Yemen’i sel vurdu: 33 kişi hayatını kaybetti

Yemen’de seller 33 kişinin ölümüne neden olurken Sanaa’da 380 tarihi eve zarar verdi

Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
TT

Yemen’i sel vurdu: 33 kişi hayatını kaybetti

Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)
Sana’nın tarihi Eski Şehir bölgesinde bir sokakta trafiği düzenleyen bir trafik polisi (EPA)

Yemen’de konuyla ilgili bilgili kaynaklar, son günlerde başkent Sana ile Husi milislerinin kontrolündeki diğer şehirleri vuran sağanak yağışlar sonucunda en az 33 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralıların olduğunu, vatandaşların evlerini ve mülklerini kaybederek zarara uğradığını belirtti.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, sağanak yağmurların yakın zamanda Sana’nın tarihi Eski Şehir’de bölgesinde ve diğer bölgelerde bir çok evin yıkılmasının yanı sıra sellere maruz kalan devlet okulları ve üniversitelerin duvarlarının tamamen ya da kısmen yıkıldığını aktardılar.
Şarku’l Avsat’a konuşan Sana’daki yerel kaynaklar, kayıpları Husi grubunun felaketi kasıtlı olarak ihmal etmeye devam etmesi ve nüfus tarafından acil durum çağrılarına yanıt verilmemesine bağladı.
Gruba bağlı olan Yemen Tarihi Eserler Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından daha önce yapılan uyarılara ve Sana’nın tarihi duvarlarının ve diğer eski binaların bazı bölümlerinin yıkılmasından sonra yaptığı imdat çağrılarına rağmen, Sana’daki darbe yetkilileri, sağanak yağışlar sonucu Sana’nın Eski Şehir bölgesinde yaklaşık 5 evin yıkıldığını ve 40’tan fazla evin hasar gördüğünü onaylamakla yetindiler.
Husilerin Eski Şehri kasıtlı olarak ihmal etmesi, Tarihi Şehirler Koruma Genel Kurumu ve Tarihi Eserler ve Müzeler Genel Kurumu tarafından temsil edilen darbe yetkililerinin, harap olmuş evlerin onarımı ve bakımıyla ilgilenmeye yönelik sorumluluklarını yerine getirmedeki başarısız olmaları ile aynı zamanda geliyor. Bu sırada, Sana’daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, Mazbah, es-Senine, Şemlan, es-Selasin, Rabat, Hail, ed-Dairi, Beytül Bus, el-Esbahi başta olmak üzere Sana mahallelerinde, pazartesi akşamından bu yana devam eden yağmur nedeniyle vatandaşlara ait onlarca evin çöktüğü ve hasar gördüğü aktarıldı.
Kaynaklar, Yemen’in en büyük üniversitelerinden biri olan Sanaa Üniversitesi’nin duvarının, çevre mahallelerden gelen sel suları nedeniyle yıkıldığını belirtti. Aktivistler, duvarın yıkıldığı anı gösteren fotoğraf ve görüntüleri sosyal medyada yayınladı.
Görgü tanıklarına göre, bu olay, başkentin Sana’nın Main semtindeki el-Kamia Devlet Okulu’na ait başka bir duvarın da sağanak yağışlar sonucu yıkılmasıyla aynı zamana denk geldi.
Sana’daki kaynaklar Şarku’l Avsat’a, son 10 günde Sana’daki çeşitli mahalle ve bölgelerden yüzlerce ailenin, evlerinin çökmesinin ardından başka yerlere taşındığı bildirildi. Diğer aileler ise, daha fazla sağanak yağış nedeniyle evlerinin yıkılacağından ve milis yetkililerinin herhangi bir çalışma yürütmeyeceğinden endişelendiklerini belirtti.
Sana sakinleri, Husileri sıkıntılarını görmezden gelmenin yanı sıra insanları, çıkarlarını ve mülklerini korumak için tahliyeler, önceden uyarılar ve sivil savunma ekiplerinin yardım sağlaması gibi güçlerini kullanmamasıyla suçluyor.
Yemenli internet kullanıcıları son iki haftadır sosyal medya platformlarında, sağanak yağmurun neden olduğu sel altında kalan Sana’nın ve Husi kontrolündeki diğer bazı şehirlerin sokaklarını ve mahallelerini gösteren fotoğraflar ve videolar yayınladılar. Söz konusu sel çok sayıda kişiyi evlerine hapsederken, otomobillere ve dükkanlara da ağır hasar verdi.
Meteorologların birkaç şehirde aynı hava durumunun önümüzdeki saatlerde de devam edeceğine yönelik tahminlerinin yanı sıra, altyapının insanların yaşamları ve evleri için tehdit oluşturacak şekilde sürekli bozulması gölgesinde, Yemenliler sağanak yağışların devam etmesinden korkuyor.
Birleşmiş Milletler (BM), Yemen’de birçok bölgeyi vuracak ve çöl çekirgelerinin üremesine yol açacak yeni sel uyarısında bulunmuştu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), hava durumu tahminlerinin, Arap Denizi’nden gelen sürekli nem akışı nedeniyle İbb ve Hadramut vilayetlerinin kuzeyinde metrekareye düşen yağmur miktarının yaklaşık 40 milimetreye ulaşacağı sağanak yağışlar gösterdiğini söyledi. Ülke genelinde ise, metrekareye kümülatif olarak 300 milimetreden fazla yağış olması bekleniyor.
FAO, sellerin Hacca vilayetindeki Vadi Harad’da bin 100, Hudeyde’de ise Vadi Mur’da 4 bin 300 ve Vadi Sardud’da 4 bin 600 kişiyi etkileyeceğini açıkladı.
Seller aynı zamanda, el-Cevf vilayetindeki el-Emana Vadisi’nde 20 bin kişiyi, Sana’da Zenne Vadisi’nde 4 bin kişiyi, Vadi Siham’da 4 bin kişiyi, Hudeyde ve Riyme’dan geçerek Vadi Zabid’de bin 400, Lahic ve ed-Dali vilayetlerinde Vadi Tibn ve Vadi Benna’da 2 bin ve Hadramut’taki Vadi Hacer’de 600 kişiyi de etkileyecek.



Barzani: Irak'ın baş ağrısı seçimlerden sonra başlayacak

 Irak Bağımsız Seçim Komisyonu çalışanları, oy kullanma hazırlıkları kapsamında sandıkları taşıyor. (Reuters)
Irak Bağımsız Seçim Komisyonu çalışanları, oy kullanma hazırlıkları kapsamında sandıkları taşıyor. (Reuters)
TT

Barzani: Irak'ın baş ağrısı seçimlerden sonra başlayacak

 Irak Bağımsız Seçim Komisyonu çalışanları, oy kullanma hazırlıkları kapsamında sandıkları taşıyor. (Reuters)
Irak Bağımsız Seçim Komisyonu çalışanları, oy kullanma hazırlıkları kapsamında sandıkları taşıyor. (Reuters)

Önümüzdeki salı günü yapılacak olan parlamento seçimlerinden birkaç gün önce Irak’ta bekleyiş ve temkin havası hâkim. Ülkede giderek artan şekilde, seçimler sonrasındaki dönemde üst düzey makamlar üzerinde şiddetli bir çekişme yaşanabileceği ve önceki dönemlerde olduğu gibi hükümetin kurulmasının yeniden aksayabileceği yönünde konuşmalar yapılıyor.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, önümüzdeki dönemi Irak için ‘siyasi bir baş ağrısı’ olarak nitelendirerek, Bağdat'taki federal hükümet ile Erbil'deki bölgesel hükümet arasında devam eden anlaşmazlıkların ‘tüm Irak için baş ağrısına yol açacağı’ uyarısında bulundu.

Barzani, mevcut seçimleri yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendirdi, ancak uzun süreli bir krizin önlenmesi için merkezi hükümet ile IKBY arasında, özellikle petrol, bütçe ve yetkiler konusunda süregelen anlaşmazlıkların çözülmesi gerektiğini vurguladı.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani (AP)Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani (AP)

Üç pozisyon için yarış

2003 yılından bu yana Iraklılar, yazılı olmayan bir uzlaşma temelinde iktidarı paylaşıyorlar: Başbakanlık Şiilere, Cumhurbaşkanlığı Kürtlere ve Meclis Başkanlığı Sünnilere veriliyor. Ancak bu formül şu anda yeniden gözden geçirilmeye çalışılıyor.

Eski Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, bu kez Sünni Araplara cumhurbaşkanlığı makamının verilmesi, karşılığında Kürtlerin meclis başkanlığını üstlenmesi, başbakanlığın ise Şiilerin elinde kalması önerisinde bulundu.

Bu arada Şii kampı, mevcut Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile göreve geri dönmek isteyen selefi Nuri el-Maliki arasında açıkça bölünmüş durumda.

Maliki, ‘engelleyici üçte bir’ (yani hükümetin kurulmasını engelleme yetkisine sahip büyük bir azınlık) yönteminin kullanılma olasılığına işaret etti. Bu durum, uzun sürecek bir siyasi boşluk yaşanabileceği endişelerini artırdı.

Sudani ile Maliki arasındaki ilişkiler oldukça gergin. Sudani, Sünni ve Kürt güçlerle ittifaklar kurarak parlamento çoğunluğunu elde etmeye çalışırken, Maliki, Tahran’a yakın Koordinasyon Çerçevesi’nin kendi arkasında saf tutmasına güveniyor. Ancak, ‘engelleyici üçte bir’ taktiğinin kullanılması olasılığı, Sudani'yi geçici başbakan konumunda tutabilir ve bu da yeni hükümetin kurulması gecikirse ona ek bir avantaj sağlayabilir.

Öte yandan, silahlı Şii gruplar ‘Şii çoğunluğun iktidarda olması gerektiğini’ vurguluyor. Onlara göre, 2003 yılında önceki rejimin devrilmesinden bu yana Şiiler ‘sadece birkaç yıl’ iktidarda bulunabildi; bu da onların gözünde güç dengesinde bir bozulmaya işaret ediyor.

Musul’daki aday afişlerinin önünden elektrikli bisikletiyle geçen bir genç (AFP)Musul’daki aday afişlerinin önünden elektrikli bisikletiyle geçen bir genç (AFP)

Dış etkiler

Dış güçler, yeni hükümetin şekillenmesinde önemli bir rol oynuyor. ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya'nın adı, Bağdat'taki siyasi çevrelerde öne çıkıyor. Savaya, Bağdat'ta bir dizi önde gelen adayla görüşmelerde bulundu.

Buna karşılık İran'ın etkisi, 2020 yılında Bağdat'ta ABD'nin düzenlediği saldırıda öldürülen Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani dönemine kıyasla azalmış görünüyor. Süleymani'nin halefi İsmail Kaani, Irak sahnesinde daha az etkili olarak görülüyor ve bu da Washington'a daha fazla manevra alanı sağlıyor.

Gözlemciler, bu bölünmelerin 2021 senaryosunun tekrarlanmasına yol açabileceğinden endişe ediyor. 2021'de, büyük siyasi bloklar arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle hükümetin kurulması süreci bir yıldan fazla sürmüştü.

Irak anayasası, başbakanın atanması ve hükümetin kurulması için net süreler belirlemiş olsa da, gecikmeler için herhangi bir ceza öngörülmemesi, bu sürelerin önceki deneyimlerde büyük ölçüde sembolik kalmasına neden oldu.

Şii, Sünni ve Kürt güçler arasındaki bölünmenin devam etmesi ve ABD ile İran arasındaki rekabetin yeniden alevlenmesi ile birlikte, Barzani'nin bahsettiği ‘seçim sonrası baş ağrısı’ sadece siyasi bir metafor değil, hem Iraklılar hem de komşuları için beklenen bir gerçeklik gibi görünüyor.


Tunus: Muhalefet, tutuklu bir politikacı ile dayanışma amacıyla açlık grevine başladı

İnsan hakları aktivistleri, Tunus'un güneydoğusundaki Bli sivil hapishanesinin dışında, tutuklu aktivist Cevher Bin Mübarek'in serbest bırakılması için toplandı, (AFP)
İnsan hakları aktivistleri, Tunus'un güneydoğusundaki Bli sivil hapishanesinin dışında, tutuklu aktivist Cevher Bin Mübarek'in serbest bırakılması için toplandı, (AFP)
TT

Tunus: Muhalefet, tutuklu bir politikacı ile dayanışma amacıyla açlık grevine başladı

İnsan hakları aktivistleri, Tunus'un güneydoğusundaki Bli sivil hapishanesinin dışında, tutuklu aktivist Cevher Bin Mübarek'in serbest bırakılması için toplandı, (AFP)
İnsan hakları aktivistleri, Tunus'un güneydoğusundaki Bli sivil hapishanesinin dışında, tutuklu aktivist Cevher Bin Mübarek'in serbest bırakılması için toplandı, (AFP)

Nahda Hareketi Lideri Raşid el-Gannuşi'nin de aralarında bulunduğu Tunuslu önde gelen muhalif isimler, dokuz gündür açlık grevinde olan ve sağlık durumunun ciddi şekilde kötüleştiğini söyledikleri tutuklu siyasetçiyle dayanışma amacıyla açlık grevine başlayacaklarını duyurdu.

Gözaltına alınan siyasi aktivist Cevher Bin Mübarek (Şarku'l Avsat)Tutuklu siyasi aktivist Cevher Bin Mübarek (Şarku'l Avsat)

Tunus'un ana muhalefet koalisyonu olan Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin kurucu ortaklarından Cevher Bin Mübarek, Şubat 2023'ten beri tutukluluğunu protesto etmek için geçen hafta yiyecek, su ve ilaç talebini reddederek açlık grevine başladı. Nisan ayında, insan hakları örgütleri tarafından eleştirilen toplu bir davada "devlet güvenliğine karşı komplo kurmak" ve "terör örgütüne üye olmak" suçlamalarıyla 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığı habere göre Bin Mübarek'in ailesi ve muhalefetteki Nahda ve Cumhuriyetçi partilerin liderleri greve katılacaklarını açıkladı. Bin Mübarek'in babası, deneyimli aktivist İzzeddin Hazgui, Tunus'ta düzenlediği basın toplantısında, "Cevher'in durumu endişe verici ve sağlığı kötüleşiyor" diyerek, "Ailesi olarak yarın dayanışma açlık grevine başlayacağız" ifadelerini kullandı. Ancak hangi akrabalarının eyleme katılacağını belirtmedi. Hazgui, "Aktivistler olarak (Cumhurbaşkanı) Kays Said'i affetmeyeceğiz" dedi. İnsan hakları grupları daha önce, Cumhurbaşkanı Said'in Temmuz 2021'de iktidara gelmesinden bu yana Tunus'ta sivil özgürlüklerde keskin bir düşüş yaşandığı konusunda uyarıda bulunmuş ve eleştiride bulunanların çoğu hapse atılmıştı.

Raşid Gannuşi, Bin Mübarek'le dayanışma amacıyla açlık grevine başladığını duyurdu (EPA)Raşid Gannuşi, Bin Mübarek'le dayanışma amacıyla açlık grevine başladığını duyurdu (EPA)

Uzun bir hapis cezasına çarptırılan 84 yaşındaki Gannuşi, resmi Facebook sayfasından yaptığı paylaşımda açlık grevine katıldığını duyurdu. Gannuşi, açlık grevinin Bin Mübarek’i desteklemeyi ve "yargı bağımsızlığını ve özgürlükleri savunmayı" amaçladığını belirtti. 2023'ten beri hapiste olan Gannuşi, "yasadışı yabancı fonlama" ve "devlet güvenliğine karşı komplo" da dahil olmak üzere çeşitli suçlamalarla 37 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Gannuşi, bağımsızlığı olmayan ve yalnızca Said'in emirlerini yerine getiren yargıçlarla karşı karşıya gelmeyeceğini söyleyerek, tüm davalarda mahkemeye çıkmayı reddetti. Merkez Cumhuriyetçi Parti'nin tutuklu genel sekreteri Issam Chebbi de dün açlık grevine başladığını duyurdu. Parti lideri Wissam Sghaier, bazı parti üyelerinin greve katılacağını belirterek, parti genel merkezinin "oturma eylemi için açık olduğunu ve yarın sabah saat 8:00'de greve başlayacağımızı" vurguladı.

Cevher Bin Mübarek'in birkaç yakını ve Tunus İnsan Hakları Birliği'nden bir heyet, Bin Mübarek'in tutulduğu Tunus'un güneydoğusunda Bli'deki sivil cezaevini ziyaret ederek "sağlığında ciddi bir bozulma" olduğunu bildirdi. Serbest bırakılmasını talep etmek için cezaevi yakınında büyük bir kalabalık toplandı. Tunus İnsan Hakları Birliği, Bin Mübarek'i açlık grevini sonlandırmaya ikna etmek için "çok sayıda girişimde" bulunulduğunu, ancak kendisinin "reddettiğini ve kendisine yönelik adaletsizlik düzeltilene kadar greve devam etme kararlılığını" dile getirdiğini bildirdi. Çarşamba günü cezaevi yetkilileri, Bin Mübarek'in adını vermeden, açlık grevi sonucunda herhangi bir tutuklunun sağlık durumunun kötüleştiğini yalanlayan bir açıklama yayınladı.

Hapishanelerdeki açlık grevleri, Tunus'taki muhalefet liderlerinin çoğunun hapiste olduğu ve muhalefet partilerinin Cumhurbaşkanı Said'i Tunus'u "açık hava hapishanesine" çevirmekle ve yargıyı "otoriter yönetimi" pekiştirmek için kullanmakla suçladığı bir dönemde gerçekleşiyor. Said ise iddiaları kesin bir dille reddediyor.


İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
TT

İsrail, Gazze'den getirilen rehinenin kimliğini açıklıyor ve Gazze Şeridi'ne yönelik topçu bombardımanını sürdürüyor

Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)
Filistinliler Han Yunus'ta yıkılmış bir binanın önünde duruyor (DPA)

İsrail, bugün yaptığı açıklamada, Uluslararası Kızılhaç Komitesi aracılığıyla Hamas'tan dün teslim aldığı cenazenin, 7 Ekim 2023'teki saldırıda öldürülen İsrail-Arjantin vatandaşı bir rehineye ait olduğunu duyurdu.

Ordu açıklamasında, "Ulusal Adli Tıp Enstitüsü'nde İsrail Polisi ve Askeri Hahamlık iş birliğiyle kimlik tespit işlemlerinin tamamlanmasının ardından" Lior Rodalev'in ailesine "cenazesinin İsrail'e defnedilmek üzere geri gönderildiği" bildirildi.

Bu gelişme, İsrail topçularını bu sabah Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgeleri bombalaması ve ateşkesin 29. gününe girerken Şeridin çeşitli bölgelerinde yıkım operasyonlarının devam ettiği bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin haber ajansı Safa’dan aktardığına göre İsrail uçakları bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un doğusunda bulunan bölgelere üç hava saldırısı düzenledi. Bombalama, şehir üzerinde alçak irtifalı insansız hava araçları (İHA) uçuşları sırasında gerçekleşti.

Han Yunus'un kuzeydoğusundaki bölgelerde de kapsamlı yıkım operasyonları gerçekleştirildi. İsrail savaş gemileri, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah açıklarında ateş açtı.

Hamas ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşması 10 Ekim'de yürürlüğe girdi.