عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA, Webb teleskobunun ilk ötegezegen fotoğrafını paylaştı

Webb teleskobu yabancı bir gezegene ilk doğrudan bakışını gönderdi

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
TT
TT

NASA, Webb teleskobunun ilk ötegezegen fotoğrafını paylaştı

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])
James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b'nin ilk doğrudan fotoğrafı (NASA, ESA, CSA, A Carter, S Hinkley ve Alyssa Pagan [STScI])

James Webb Uzay Teleskobu, güneş sistemimizin dışındaki uzak ve yabancı bir ötegezegenin ilk doğrudan fotoğraflarını çekti.
Webb, çeşitli araçlar kullanarak Dünya'dan yaklaşık 385 ışık yılı uzaklıktaki, Jüpiter'den 6 ila 12 kat daha büyük bir gaz devi olan HIP 65426 b ötegezegeninin çeşitli fotoğraflarını gönderdi.

James Webb Uzay Teleskobu'nun görüntülediği ötegezegen HIP 65426 b (NASA)

Sonuçlar devam eden bir çalışmanın parçası ve henüz hakem onayından geçmedi veya bilimsel bir dergide yayımlanmadı ancak NASA ön bulguları geçtiğimiz perşembe sabahı bir blog gönderisinde paylaştı.
Exeter Üniversitesi fizik ve astronomi doçenti Sasha Hinkley yaptığı açıklamada, "Bu sadece Webb için değil, genel olarak astronomi için de çığır açan bir an" dedi. Bilim insanı Hinkley, dış gezegen üzerine araştırma yürüten uluslararası bir işbirliğine öncülük ediyor.
HIP 65426 b ilk kez 2017'de Avrupa Güney Gözlemevi'nin Şili'deki Çok Büyük Teleskobu tarafından keşfedildi. Teleskop ötegezegeni kızılötesi ışığın kısa dalga boylarında görüntüledi; yer tabanlı teleskoplarda kızılötesi ışığın daha uzun dalga boyları Dünya'nın atmosferi tarafından bloke ediliyor. Uzayda olan Webb, kızılötesi spektrumun daha geniş bir aralığına erişerek uzak gezegenlerde daha fazla ayrıntı görebilir.
Webb'in çektiği fotoğraflar ötegezegenlerin ilk doğrudan görüntüleri değil: Hubble Uzay Teleskobu diğer yabancı gezegenlerin fotoğraflarını çekmeyi başardı ancak bu kolay değil, gezegenin yakınındaki bir yıldızın yoğun parlaklığı bu ötegezegenden gelen ışığı gizleyebilir. Örneğin HIP 65426 b, yıldızından 10 bin kat daha az parlak.
Ancak HIP 65426 b, yıldızının yörüngesinde Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığından 100 kat daha büyük bir mesafede dönüyor. Bu da bilim insanlarının Webb'in fotoğraflarındaki gezegeni seçmelerini sağladı. Webb'in araçları da koronagraflarla, yani uzak yıldızların diskini karartıp parlamalarını azaltarak, ötegezegenleri bulmayı ve onlara odaklanmayı biraz daha kolaylaştıran cihazlarla donatıldı.
Dr. Hinkley, "Webb koronagraflarının gezegenin yörüngesinde döndüğü yıldızın ışığını bastırırken bu kadar iyi çalışması gerçekten etkileyiciydi" dedi.
Birden fazla filtre kullanılarak Webb'in Yakın-kızılötesi kamerası (Nircam) ve Orta-kızılötesi aracıyla (Miri) çekilen fotoğraflar, bilim insanlarının yeni uzay teleskobunun mümkün kılacağını umdukları, uzun bir ötegezegen fotoğrafları ve keşifleri dizisinin ilk görüntüleri. Görüntüler, Webb'in ilk gözlemlerinden biri olan ve ötegezegen Wasp 39B'den gelen bir ışık spektrumunun yeni bir analizini takip ediyor. Bu analizler yabancı bir gezegenin atmosferinde karbondioksitin varlığını ilk kez ortaya çıkardı.
HIP 65426 b'nin yeni Webb görüntülerini analiz eden Kaliforniya Santa Cruz Üniversitesi'ndeki doktora sonrası araştırmacı Aarynn Carter yaptığı açıklamada, "Bence en heyecan verici şey daha yeni başlamış olmamız. Fiziksel ve kimyasal yapılarının yanı sıra, oluşumlarına dair genel anlayışımızı şekillendirecek çok daha fazla ötegezegen fotoğrafı gelecek. Daha önce varlığı bilinmeyen gezegenleri bile keşfedebiliriz" dedi.
 

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

"Bizim mahallemizdeki" gaz devine dair güçlü kanıtlar bulundu

 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
TT
TT

"Bizim mahallemizdeki" gaz devine dair güçlü kanıtlar bulundu

 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)
 Gaz devi 4 ışık yılı uzaklıkta (NASA)

Bryony Gooch 

Gökbilimciler Güneş'e yakın bir yıldız sistemindeki bir yıldızın yörüngesinde dönen dev bir gaz gezegenine dair güçlü kanıtlar buldu.

Dünya'dan 4 ışık yılı uzaklıktaki üçlü yıldız sistemi Alpha Centauri, bilim insanlarının Güneş Sistemi dışındaki dünyalara yönelik araştırmalarında uzun zamandır cazip bir hedef oldu. Bilim insanları astronomik açıdan Dünya'ya yakın bir komşu olabilecek ve hatta yaşamı destekleyen uydulara sahip olabilecek, yaşam barındırmayan bir gezegen buldu.

Geçen yıl tespit edilen bu potansiyel gezegen, daha sonraki gözlemlerde ortadan kaybolmuştu. Ancak gökbilimciler NASA'nın güçlü James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanarak yeni işaretler saptadı.

Eğer varlığı doğrulanırsa bu cisim, Güneş benzeri bir yıldızın yaşanabilir bölgesinde dönen, Dünya'ya en yakın gezegen olacak.

Oxford Üniversitesi'nde uzay araçları alanında öğretim üyesi olan Dr. Carly Howett, BBC'ye yaptığı açıklamada, "4 yıl uzun bir yol ama galaktik açıdan çok yakın; bu cisim bizim mahallemizde" diyor.

Güneş'e benzeyen, yaklaşık aynı sıcaklık ve parlaklıkta bir yıldızın etrafında dönüyor. Yaşanabilir dünyaları düşünmek istiyorsak bu gerçekten çok önemli.

Öte yandan bilim insanları, gezegen adayı bir gaz devi olduğu için bildiğimiz anlamda yaşamı desteklemeyeceğini söylüyor.

NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı ve Caltech'in IPAC astronomi merkezindeki NASA Ötegezegen Bilimleri Enstitüsü'nden Charles Beichman "Bu sistemin bize bu kadar yakın olması nedeniyle, keşfedilen herhangi bir ötegezegen, bizimki dışındaki gezegen sistemleri hakkında veri toplamada en iyi fırsatı sunacak" diyor.

Beichman "Ancak bu yıldızlar çok parlak, yakın ve gökyüzünde hızla hareket ettiğinden dünyanın en güçlü uzay teleskobuyla bile bu gözlemleri yapmak son derece zor" diye ekliyor.

Yıldızlar muazzam miktarda parlak ışık üreterek yakındaki nesneleri örtebilir ve bu da potansiyel gezegenin neden kaybolmuş gibi göründüğünü açıklayabilir.

Beichman "Webb evrendeki en uzak galaksileri bulmak üzere tasarlandı ve optimize edildi. Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'ndeki operasyon ekibinin sadece bu hedefe özel bir gözlem dizisi oluşturması gerekti ve ekstra çabaları olağanüstü bir şekilde sonuç verdi" diye ekliyor.

Bu cisim şimdiye kadar görülenler arasında yıldızına en yakın gezegen olacağı için potansiyel gezegenin doğrulanması, ötegezegen görüntüleme çalışmalarında yeni bir dönüm noktası anlamına gelecek.

Ekibin araştırmasını ele alan iki makalenin ortak başyazarı olan, Caltech'ten doktora öğrencisi Aniket Sanghi, "Aynı zamanda sıcaklık ve yaş bakımından Güneş Sistemi'ndeki dev gezegenlere en çok benzeyen ve evimiz Dünya'ya en yakın olanı" diyor.

Birbirine yakın iki yıldız içeren bir sistemde bulunması, gezegenlerin kaotik ortamlarda nasıl oluştuğu, hayatta kaldığı ve geliştiğiyle ilgili anlayışımıza meydan okuyacak.

Gökbilimciler yeni teknolojileri test etmek için özel ekipmanlarla donatılan ve Mayıs 2027'de fırlatılması beklenen NASA'nın Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu adlı yeni teleskobunu yeni yaşam arayışında kullanmayı umuyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news