3. Charles resmen Kral ilan edildi ve göreve başladı

Kral 3. Charles (Reuters)
Kral 3. Charles (Reuters)
TT

3. Charles resmen Kral ilan edildi ve göreve başladı

Kral 3. Charles (Reuters)
Kral 3. Charles (Reuters)

İngiltere Kralı 3. Charles, tarihi bir törenle dün resmen Birleşik Krallık Kralı ilan edildi ve annesi Kraliçe 2. Elizabeth’in ölümünden bir gün önce kurulan Liz Truss başkanlığındaki hükümet üyeleri ve muhalefet liderleriyle görüşerek göreve başladı.
Londra’da St. James Sarayı’nda düzenlenen tören ilk kez televizyonlardan canlı olarak yayınlandı.
Charles, kendisine intikal eden ağır görev ve sorumlulukların bilincinde olarak, annesinin tahtta 70 yıl üstlendiği mirası devraldı.
Söz konusu törene, Kraliyet Danışma Meclisi Üyeleri, Prens William, Charles’ın eşi Camilla, ülkenin eski Başbakanları David Cameron, Gordon Brown ve Tony Blair katıldı.
Charles törende yaptığı konuşmada, “Bu büyük mirasın ve egemenliğin bana intikal eden görev ve ağır sorumluluklarının derinden farkındayım. Kraliçe 2. Elizabeth tarafından Anayasal hükümeti desteklemek için ortaya konan ilham verici örneği takip etmeye çalışacağım” dedi.
Charles, Birleşik Krallık’ın yanı sıra Commonwealth bölgesi üyesi Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda ve Papua Yeni Gine dahil 14 ülkenin daha devlet başkanı oldu.


Kral 3. Charles dün Buckingham Sarayı’nda muhalefet liderleriyle bir araya geldi (AFP)

73 yaşındaki Charles, annesinin ölümünden sonra varis olarak yerine geçti, ancak Tahta Geçiş Konseyi dün resmi göreve başladığını duyurmak için toplandı.
Oğlu ve varisi William, eşi Camilla, yeni Başbakan Liz Truss ve İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon Charles’ın yeminine tanık oldu.
Charles konuşmasının ilk bölümünü annesini onurlandırmaya adayarak şu ifadeleri dile getirdi;
“Sevgili annem Kraliçe'nin ölümünü size duyurmak benim en acı görevimdir. Sizin, tüm ulusun ve sanırım tüm dünyanın ne kadar derinden acı çektiğimizi biliyorum, telafisi mümkün olmayan kayıpta bana sevgi duyuyorsunuz. Bu kadar çok kişinin kız kardeşime ve erkek kardeşlerime gösterdiği sempatiyi ve bu kadar büyük bir sevgi ve desteğin tüm ailemize iletilmesi gerektiğini bilmek benim için en büyük teselli.”
Charles, Konsort Kraliçe (Kral’ın eşi olarak Kraliçelere verilen unvan) ismi alan eşi Camilla’ya övgüde bulunmayı da unutmadı ve “Sevgili eşimin devam eden desteği beni derinden cesaretlendiriyor” dedi.
Bu unvanı alan son kişi, 2002 yılında 101 yaşında hayatını kaybeden 2. Elizabeth'in annesi ‘ana Kraliçe’ oldu.


Kral dün Buckingham Sarayı’nda Liz Truss ve bakanları kabul etti (AFP)

Yeni kral, annesinin ölümünden sonra ulusa ilk hitabında Cuma günü ülkesine sadakat, saygı ve sevgi ile hizmet etme sözü verdi.
Ayrıca 40 yaşındaki en büyük oğlu William’a, Kral Charles’ın 50 yıldan fazla bir süredir elinde tuttuğu ve geleneksel olarak tahtın varislerine verilen bir unvan olan Galler Prensi unvanını verdiğini duyurdu.
96 yaşındaki Kraliçe Elizabeth’in ölümü Perşembe günü açıklandı.
ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya İmparatoru Naruhito da dahil olmak üzere çok sayıda liderin katılımının beklendiği cenaze töreni için uzun zaman önce ayrıntılı planlar hazırlanmıştı.
Ülkede ilan edilen ulusal yas Kraliçe 2. Elizabeth’in devlet töreni ile gömüleceği günün akşamına kadar sürecek. 
Cenazeden sonra, Kraliyet ailesi yedi günlük bir yas dönemine başlayacak ve Charles’ın kral olarak taç giyme töreninin ne zaman yapılacağı henüz net değil ve bu aylar sürebilir.

Siyasi istişareler
Kraliyet Danışma Meclisi üyeleri Başbakan Lizz Truss’ın da aralarında olduğu 670 üst düzey politikacıdan oluşuyor.
Londra Belediye Başkanı ve hükümdarın devlet başkanı olduğu diğer 14 bölgedeki üst düzey bürokratlar da konseyde yer alıyor.
Seçilmiş temsilcilerin yanı sıra Lordlar Kamarası üyeleri ve Canterbury Başpiskoposu da dahil olmak üzere İngiltere Kilisesi piskoposları da katılıyor.
Meclis Norman döneminden beri krallara danışmanlık yapıyor.
Danışmanların çoğu açılışa davet edilirken, açılış salonundaki sınırlı alan nedeniyle törene hepsi katılamadı.
Birleşik Krallık son yıllarda hızlı bir hükümet başkanı değişikliğine tanık olduğu için, halen hayatta olan altı eski başbakan açılış törenine katıldı.
Eski başbakanlar John Major, Gordon Brown, Tony Blair, David Cameron, Theresa May, Boris Johnson ve diğer katılımcılar Charles’ın Kral ilan edilmesinin ardından “Tanrı Kralı korusun” diye bağırdı.
Jartiyer Baş Silah Kralı David White, geleneksel kıyafetleriyle Charles’ın İngiltere’nin yeni Kralı olarak resmi ilanını okudu.


Eski hükümet bakanları dün St James Sarayı’ndaki açılış törenine katıldı (Reuters)

Törenin ardından, ana muhalefet partisi İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer de dahil olmak üzere üst düzey siyasiler, olağanüstü bir oturumda yeni Krala bağlılık yemini etmek için Avam Kamarası’na gitti.
Charles resmen Kraliyet görevlerini üstlenirken, Buckingham Sarayı’nda başbakan Truss ve hükümet üyeleriyle bir araya geldi.

Taç giyme töreni
Charles resmen kral ilan edildi ancak taç giyme töreni aylar sonra gerçekleşebilir.
Kralın, yas süresine saygı nedeniyle, selefinin ölümü üzerine hemen taç giymemesi ve törenin düzenlenmesi için zaman tanınması gelenek gereği.
Babasının öldüğü 6 Şubat 1952 tarihinde Kraliçe olan 2. Elizabeth, 15 ay sonra 2 Haziran 1953’te Westminster Abbey’de sekiz binden fazla kişinin huzurunda taç giydi.
AFP’nin haberine göre Birleşik Krallık, taç giyme törenleri sırasında hala kraliyet kostümleri ve özellikleri kullanan Avrupa’daki tek monarşi.



Trump: Nobel Ödülü ve uzak barış

ABD Başkanı seçilen Donald Trump (AP)
ABD Başkanı seçilen Donald Trump (AP)
TT

Trump: Nobel Ödülü ve uzak barış

ABD Başkanı seçilen Donald Trump (AP)
ABD Başkanı seçilen Donald Trump (AP)

İbrahim Hamidi

ABD Başkanı seçilen Donald Trump, Nobel Barış Ödülü'nü istiyor. Peki, kim istemiyor ki? Trump, Ortadoğu'da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasını sağlamadaki rolü nedeniyle ilk başkanlık dönemi sırasında ödülü almayı istemişti. Bu sefer dünya barışını sağlamadaki rolü nedeniyle ödülü almayı daha çok istiyor.

Trump ödülü almak istiyor ve bunun görev süresinin ilk yılında, Ekim 2009'da, “uluslararası diplomasiyi ve halklar arasındaki iş birliğini güçlendirme çabaları" nedeniyle ödül alan eski ABD başkanı Barack Obama gibi, erken bir dönemde gerçekleşmesini istiyor. ABD'nin eski büyükelçisi ve ABD iç işlerinde uzman Robert Ford'un meslektaşı Conn Coughlin'in moderatörlüğünde düzenlenen sempozyumda söylediğine göre bu, Trump'ın Nobel Ödülü'nü alma tutkusunda kilit bir etken. Bahsi geçen sempozyum ise bir grup meslektaşın, diplomatın, uluslararası ilişkiler ve Ortadoğu bölgesi uzmanının katılımıyla, Suudi Arabistan Araştırma ve Pazarlama Grubu (SRMG) bünyesinde yer alan Mecelle ve THINK Merkezi tarafından Londra'daki Frontline Gazeteciler Kulübü'nde düzenlendi.

2013'te Obama'nın ödülünün iptal edilmesi çağrısında bulunan bir tweet atan Trump, anlaşma ve uzlaşılara imza atarak Oslo yolunun taşlarını döşemek istiyor. Ukrayna, Gazze ve Lübnan'daki savaşları sona erdirmek, Tahran'ı yaptırımlar ve azami baskı ile Pekin'i ise ticaret savaşıyla yorma planlarına rağmen, Tayvan ve İran'da askeri savaşlardan kaçınmayı amaçlıyor.

İkinci Trump’ı Birinci Trump’tan ayıran iki nitelik var; sadakat ve kişisel ilişkiler. İlk yönetiminde uzun deneyime sahip üst düzey yetkilileri atamış, ancak sürpriz bir tweet ile onları hızla kovmuştu. Ancak şimdi atadığı veya aday gösterdiği kişilerin çoğu, hatta belki de tamamı ona veya Trumpizm’e sadık. Bazıları, kanaatleri ne olursa olsun “Sayın Başkan”ın isteklerini yerine getireceklerini açıkça ifade ettiler. Dünya liderleri ise Trump ile kişisel ilişki kurma konusunda hızlı davrandılar. Ekibin sadakati karşısında liderle ilişki çok önemlidir.

Bu iki niteliğe ilave olarak iki faktör daha var; birincisi, Trump'ın bu sefer halk oyları ile Seçiciler Kurulu oylarının çoğunu elde ederek kazanması, Cumhuriyetçi Parti’nin Kongre'nin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğa sahip olmasıdır.  İkincisi, Trump ekibini oluşturmakta acele ediyor ve bir an önce dünyayı ve ABD'yi hayal ettiği gibi şekillendirmeye başlamak istiyor. Cumhuriyetçi Parti içindeki bazı eğilimlerin çekincelerini önlemek için bazı adayların Senato'da oylamaya sunulmasını engellemeye çalışıyor.

Ortadoğu, sadece Filistin meselesi ve sağcı İsrail hükümeti ve planları açısından değil, bölgesel ilişkiler açısından da İbrahim Anlaşmaları’nın imzalandığı dönemden farklı.

Dünya Trump’ın saf özünü yudumlamaya ve önümüzdeki iki ayın sancılarını yaşamaya hazırlanıyor. Tüm taraflar müzakere pozisyonlarını iyileştirmek veya Trump'ın tercihlerini zorlaştıracak oldu bittiler yaratmak istiyor.

Lübnan'da müzakerelerle karşılıklı darbeler arasında bir yarış yaşanıyor. Netanyahu ya en iyi anlaşmayı elde etmek ya da Hizbullah'a müzakere pozisyonunu zayıflatacak güçlü askeri darbeler indirmek istiyor. İran da Tahran’a “azami baskı” uygulamak isteyen Trump ile ilişkilerini iyileştirmek için İsrail'i Hizbullah füzeleriyle hedef almaya devam etmek istiyor. Biden ise Lübnan'da 60 günlük ateşkesi sağlayarak görev süresini tamamlayıp, adını tarihe yazdırmayı ve büyük anlaşmanın unsurlarını tamamlama işini Trump'a bırakmayı hedefliyor.

Ateşkes ve rehineler takası müzakerelerinin yeniden başlatılması yönünde çağrıların yenilendiği Gazze'de de durum aynı. Ancak buradaki anlaşmanın unsurları daha karmaşık ve geniş kapsamlı, çünkü Filistin meselesine dokunuyor. Trump'ı beklerken düzenlenen Riyad zirvesinde “iki devletli çözüm”ü ve Filistin devletinin tanınmasını gündeme getirmeye yönelik Arap-İslam çabalarının önemi de buradan kaynaklanıyor.

Ortadoğu, yalnızca Filistin meselesi ve sağcı İsrail hükümetinin yapısı ve planları açısından değil, bölgesel ilişkiler açısından da birkaç yıl önce İbrahim Anlaşmaları’nın imzalandığı dönemden farklı. Çin himayesinde gerçekleşen Suudi Arabistan-İran yakınlaşması ve bunu sürdürmeye bağlılık, İkinci Trump’ın karşısında bulacağı sahnenin temel direğidir.

Batı'nın silahlanması Beyaz Saray'dan gelen rüzgarlara ilişkin korkuları yansıtıyor ve hiç şüphe yok ki bu korkular, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin iki gün önce Trump ile yaptığı görüşmenin merkezinde de yer alıyordu.

Uluslararası sahne de daha az karmaşık değil. Trump, Putin ile kişisel ilişkisi sayesinde Ukrayna'daki “savaşı hızla sonlandırabileceğini” söyledi. Trump'ın sunmayı planladığı planlar sızdırıldı ve bunlar arasında oldu bittinin, yani Rusya'nın doğu Ukrayna bölgeleri üzerindeki kontrolünün tanınması, bir tampon bölgenin kurulması ve Ukrayna'nın 20 yıl boyunca Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) girmeme taahhüdü yer alıyor.

Zelenskiy ve Avrupa ülkeleri Trump'ın niyetini biliyorlar, bu nedenle Rusya'ya karşı Amerikan ve Avrupa füzelerinin kullanılmasına ilişkin vetoyu kaldırmakta acele ettiler. Dahası Fransa Dışişleri Bakanı, Kiev'in silahlandırılması düzeyinde “kırmızı çizgilerin” olmadığını söyledi. Amaç Rusya'yı yenmek değil, Trump’ın müzakere zamanı geldiğinde Kiev'in müzakere koşullarını iyileştirmek. Şarku’l Avsat’ın Majalla'dan aktardığı analize göre Batı'nın silahlanması, Beyaz Saray'dan gelen rüzgarlara ilişkin korkuları yansıtıyor ve hiç şüphe yok ki bu korkular NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin iki gün önce Trump ile yaptığı görüşmenin ve Avrupalı ​​liderlerin daha yeni başkan göreve gelmeden önce yapmakta acele ettikleri temasların da merkezinde yer alıyordu. Avrupa ve Arap ülkeleri Trump'ın izolasyoncu olduğunu biliyor. Hızlı ve ani saldırıları, cesur suikastları, büyük ticari ve askeri anlaşmaları kabul edebilir, ancak askeri taahhütlerden ve uzun savaşlardan oldukça uzaktır.

Trump'ın geride bıraktığı 2021 dünyası, öncülük edeceği ve Nobel Barış Ödülü'nü almak istediği 2025 dünyasından farklı. Uluslararası çatışmalar daha şiddetli, barış ise daha uzakta.

Çin’e gelince sahne iç içe geçmiş görünüyor. Trump ve ekibinin Pekin'e yönelik düşmanca tutumu net. Amerikan endüstrilerini canlandırmak için Çin mallarına yüzde 60'a varan vergiler getirme niyetleri var. Ancak bu, Tayvan uğruna askeri bir çatışmaya girileceği anlamına gelmiyor. Bu denklemi uygulamak, Çin mallarına ve özellikle de hassas askeri bileşenler içeren mallara bağımlı olan veya Pekin ile büyük bir ticaret dengesine sahip olan birçok Arap ve Avrupa ülkesi için zor ve yorucu olacak.

Biden döneminde Çin ile ilişki üç yönlüydü; ticari rekabet, iklim konusunda ortaklık ve jeopolitik çatışma. Biden da Brezilya'daki G20 Zirvesi oturum aralarında Başkan Şi Cinping ile yaptığı veda görüşmesinde bunu dile getirdi. Ancak büyük ihtimalle Trump ile ilişkiler ikili veya tek yönlü olacak; iki ülke için maliyetli, iki kutbun müttefikleri için ise yorucu bir rekabet.

Trump'ın geride bıraktığı 2021 dünyası, öncülük edeceği ve Nobel Barış Ödülü'nü almak istediği 2025 dünyasından farklı. Uluslararası çatışmalar daha şiddetli, barış ise daha uzakta.

Trump, Roosevelt, Wilson, Carter ve Obama'dan sonra Nobel Ödülü alan beşinci Amerikan başkanı olacak mı? Obama gibi erken mi, yoksa Carter gibi geç bir dönemde mi ödülü alacak? Yahut kaderi, İkinci Dünya Savaşı'nı sona erdirme çabaları nedeniyle 1945'te ve 1948'de iki kez ödüle aday gösterilen ama alamayan Sovyet lideri Joseph Stalin gibi mi olacak?

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.