Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Uzmanlar: Bilinçsizlik ve tuzak teklifler dolandırıcılığı körüklüyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
TT

Uzmanlar internet dolandırıcılığına karşı uyarıyor

Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)
Dolandırıcıların gelişmiş taktikleri, online alışveriş yapanları şaşırtıyor (Şarku’l Avsat)

Hukuki ve teknik uzmanlar, dolandırıcılık vakalarındaki artışı herhangi bir siteden alışveriş yapmadan önce alınması gereken önlemler konusundaki bilinçsizliğe, aynı zamanda dolandırıcıların sosyal medyada ürünleri gerçek değerlerinin altında sergileme taktiklerine bağlıyor. Aynı zamanda Suudi Arabistan'daki dolandırıcılıkla mücadele sisteminin 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası öngörmesinin dolandırıcıların caydırılmasına yardımcı olduğuna dikkat çekti.
Suudi Arabistan Savcılığı, Perşembe günü, ikinci el satışı konusunda uzman bir web sitesi üzerinden araç satım iddiasıyla toplamda 6 milyon 716 bin riyal değerinde dolandırıcılık yapan, 30’lu yaşlardan oluşan şahısların kurduğu bir organize suç örgütünün yakalandığını duyurmuştu. Yapılan soruşturmaya göre, mağdurların bilinçsizliğinden yararlanan suç örgütünün daha önce de bu tür faaliyetlerde bulunduğu ortaya çıkarılmıştı.
Savcılık zanlıların haklarında yasal ceza talep edilmesi amacıyla yetkili mahkemeye sevk edilmek üzere tutuklandığını bildirmişti. Aynı zamanda başta online platformlar üzerinden yapılan satışlar olmak üzere alım satımlarda sistemli prosedürlerin takip edilmesi gerektiğini, aksi taktirde bu tür vakaların kaydedilebileceğini vurguladı. 
Hukuk Müşaviri Maram er-Ramusi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, online sistemlerin yaygınlaşması ve platformlara duyulan güven ile birlikte dolandırıcılık vakalarının da son zamanlarda yaygınlaştığına değindi. Bunun tutuklanmayı gerektiren başlıca suçlar arasında olduğuna dikkat çeken Ramusi, çok farklı şekillerde dolandırıcılık vakalarının kaydedildiğini belirtti. Örneğin Savcılığın geçtiğimiz günler de açıkladığına benzer şekilde dolandırıcıların insanları aslında var olmayan ürünler ile kandırabildiklerini ifade eden Ramusi, bunların kanunen öngörülen suçlardan olduğuna dikkat çekti.
“Dolandırıcılıkla mücadele sistemi, başkalarının parasına yasa dışı bir şekilde el koyan herkes için caydırıcılık teşkil ediyor” ifadelerine başvuran Ramusi, bir veya birden fazla suç işleyerek başkalarının malına yalan söyleme, aldatma veya yanıltma gibi herhangi bir yöntem ile haksız bir şekilde el koyan kimselerin söz konusu sistem kapsamında 7 yıl hapis ve 5 milyon riyal para cezası veya bunlardan biri ile cezalandırılacaklarına değindi.
Dolandırıcıların bu tür suç taktiklerine tekrar tekrar başvurmalarının toplumun bazı üyeleri arasındaki farkındalık eksikliğine kanıt teşkil ettiğine dikkat çeken Ramusi, online alışveriş yapanları gerekli tüm önlemleri almaya, satın almak istedikleri ürünleri incelemeye ve herhangi bir işlem yapmadan önce satıcıyla görüşmeye çağırdı.
Şarku’l Avsat’a konuşan online alışveriş uzmanı Ribah es-Sadyan ise bu hususta yapılan kapsamlı uyarılar sayesinde insanların bilinçlendiğine, ancak dolandırıcıların başvurdukları gelişmiş taktiklerin online alışveriş yapanların kafasını karıştırdığına değindi. Örneğin bazı profesyonel dolandırıcıların çok kullanılan meşhur web sitelerinin tasarımlarını çalarak kendi dolandırıcı sitelerinde kullandığını, alacağı ürünlere acil ihtiyacı olan, dolayısıyla hızlı davranmak isteyen ve iki site arasında karşılaştırma yapmaya vakti olmayan alıcıların bu ağa düştüğünü vurguladı.
Bazı dolandırıcıların ürünleri ederinden daha düşük fiyata sunarak alıcıların yanılttıklarına değinen Sadyan, online alışveriş yapacaklara şu tavsiyeleri verdi: “Sitenin doğruluğu ve orijinalliğinden, başka bir sitenin taklidi olmadığından tekrar tekrar emin olun. Sitenin HTTP (Üstün Metin Transfer Protokolü) yerine HTTPS (Güvenli Metin Aktarma Protokolü) ile başladığına dikkat edin. Banka kartı bilgilerini kesinlikle girmeyin, bunun yerine Apple Pay kullanın veya teslim edildiğinde nakit ödeme yapın. Absher uygulaması verilerinize ulaşma talebinde bulunan herhangi bir online alışveriş sitesinden alışveriş yapmayın. Son olarak ise herhangi bir online dolandırıcılığa uğradığınızda banka kartınızı iptal etmek için hemen banka ile iletişime geçin.”
Savcılık, başkalarının parası üzerinden suç işlemeye kalkışan kişiler aleyhinde suç duyurusunda bulunmaktan çekinmeyeceğini aktardı.



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news