Mısır: Rosetta Taşı’nın keşfinin 200. yıldönümü kutlanıyor

Mısır’da, Rosetta Taşı'nın keşfinin 200. yıldönümü münasebetiyle kutlamalar başladı. Rosetta Taşı, British Museum'da sergilenmeye devam ediyor

British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
TT

Mısır: Rosetta Taşı’nın keşfinin 200. yıldönümü kutlanıyor

British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)
British Museum'da Rosetta Taşı (British Museum web sitesi)

Mısır, 1802'den beri British Museum'da sergilenen ve Mısır'ın en önemli tarihi eserlerinden biri olan Rosetta Taşı'nın keşfedilmesinin 200. yıl dönümünü münasebetiyle kutlamalar düzenliyor.
Mısır Kültür Turizm ve Tarihi Eserler Bakanlıklarının katılımıyla çeşitli etkinlikler, arkeolojik ve sanatsal sergiler, farkındalık ve tanıtım kampanyaları ile başlayan kutlamalar 27 Eylül’e kadar devam edecek.
Etkinlikler arkeoloji ve sanat sergilerinden oluşuyor. Mısır müzeleri etkinliklere, üç farklı sergiyle katıldı. Bu sergiler; Eski Mısır uygarlığına ışık tutan bir dizi eseri öne çıkaran arkeolojik sergi, Mısır Tarihi Eserler Kayıt Merkezi ve Tahrir'deki Mısır Müzesi'nden bir grup arşiv fotoğrafını içeren 19. yüzyıl Mısır antikalarına ait fotoğraf sergisi, Mısır'da çalışan yabancı arkeolojik misyonların katıldığı bir fotoğraf sergisi; Mısır'ın insan uygarlığının ortaya çıkışındaki rolünü vurgulayan bir dizi afiş ve poster içeriyor.
Rosetta Taşı’nın tarihi milattan önce 196 yılına kadar uzanıyor. Taş, 15 Temmuz 1799'da Napolyon Bonapart'ın ordusundaki askerler tarafından, Nil Deltası'ndaki Rosetta kenti yakınlarında kale yapılması için temel kazılırken tesadüfen bulundu. Napolyon Bonapart'ın Mısır'daki seferinin başarısız olmasından sonra, taş, 1801'de İskenderiye Antlaşması'nın şartları uyarınca, Fransızların Mısır'da kaldıkları süre boyunca buldukları diğer tarihi eserlerle birlikte İngiltere'nin mülkü oldu. Taş İngiltere'ye nakledildi ve 1802'de Londra'daki British Museum'da sergilenmeye başladı. Rosetta Taşı’nın şifresi, 27 Eylül 1822'de Fransız arkeolog Jean-François Champollion tarafından deşifre edildi.
Mısır Bilimi araştırmacısı Dr. Basim eş-Şima'ya göre, zaman zaman British Museum'dan Rosetta Taşı'nın iadesini talep eden kültürel ve arkeolojik kampanyalar var. Ancak bu sefer onu geri almak için umut var. Eş- Şima Şarku’l Avsat’a konuyla alakalı şunları söyledi:
“Bazı ülkeler, büyük ülkelerdeki tarihi eserlerini geri alabildi. Bu yüzden Rosetta Taşı’nı geri alma konusunda büyük umudumuz var. Mısır hükümeti, Rosetta taşını almak için British Museum'a resmi bir talepte bulunmalı ve Birleşmiş Milletler'de uluslararası kampanya yürütülmeli.”
Mısır Kültür Bakanlığı, Ulusal Uygarlık Müzesi'ndeki iki serginin de aralarında bulunduğu bir dizi etkinlikle kutlamalara katılıyor. Bunlardan biri, Rosetta Taşı'nın şifrelerinin çzöülmesiyle ilgili Mısır Ulusal Arşivleri'ndeki nadir belgelerla Alman fotoğrafçı Lennert Landrock'un Mısır, uygarlığı ve simge yapıları hakkında bir grup nadir fotoğraftan oluşan bir sergiyi içeriyor.
Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, sosyal medya platformları aracılığıyla, keşfedilen en önemli ve seçkin eseri vatandaşlara tanıtmak ve farkındalık oluşturmak için kampanyalar başlattı. Bu kapsamda, hiyeroglif yazının en önemli işaret ve sembollerini, anlamını ve sembollerinin doğada neyi temsil ettiğini göstermek için ‘Antik Mısır Dili’ kampanyası başlatıldı.



Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)

Arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden başlamasıyla ilgili olarak tarafların tutumlarında ‘kısmi ilerleme’ kaydedildiğine dair güvencelerinin ortasında, Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının, özellikle ‘savaşın nasıl sonlandırılacağı’ konusunda bir anlaşma sağlanamaması nedeniyle ‘zor’ olduğu tahmin ediliyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de yeni bir ateşkese ulaşma çabalarında ‘bazı ilerlemeler kaydedildiğini, ancak İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasının zor olduğunu’ söyledi. Al Sani, “Perşembe günü diğer toplantılara kıyasla bazı ilerlemeler kaydettik. Ancak en önemli soruya bir cevap bulmamız gerekiyor: Bu savaşı nasıl sona erdireceğiz? Tüm müzakerelerin odak noktası bu” ifadelerini kullandı.

Al Sani’ye göre Hamas, İsrail Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirirse kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaya hazır. Ancak İsrail, Hamas’ın ‘savaşı sona erdirmek için net bir vizyon ortaya koyulmadan esirleri serbest bırakmasını’ istiyor. Al Sani, “Taraflar arasında ortak bir hedef olmadığında, savaşı sona erdirme şansının çok zayıfladığını düşünüyorum” dedi.

Fidan, Türk yetkililerin Hamas'la yaptığı görüşmelerin, hareketin Gazze'deki ateşkesin ötesine geçen ve İsrail'le yaşanan krize iki devletli çözüm de dahil olmak üzere kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya daha açık olacağını gösterdiğini söyledi.

Kapsamlı bir vizyon

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'ne gönderilen yardım malzemelerinin azalmasının yarattığı baskı ve İsrail'deki sivil itaatsizlik çağrıları arasında ‘kapsamlı’ olmasını istediği ‘bir anlaşmaya varma çabalarının başarısını’ desteklemekten bahsediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık iki hafta sonra bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde yaşanan bu gelişmeler, ‘yakın bir ateşkes için geri sayımın her zamankinden çok daha olası hale geldiğini’ gösteriyor. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, kapsamlı mı yoksa geçici mi olduğu konusunda görüş ayrılıkları bulunan olası bir anlaşmayı, ziyaret öncesi ABD'nin baskısı çözecek gibi görünüyor.

Dün Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas'tan bilgili bir kaynağa göre, hareket cumartesi günkü toplantıda Mısırlı arabulucu aracılığıyla, entegre bir girişim de dahil olmak üzere savaşı sona erdirmek için kapsamlı vizyonunu sundu. Kaynak, “Hamas tarafından Mısır aracılığıyla sunulan bu girişim, geniş çapta memnuniyetle karşılandı” dedi.

zxscdfrg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından Filistinli bir adam yaralı bir çocuğu taşıyor. (AFP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, girişimin ‘saldırganlığın durdurulması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Filistin halkına acil yardım sağlanması, beş ila yedi yıl arasında değişen uzun vadeli bir ateşkesin kabul edilmesi, Gazze Şeridi'nin bir toplum destek komitesi aracılığıyla yönetilmesi için Mısır vizyonuna bağlılık, yeniden inşa çabalarının desteklenmesi ve anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için açık ve uygulanabilir garantiler sağlanması karşılığında tüm İsrailli esirleri içeren bir takas anlaşmasının uygulanmasını’ öngördüğünü söyledi.

Hamas'ın Kahire ziyareti, geçen hafta Türkiye'de Fidan ile yapılan görüşmenin ardından bir hafta içinde ikinci kez gerçekleşirken, hareketten iki kaynak o dönemde Şarku’l Avsat'a, Hamas’ın ‘aralarındaki iyi ilişkiler’ ışığında ‘kapsamlı anlaşma’ konusundaki vizyonunu Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek istediğini doğruladı.

Büyük bir fırsat

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman bir akademisyen olan Dr. Ahmed Fuad Enver, ‘üç ay önce göreve başlamasının arifesinde yaptığına benzer bir anlaşmayı tekrarlamak isteyen Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye gelecek olması nedeniyle müzakerelerde somut ilerleme sağlamak için büyük bir fırsat olduğuna’ inanıyor. Enver, “Sadece insani ya da geçici bir ateşkes değil, savaşın sona erdirilmesi konusunda da iyi haberler gelmesi muhtemel” dedi.

Filistin'in eski Kahire Büyükelçisi Berekat el-Ferra, ‘Hamas'ın önerilen bu anlaşmayla seçeneklerini tüketmesinden sonra, bir atılım için geri sayımın artık kesin olduğuna’ inanıyor. El-Ferra, ‘bir sonraki anlaşmanın şu anda kapsamlı olmayacağını, daha ziyade kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereleri içerecek geçici bir anlaşma olacağını’ belirtti.

Hamas konusunda uzman bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun, ‘hareketin girişimi ve ciddiyetinden sonra topun tamamen İsrail'in sahasında olduğu’ değerlendirmesinde bulundu. El-Medhun'a göre ‘İsrail işgali, kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya varmayı reddederek oyalamaya devam edecek.’

cvdfg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından yıkılan evlerin enkazı arasında duran Filistinli bir kadın (AFP)

Medhun, “Hamas'ın, işgalin öldürme ve yıkıma geri dönmesine izin verecek herhangi bir kısmi ya da kırılgan geçici çözümü reddeden kesin tutumunda ısrar etmesi muhtemel. Hamas'ın kesin tutumu ışığında kısmi bir anlaşmaya varma olasılığı pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray'dan yapılan son açıklamaya göre Trump'ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı ziyaret için geri sayım sürerken ve Binyamin Netanyahu hükümeti savaşın sona ermesini talep eden ve sivil itaatsizlik tehdidinde bulunan gösterilerle baskı altındayken, İsrail Hamas'ın gündeme getirdiği öneri hakkında yorum yapmadı.

Sivil itaatsizlik

İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Ami Ayalon, cumartesi günü binlerce İsraillinin Netanyahu hükümetine karşı esirlerin iadesi talebiyle düzenlediği gösterilere katılımı sırasında yaptığı açıklamada, İsrail'i korumanın bir görev olduğunu düşünerek barışçıl sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Mart ayının başından bu yana sınır kapılarının kapatılması, Gazze Şeridi'ne gıda ve insani yardım malzemelerinin girişinin engellenmesi ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşını yeniden başlatmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall dün yaptığı basın açıklamasında malzemelerin tükenmekte olduğunu doğruladı.

Enver, İsrail'in iç baskılarının arttığına ve Trump'ın baskısının Netanyahu'nun bir anlaşmayı kabul etmesiyle sonuçlanabileceğine inanırken, el-Medhun ‘ciddi ve kararlı bir ABD müdahalesinin denklemi değiştirebileceğini’ vurguladı. El-Ferra'ya göre bu baskılar ışığında Trump'ın ziyareti yakın bir atılımı kolaylaştırabilir ve önce kısmi bir anlaşmaya, ardından da bölgedeki çıkarlarını güvence altına almak için ciddi ve gerçek bir ABD baskısının ardından kapsamlı bir anlaşmaya varılabilir.