dergisinde yayımlandı.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe