Endişe yaratan yeni koronavirüs varyantı XBB'ye dair tüm bilinenler

Omikron'un alt varyantı, diğerlerinden de bulaşıcı

Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
TT

Endişe yaratan yeni koronavirüs varyantı XBB'ye dair tüm bilinenler

Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)
Omikron varyantı ilk kez kasımda, Botsvana ve Güney Afrika'da tespit edilmişti (Pixabay)

Yeni koronavirüs varyantı XBB, son günlerde bazı ülkelerde vaka sayısını artırarak endişe yaratıyor.
Varyantın Avustralya, Singapur, Danimarka ve Japonya dahil olmak üzere 17'den fazla ülkeye yayıldığı düşünülüyor.
Virüse dair pek çok asılsız iddia medyada yayılırken, akıllarda birçok soru işareti belirdi.
İşte XBB'ye dair tüm bilinenler…

Aslında Omikron'un bir parçası
Omikron, uzun süredir koronavirüsün en baskın varyantı. Son derece bulaşıcı olmasına rağmen hastalıkların büyük ölçüde hafif ilerlemesi, birçok ülkede normalleşmeye yönelik adımların atılmasını sağladı.
Bu nedenle birçok kişi yeni varyant haberleri karşısında endişeye kapılıyor. Akıllarda "Yeniden karantinalar dönemi mi başlayacak?" sorusu beliriyor.
Öte yandan XBB, aslında Omikron'dan bağımsız bir varyant değil. Omikron'un iki alt varyantının (BJ.1 ve BA.2.75) kombinasyonundan oluşuyor ve kendisi de bir alt varyant olarak görülüyor.

"Singapur varyantı" demek yanlış
XBB'nin medyada Singapur'la ilişkilendirilmesinin nedeni virüsün ilk kez bu ülkede görülmesi değil. Singapur'daki Kovid vaka sayısı 10 Ekim'de 4 bin 719'ken XBB'nin etkisiyle bir gün sonra 11 bin 732'ye yükseldi. Bu da virüsün Singapur'la anılmasına neden oldu.
Ayrıca ülkede yerel vakaların yüzde 54'ünün XBB'den kaynaklandığı düşünülüyor.
Ancak XBB, aslında daha ağustosta Avustralya, Bangladeş, Danimarka, Hindistan, Japonya ve ABD'de dolaşımdaydı.
Singapur Bilim, Teknoloji ve Araştırma Ajansı'nın yöneticilerinden Dr. Sebastian Maurer-Stroh, XBB'nin "Singapur varyantı" diye adlandırılmasının yanlış olduğunu söyledi.
Maurer-Stroh, XBB varyantının, Singapur'da tespit edilen ilk vakalardan birkaç hafta önce kayıt altına alındığını ifade etti.

"Ölümleri artırmadı"
Sağlık Bakanı Ong Ye Kung, yeni alt varyantın çok yakından izlendiğini belirtiyor. Geçen hafta yaptığı basın açıklamasında, "XBB, diğer tüm alt varyantlara hakim olabileceğini gösteren özellikler sergiliyor" diyen bakan, sözlerini şöyle sürdürmüştü:
"Dünyanın birçok yerinde tespit edildi ama Singapur'da çok hızlı yayılıyor. Üç hafta içinde günlük vakaların yarısından fazlasına ulaştı."
Bakanlıktan yapılan açıklamada XBB'nin şiddetli Kovid vakalarını ve buna bağlı ölümleri artırdığı söylentisi de yalanlanmıştı.
Açıklamaya göre XBB kaynaklı vakalar artsa da durumu ciddi olan hastaların sayısı nispeten düşük kalmaya devam ediyor.

"Virüs beklendiği gibi davranıyor"
Asya odaklı haber sitesi CNA'ya konuşan Dr. Maurer-Stroh, virüsün aslında beklendiği gibi davrandığını ve yeni varyantların her zaman eskilerin yerini alacağını söyledi.
Bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Leong Hoe Nam da varyantın BA.4 ve BA.5'in yerini alabileceğine katıldığını ifade etti.
BA.4 ve BA.5, uzun süredir Omikron'un en baskın alt varyantları olarak görülüyordu. Ancak Leong'a göre XBB, mevcut suşlardan daha bulaşıcı:
"Fakat daha ciddi durumlara yol açtığına dair kanıt yok. Bu da işin iyi yanı."

Hindistan'da da yükselişte: Veriler ölümlerde artış göstermiyor
XBB, Hindistan'da da büyük bir hızla yayılıyor.
Uzmanlara göre ülkedeki baskın alt varyant, bir süredir BA.2.75'ti. Bu Omikron varyantı, geçen haftaya kadar vakaların yaklaşık yüzde 98'ini oluşturuyordu.
Ancak XBB büyük bir hızla yayılmaya başladı ve Maharaştra gibi bazı eyaletlerde enfeksiyonların yüzde 20 ila 30'unu teşkil eder hale geldi.
Öte yandan Hindistan'dan gelen veriler de XBB'nin daha bulaşıcı görünmesine rağmen hastaneye yatışlarda veya ölümlerde herhangi bir artışa neden olmadığını gösteriyor.

Aşılar ne kadar koruyor?
Singapur'da tavsiye edilen aşı uygulaması, yurttaşların üç doz BioNTech veya 4 doz Sinovac olmasını gerektiriyor. Dr. Leong, bu uygulamanın şiddetli hastalıklara karşı halen çok etkili olduğunu belirtiyor.
Hintli bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. Sudhanshu Vrati, virüsün değişen durumlara hızla adapte olduğunu ve yeni varyantların bu yüzden ortaya çıktığını vurguluyor.
Indian Express'e konuşan uzman, "Nüfusların büyük kısmı artık aşı veya enfeksiyon yoluyla bağışıklık kazanmış durumda. Virüsün hayatta kalmak için adapte olması gerekiyor. Ancak bu, ciddi vakalara ve hastaneye yatışlara yol açmaz. Çoğu Kovid-19 vakasında boğaz ağrısı, öksürük ve ateş oluyor. Bu semptomlar üç gün içinde ortaya çıkmaya başlıyor" dedi.
Independent Türkçe, CNA, Indian Express, Yahoo News



Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
TT

Ünlü aktörün bilimkurgu dizisine onay çıktı

48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)
48 yaşındaki İsveçli aktör Alexander Skarsgård, Robert Eggers imzalı Kuzeyli'yle (The Northman) de tanınıyor (Focus Features)

Yılın en popüler bilimkurgu dizilerinden biri, final yapmadan bir gün önce ikinci sezon onayını aldı.

Apple TV+, robot temalı hit dizisi Murderbot'un ikinci sezonu için onay verdi. Platform, haberi X hesabından paylaştığı bir mesajla duyurdu:

Murderbot istese de istemese de ikinci sezonla geri dönecek.

Açıklama, dizinin ilk sezonunun 10. ve final bölümünün yayımlanmasından yalnızca birkaç saat önce geldi.

Son dönemde giderek daha fazla dizinin iptal edildiği bir ortamda, Murderbot'un geleceğinin garanti altına alınması hayranları sevince boğdu. 

Bir kullanıcı, "Harika dizi! Böyle içerikler üretmeye devam edin!" diye yorum yaparken, bir diğeri "Bu diziyi çok sevdim. Umarım yeni bölümlerde ilk sezondaki ekibi tekrar görürüz" dedi.

Murderbot'un ilk sezonu 16 Mayıs'ta izleyiciyle buluştu ve bölümler haftalık olarak ekrana geldi. Televizyon yazarlarından olumlu yorumlar alan dizi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 96'lık beğeni oranına ulaştı.

Dizi, Amerikalı yazar Martha Wells'in çok satan roman serisinden uyarlandı. Murderbot'ta yıldızı True Blood'la parlayan Alexander Skarsgård, insanlara hizmet etmek üzere programlanmış ama zamanla kendi iradesini geliştiren bir robotu canlandırıyor.

Apple TV+ dizinin konusunu şöyle özetliyor:

Murderbot, kendini hack'lemiş bir güvenlik robotudur. İnsan duyguları karşısında dehşete düşer ama savunmasız müşterilerine karşı bir yakınlık hisseder. Aslında tek istediği şey yalnız kalıp fütüristik pembe diziler izlemek ve evrendeki yerini sorgulamak olsa da özgür iradesini gizleyerek tehlikeli bir görevi yerine getirmek zorundadır.

Yapımcılığını Chris ve Paul Weitz kardeşlerin üstlendiği dizide ayrıca geçen yılın ses getiren dizilerinden Presumed Innocent'la tanınan Noma Dumezweni ve korku filmi Şeytanla Bir Gece (Late Night With the Devil) oyuncularından David Dastmalchian da rol alıyor.

Murderbot'un ikinci sezonu için henüz bir yayın tarihi açıklanmadı. 

Independent Türkçe, GamesRadar, Apple