Suriye muhalefeti, İran basınında çıkan Türkiye’nin topraklarından ayrılmalarını istediği iddialarını yalanladı

Söz konu iddia İran basınında yer aldı.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu geçtiğimiz çarşamba günü SMDK liderleri ile Ankara'da toplantı düzenledi. (Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu geçtiğimiz çarşamba günü SMDK liderleri ile Ankara'da toplantı düzenledi. (Dışişleri Bakanlığı)
TT

Suriye muhalefeti, İran basınında çıkan Türkiye’nin topraklarından ayrılmalarını istediği iddialarını yalanladı

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu geçtiğimiz çarşamba günü SMDK liderleri ile Ankara'da toplantı düzenledi. (Dışişleri Bakanlığı)
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu geçtiğimiz çarşamba günü SMDK liderleri ile Ankara'da toplantı düzenledi. (Dışişleri Bakanlığı)

Suriye muhalefeti, Türkiye'nin Suriye rejimi ile ilişkilerini normalleştirmek için ciddi adımlar atmaya başlamasının ardından İran basınında yer alan Türkiye’nin topraklarından ayrılmalarını ve başka bir alternatif bulmalarını istediği yönündeki haberleri yalanladı.
Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Salim el-Muslat, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran haber ajansı Tesnim tarafından Pazar akşamı yayınladığı haberin doğru olmadığını ve Türkiye’nin bu yönde herhangi bir talepte bulunulmadığını vurguladı. SMDK Genel Başkan Yardımcısı Badr Jamous da İran basınında çıkan haberleri reddetti. Haberin tamamen yalan olduğunu söyleyen Jamous, Türkiye ile ‘mükemmelden de öte’ ilişkileri olduğunu vurguladı.
SMDK’nın bir üyesi olan Abdullah Serhan Kedo da Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne (SOHR) yaptığı açıklamada, İranlı haber ajansının, Türkiye'nin SMDK üyelerinin topraklarını terk etmesini talep ettiğine ilişkin haberini yalanladı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun geçtiğimiz Çarşamba günü SMDK, Müzakere Komitesi ve Suriye Geçici Hükümeti'ni temsil eden üst düzey bir heyeti kabul ettiğini söyleyen Kedo, görüşmede, Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2254 sayılı kararına bağlılığına ve muhalefetin Suriye krizine siyasi bir çözüm bulunmasına yaptığı katkılara olan desteğin ve takdirin dile getirildiğini belirtti. İranlı haber ajansının haberinde belirtilenleri ‘söylenti’ olarak nitelendiren Kedo, bu tür kötü niyetli iddialara alıştıklarını söyleyerek Türkiye'nin kendi topraklarında kucakladığı SMDK’ya verdiği desteğin sürdüğüne işaret etti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Maslat, Jamous ve Geçici Hükümet Başkanı Abdurrahman Mustafa ile Ankara’daki Dışişleri Bakanlığı binasında gerçekleşen görüşmenin ardından yaptığı açıklamada Türkiye’nin, Suriye muhalefetinin 2254 sayılı BMGK kararı çerçevesinde siyasi sürece katkısını takdir ettiğini ve desteklediğini söyledi. Görüşme, Çavuşoğlu'nun Suriyeli mevkidaşı Faysal Mikdad ile geçtiğimiz yıl Belgrad'da yaptığı görüşmeyle ilgili açıklamalarının ve Suriye’de kalıcı barış ve istikrarın sağlanması için muhalefet ile rejim arasında uzlaşıya ihtiyaç olduğunu söylemesinin yol açtığı tartışmaların ardından gerçekleşti. Söz konusu tartışmaları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ülkesinin rejimi yıkma gibi bir niyeti olmadığını ve rejim ile iletişimi ileriye taşımak gerektiğini vurguladığı açıklamaları izledi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) yakın Tesnim Haber Ajansı, Pazar akşamı isimsiz kaynaklardan alıntı yaptığı haberinde, SMDK Başkanı Salim el-Muslat ile bir Türk yetkili arasında gerçekleşen görüşme sırasında, Türk yetkilinin Muslat’a Ankara'nın Şam ile ilişkileri yeniden kurmaya kararlı olduğunu söylediğini, ancak Suriye muhalefetinin buna itiraz ettiğini öne sürdü. Tesnim, Suriye muhalefetinin ‘Türkiye topraklarındaki tüm siyasi ve medya faaliyetlerini durdurduğunu ve alternatif bir ülke arayışında olduğunu’ iddia etti. Tesnim’in haberine göre isimsiz kaynaklar, söz konusu görüşme sırasında Suriye muhalefetinin Ankara’nın Türkiye topraklarından ayrılmaları talebini kabul ettiğini söylediler. Muslat, Suudi Arabistan'a göç etmeyi önerdi, ancak geçici hükümetin başkanı Abdurrahman Mustafa, orada da faaliyetlerinin sınırlı olacağı gerekçesiyle Ürdün'ü önerdi.
Çavuşoğlu daha önce Tesnim’in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed arasında önümüzdeki Eylül ayında Semerkant'ta yapılması planlanan Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinin oturum aralarında Rusya'nın arabuluculuğunda görüşebileceklerine dair haberini yalanlamış, Rusya'nın Esed'i zirveye davet etmediğini vurgulamıştı.
Öte yandan Halep’in kuzeyinde yer alan Marea kırsalındaki Sandef köyünde bulunan Türk askeri üssü, Halep'in kuzey kırsalında Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ve Suriye rejimi güçleri tarafından kontrol edilen bölgelerden fırlatılan 10'dan fazla top mermisi ve füze ile hedef alındı. Pazar akşamı, Halep'in kuzeybatısındaki Afrin kırsalında yer alan Kefer Cenne köyünde bulunan Türk askeri üssü yine aynı bölgelerden fırlatılan üç roket güdümlü el bombası ise hedef alınmıştı.
SOHR’un aktardığına göre Türk Silahlı Kuvvetleri ilk saldırıya 25'ten fazla roket ve top mermisi ile Şeyh İsa köyünü bombalayarak karşılık verdi. Halep'in kuzey kırsalında yer alan Kelcibrin köyündeki askeri üssü kullanan TSK personeli, Kelcibrin köyü yakınlarına çok sayıda roket düşmesinin ardından, Tel Rıfat şehri çevresini ve SDG ile rejim güçlerinin kontrolü altındaki bölgelerin sınırları içinde kalan Hasacık ve el-Vahşiyye köylerini de obüslerle bombaladı.
Diğer taraftan Türkiye'nin Esed rejimiyle yakınlaşmaya ilişkin açıklamalarının ardından Türkiye’nin bölgedeki askeri varlığına karşı bölge sakinleri tarafından protestoların düzenlenmesinin üzerinden bir hafta geçtikten sonra Rus askeri polisi ve TSK, Ayn el-Arab'da (Kobani) ortak devriyelere yeniden başladı.



Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
TT

Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Hamas kaynaklarına göre Hamas yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'in şartlarını kabul ettiğini açıkladığı Gazze Şeridi'nde iki aylık (60 günlük) ateşkes önerisini inceliyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, bu kaynaklardan birinin önerideki ‘tuzaklar’ olarak nitelendirdiği hususlar nedeniyle yeni öneri üzerindeki müzakerelerde ‘ihtiyatlı’ davranıldığını ve kaynakların tahminlerine göre ‘savaşı sona erdirecek net bir şart’ konusunun halen belirsiz olduğunu söyledi.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, 20 aydır devam eden ve on binlerce kişinin ölümüne yol açan savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmaya varmak üzere müzakerelerin ikinci aşamada sürdürülmesi temelinde geçici bir anlaşmaya varılması amacıyla ABD'nin de aralarında bulunduğu arabulucular tarafından hummalı bir çalışmaya sahne oluyor.

Xnjc
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Trump dün akşam sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, İsrail'in yeni bir ateşkes önerisini kabul ettiğini duyurdu ve yönetiminden temsilcilerin ‘İsraillilerle Gazze konusunda uzun ve verimli bir toplantı’ yaptığını açıkladı.

Hamas'ın savaşın sona ermemesine ilişkin kaygılarına dolaylı bir yanıt verdiği anlaşılan Trump, 60 günlük süre zarfında tüm tarafların savaşı sona erdirmek için çalışacağını söyledi.

Trump, Hamas'ı anlaşmayı kabul etmeye çağırdı ve anlaşmayı reddetmenin vahim sonuçları olacağı konusunda uyardı. Trump, “Hamas'ın Ortadoğu'nun iyiliği için bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Çünkü durum daha iyiye gitmeyecek, daha da kötüleşecek” ifadelerini kullandı.

Güncellenmiş bir versiyon

Hamas'tan önde gelen kaynaklar Şarku’l Avsat'a Trump'ın bahsettiği teklifin ‘harekete ulaştığını’ ifade ederek, bunun ‘ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un önceki teklifinin güncellenmiş bir versiyonu’ olduğunu belirtti.

Kaynaklar, Hamas liderliğinin ‘varılabilecek herhangi bir anlaşmayı destekleyecek bir Filistin mutabakatı’ elde etmek amacıyla öneriyi Filistinli gruplara ilettiğini bildirdi.

Ckkdk
Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Reuters)

Bazı Hamas kaynaklarına göre yeni öneri de öncekiler gibi Filistinlilerin haklarını karşılayan tüm talepleri karşılamıyor ve aşılması gereken pek çok tuzak içeriyor. Muhtemelen derinlemesine incelendikten sonra, gruplarla istişare edilerek kapsamlı bir Filistin pozisyonu ile yanıt verilecek.

Görmezden gelinen noktalar

Hamas'tan bir kaynak ‘bu teklifin, özellikle 60 günlük ateşkes olarak bilinen Witkoff teklifinde Katarlı arabulucu tarafından sunulan bazı değişikliklerle ilgili olarak son günlerde ve haftalarda yapılan toplantılarda müzakere heyetinin talep ettiği bazı noktaları görmezden geldiğine’ dikkat çekti.

Hamas'tan aynı kaynaklar, Filistinli grupların ‘İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi konusuyla ilgili net maddelere ihtiyaç duyduklarını ve savaşın sona ermesiyle ilgili net bir madde elde etme ihtiyacında ısrar ettiklerini’ doğruladı.

Kaynaklar ayrıca, ‘insani yardım protokolünün özellikle hastanelerin, okulların ve altyapının yeniden inşasıyla ilgili maddesinin halen gevşek olduğu ve İsrail'in bunu yapması için herhangi bir zorunluluk taşımadığı’ uyarısında bulundu. Kaynaklara göre madde sadece Gazze Şeridi'ne yardım taşıyan tırların sayısının arttırılmasından bahsediyor.

Değişikliklerle birlikte olumlu tahminler

Kaynaklar, ‘müzakerelerin ardından, arabuluculara iletilecek bazı değişikliklerle birlikte teklifin olumlu karşılanmasını’ bekliyor.

Ancak diğer kaynaklar, ‘önerinin şu anki haliyle gönülsüzce kabul edileceğini’ belirterek, “Kabul, arabulucuların ve ABD'nin müzakereler devam ettiği sürece anlaşmanın devamını garanti altına alma taahhüdü, yani müzakereler devam ettiği sürece 60 gün sonra savaşın yeniden başlamayacağına dair verdikleri bazı güvenceler ışığında gerçekleşecek” dedi.

Kaynaklar, işlerin Filistin halkının isteklerine uygun şekilde gitmesi halinde bir ya da iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini öne sürdü.

Buna karşılık bazı kaynaklar, Trump'ın ve İsrail'in “bu dosyada olumlu gelişmeler olduğu” yönündeki açıklamalarının bir aldatmaca olduğu tahmininde bulunarak, “Teklif derinlemesine inceleniyor” dedi ve yanıtın gelmesinin uzun sürmeyeceğini bildirdi.

Sayıyla ilgili bir sorun yok

Kaynaklar, şu anda meselenin esas olarak serbest bırakılacak İsrailli esirlerin sayısı ya da bunlar arasında ölenlerin cesetlerinin teslimi süreciyle ilgili olmadığına dikkat çekti. İsrail Kanal 14 televizyonunun İsrailli bir siyasi kaynaktan aktardığına göre, savaşı sona erdirmeye yönelik herhangi bir formüle, Amerikan tarafının Hamas'ın silahsızlandırılması ve liderlerinin Gazze Şeridi dışına gönderilmesiyle ilgili taleplerinin karşılanmaması halinde İsrail'in çatışmalara yeniden başlayabileceğini garanti eden bir mektup eşlik edecek.

İsrail'in savaşı sona erdirme şartını, koşullarının yerine getirilmemesi halinde yeniden savaşa dönme konusunda Amerikan garantisi almaya bağladığı açıkça görülüyor.

Sunulan teklifin küçük değişikliklerle Witkoff'un teklifiyle aynı olduğuna dikkat çeken bir kaynak, İsrail'in Hamas yönetimine son verilmesi, Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılması ve hareketin üst düzey liderlerinin yurt dışına sürgün edilmesi gibi önemli şartlarında halen ısrarcı olduğunu kaydetti.

Mfkdj
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte (DPA)

Diğer yandan İsrail'in ilerleme fırsatı olduğunu düşünmesi halinde bir İsrail heyetinin yakında Katar'a gidebileceği belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu ile İsrail Kanal 12 ve Kanal 13 televizyonları tarafından Trump'ın açıklamalarından önce yayınlanan bir haberde, müzakerelerde önemli bir ilerleme kaydedildiği ve Katar'ın Witkoff'un önerisinde yaptığı değişikliklerin İsrail tarafından kabul edilebilir olduğu, ancak halen üzerinde çalışıldığı belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu'na göre Katar tarafından sunulan öneri 60 günlük ateşkesi, esirlerden 8'inin ilk gün, 2'sinin ellinci gün sağ olarak serbest bırakılmasını ve kaçırılan 18 İsraillinin cesedinin 3 aşamada teslim edilmesini içeriyor.

Değiştirilen teklif, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyinde yakın zamanda İsrail tarafından oluşturulan ve Han Yunus'u Refah'tan ayıran Morag Ekseni’ne çekilmesini öngörüyor ki bu da İsrail güçlerinin bu bölgenin kontrolünü elinde tutmaya devam etmesi anlamına geliyor. Hamas bunu şiddetle reddediyor ve İsrail’in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden tamamen çekilmesinde ısrar ediyor.

Söz konusu teklif ayrıca, Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının arttırılmasını da öngörüyor.

İsrail Yayın Kurumu, savaşı sona erdirme koşulları ve İsrail ordusunun çekileceği yer konusunda anlaşmazlıklar olduğuna dikkat çekti.

Kanal 12, gerçek bir ilerleme olduğunu ve İsrail'in daha önce hazır olmadığı diğer formülleri, özellikle de savaşı sona erdirmek için garantiler sağlama konusunda daha istekli olduğunu belirterek, son günlerde büyük bir Amerikan baskısının arttığına işaret etti.

İsrail'in bir anlaşmaya varılabileceğine dair olumlu söylemlerine rağmen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'la herhangi bir anlaşmayı reddeden ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın devam etmesini ve genişlemesini talep eden bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir'in tutumuyla ilgili bir zorlukla karşı karşıya.

Jdjjdj
Gazze şehrine giden bir Dünya Gıda Programı (WFP) konvoyundan indirilen gıda ve insani yardım çuvallarını taşıyan Filistinliler, 16 Haziran 2025 (AP)

Gün içinde Smotrich ve Ben-Gvir arasında anlaşmazlıklar yaşandı. Ben-Gvir, blok oluşturmak ve herhangi bir anlaşmayı reddetmek üzere aralarında bir toplantı yapılacağını iddia etti. Smotrich bunu yalanladı ve Ben-Gvir'i Gazze Şeridi'nde elde edilen ‘zafer’ pahasına kişisel siyasi kazançlar peşinde koşmakla suçladı. Bu, Smotrich'in anlaşma konusundaki pozisyonunda olası bir değişime işaret ediyor.

Netanyahu cumartesi akşamı, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington'a gitmeden önce Knesset'te bir oturum düzenleyecek; yeni teklifle ilgili son oylama yapılacak.