عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA'nın Ay görevi bir kez daha ertelendi

"Bu, insanları şu anda derin uzaya gönderebilecek tek roket"

ABD'de yönetime bağlı Devlet Hesap Verebilirlik Ofisi, NASA'nın Ay planını eleştirmişti (Reuters)
ABD'de yönetime bağlı Devlet Hesap Verebilirlik Ofisi, NASA'nın Ay planını eleştirmişti (Reuters)
TT
TT

NASA'nın Ay görevi bir kez daha ertelendi

ABD'de yönetime bağlı Devlet Hesap Verebilirlik Ofisi, NASA'nın Ay planını eleştirmişti (Reuters)
ABD'de yönetime bağlı Devlet Hesap Verebilirlik Ofisi, NASA'nın Ay planını eleştirmişti (Reuters)

NASA'nın Artemis Ay görevi kapsamında yapılacak test fırlatılışı bir kez daha ertelendi.
Orion kapsülünü taşıyan Uzay Fırlatma Sistemi (Space Launch System / SLS) adlı roketin fırlatılacağı testin, 27 Eylül'de gerçekleştirilmesi planlanıyor.
Uzay ajansı, Ay'a dönüş projesi kapsamında 29 Ağustos'ta yapılacak uçuş denemesini, taşıyıcı roketin motor tankında sorun çıkması nedeniyle son anda ertelemişti.
Deneme, önce 2 Eylül'e ertelenmiş, ancak yakıt sızıntısı sebebiyle bu da hayata geçirilememişti.
Bütün sorunların çözüldüğünü bildiren NASA, en erken deneme tarihini yine de birkaç gün erteleyerek 23 Eylül'den 27 Eylül'e çekti. Alternatif tarih olarak 2 Ekim belirlendi.
Dünyanın en güçlü roketi
NASA Başkanı Bill Nelson, SLS'nin dünyanın en güçlü roketi olduğunu savunuyor. Roketin fırlatma rampasına taşındığı mart ayında görevle ilgili açıklamalarda bulunan Nelson, şöyle konuşmuştu:
"Bu, insanları şu anda derin uzaya gönderebilecek tek roket. Dünyadaki en güçlü roket. Orion, şimdiye kadar insanları uçurmuş, insanlar için yapılmış herhangi bir uzay aracından daha uzağa gidecek. Uzayda, astronotlar için tasarlanmış herhangi bir uzay aracından daha uzun süre kalacak."
NASA, 2012'de planlamaya başladığı Artemis görevi için 2025'e kadar yaklaşık 93 milyar dolar harcama yapmış olacak. Yalnızca SLS roketinin 23 milyar dolara mâl olduğu düşünülüyor.
NASA, Ay'a dönüş görevini 2020'lerin sonunda daha ileri ve karmaşık bir aşamaya taşımayı hedefliyor.
Uzay ajansı bir sonraki aşamada 2024'te Ay yüzeyine astronotları indirmeyi ve ardından burada insanların yaşayabileceği bir üs kurmayı amaçlıyor.
Nihai hedefse insanlığın Mars'a ayak basmasını sağlamak.
Independent Türkçe, AFP, Space.com

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news