Bazı Mısırlılar depremleri neden hissetmiyor?

Yeni bir deprem 30 yıllık bir soruyu tekrar gündeme getiriyor

Bir depremin nasıl meydana geldiğini gösteren grafik bir görüntü (caltech.edu)
Bir depremin nasıl meydana geldiğini gösteren grafik bir görüntü (caltech.edu)
TT

Bazı Mısırlılar depremleri neden hissetmiyor?

Bir depremin nasıl meydana geldiğini gösteren grafik bir görüntü (caltech.edu)
Bir depremin nasıl meydana geldiğini gösteren grafik bir görüntü (caltech.edu)

1992'de Mısır'da meydana gelen yıkıcı depremin acı dolu hatıraları, Mısırlıların zihinlerinde hala taze ve Ulusal Astronomik ve Jeofizik Araştırma Enstitüsü tarafından açıklanan her depremde korkuları artırıyor.
Enstitü, dün (Pazartesi) Yunanistan'da, Matruh şehrinin 506 km kuzeyinde, Richter ölçeğine göre 5.8 büyüklüğünde, 1992 depremiyle aynı derecede, farklı merkezli bir depremin meydana geldiğini duyurdu.
Mısırlıların çoğu 30 yıl önce meydana gelen yıkıcı depremi hissederken, merkez üssü Kahire'nin 35 kilometre güneybatısında, Dahşur yakınlarındaydı. Dünkü deprem, Ulusal Sismik Ağın günlük olarak kaydettiği birçok deprem gibi, bazıları tarafından hissedilirken bazıları tarafından hissedilmedi. Ulusal Astronomik ve Jeofizik Araştırma Enstitüsü Başkanı Cad el-Kâdı’nın Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada söylediği gibi, merkezi Mısır'dan uzak olduğu için Mısırlılar depremi hissetmedi.
Mısırlılar, sosyal medyada depremi hissedenler ve hissetmeyenler olarak ikiye ayrıldı. Hatta depremin kimse tarafından hissedilmeyeceğini söyleyen Ulusal Astronomik ve Jeofizik Araştırma Enstitüsü’nde de farklı görüşler hakim. Sadece izleme cihazlarında algılanabiliyordu. Enstitü ilk açıklamanın ardından resmi Facebook sayfasında şunları söyledi: "Depremle ilgili ilk açıklamanın yayınlanmasının ardından Enstitü, Nil Deltası ve Kahire'den bazı vatandaşlardan depremi hissettiğine dair mesajlar aldık.”
El-Kâdı, "Hissedenler ve hissetmeyenler arasındaki bu tutarsızlık, depremin etkisinin sınırlı olduğunu gösteriyor çünkü etki depremin merkez üssüne bağlı. Geçen yılın Ekim ayında, Richter ölçeğine göre 1992 depreminden daha güçlü bir deprem kaydettik, ancak kaynağı yerel olmadığı için etkisi sınırlıydı."
Ulusal ağın son dönemde birden fazla deprem kaydetmesine yönelik ise el-Kadı, tüm bu depremlerin kaynağının Mısır sınırları dışında olması nedeniyle bunun “Mısır'ın deprem kuşağına girdiğinin bir işareti olduğu” şeklindeki yorumu reddetti.
El-Kadı açıklamalarında şunları söyledi: “Mısır'daki Ulusal Sismik Ağ, Akdeniz bölgesinde her gün birden fazla zayıf deprem kaydediyor ve bu depremler izleme cihazları tarafından algılanıyor ancak vatandaşlar tarafından hissedilmiyor. Vatandaşlar tarafından hissedilen ancak merkezinin uzaklığı nedeniyle yıkıcı etkisi olmayan orta veya büyük şiddette depremler de yaşanıyor.”
El Kadı, açıklamalarına şöyle devam etti: “Bu depremlerin sebebi, karada 125 km, su altında 25 km uzunluğunda dev bir tabaka olan Afrika kıtasını oluşturan tektonik levhanın, Avrupa kıtasını oluşturan tektonik levhaya çarpıp batması. Bu çarpışma meydana geldiğinde birbirini itmeye devam eden yüzlerce kilometre uzunluğunda lagünler ve hendekler şeklinde alanlar oluştu. Ancak bunlar hareket etmezler ve bir süre sonra biriken basıncın kuvvetiyle kayalar kırılarak depremlere neden olur. Bu durum, buradaki enerjinin, bazı insanların hissedip bazılarının hissetmediği depremde olduğu gibi, zayıf veya orta şiddetli depremlere sebep olur. Bu, Allah'ın kullarına bir rahmeti. Çünkü enerji bu şekilde çıkmayıp toplanırsa daha büyük ve daha yıkıcı depremlere yol açabilir."



Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
TT

Finansman kaynakları tükenen Hamas, gençleri silah altına almaya yöneldi

Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)
Hamas, savaşın uzamasıyla birlikte ağır krizlerle karşı karşıya kaldı (AFP)

Hamas Hareketi, Gazze Şeridi’nde 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana aralıksız devam eden savaşın uzamasıyla birlikte İsrail'e karşı savaşı finanse etmek için kaynaklarının tükenmesi sorunuyla karşı karşıya kaldı. Bu durum, Hamas’ın 40 yıllık tarihinde en büyük zorlukları yaşayarak savaşmaya devam etmek ve Gazze'nin işlerini yönetmek zorunda kalmasına neden oluyor.

İsrailli eski ve mevcut yetkililer, Hamas'ın askeri kanadının zayıflaması ve mali kaynaklarının tükenmesi nedeniyle savaşçılarına yeterli maaş ödeyemez hale gelmesi üzerine gözetleme ve İsrail askerlerinin kullandığı yollara patlayıcı yerleştirme gibi görevler için gençleri silah altına almaya çalıştığını öne sürdüler.

Şarku’l Avsat’ın ABD merkezli Washington Post gazetesinden aktardığı ha bere göre, Hamas'ın tarihindeki en kötü mali ve idari krizi yaşadığını ve İsrail'e karşı savaşmaya devam etmek ve Gazze Şeridi'ni yönetmek için gerekli kaynakları sağlamakta büyük zorluk çekiyor. Gazeteye göre Hamas, İsrail güçleri tarafından tahrip edilen tünelleri ve yeraltı komuta merkezlerini de telafi edemedi. İsrailli eski bir üst düzey istihbarat subayı olan Oded Ailam gazeteye verdiği demeçte, Hamas'ın tünellerini yeniden inşa edemediğini ve yüksek eğitimli savaşçılarına maaş ödemediğini, sadece hayatta kalmaya çalıştıklarını söyledi.

Ailam, Filistin polisi ve Gazze'den iki kaynak, Hamas yönetiminin 2007 yılından beri iktidarda olduğu Gazze'de polis ve bakanlık çalışanlarının maaşlarını ve öldürülen üyelerinin ailelerine ölüm tazminatı ödemelerini sürdüremez hale geldiğini vurguladı.

Filistinli yazar İbrahim el-Medhun, Washington Post’a yaptığı açıklamada, Hamas’ın bir yıldan fazla sürecek bir savaşa hazırlıklı olmadığını belirterek bazı temel hizmetleri sürdürmeye çalışırken ve iktidarının imajını korumak amacıyla, çöp toplama ve jeneratör yakıt yönetimi gibi temel yerel hizmetleri sunan acil durum komiteleri kurarken, idari harcamaları ve maaşları düşürmek gibi kemer sıkma önlemleri almak zorunda kaldığını belirtti.

Hamas, 7 Ekim 2023'te İsrail'e saldırarak Gazze'de yıkıcı bir savaş başlattı. Bu saldırı sonucunda yaklaşık bin 200 kişi öldü ve 250 kişi esir alınarak Gazze'ye rehin olarak götürüldü. O tarihten beri İsrail'in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaş çoğu kadın ve çocuk olmak üzere58 binden fazla Filistinlinin ölümüne yol açtı.

İsrailli askeri yetkililer, Hamas'ın çatışmalar sırasında liderlerinin ve silah stoklarının yüzde 90'ını kaybettiğini söylüyor. Savaşın ilk aşamasında Hamas, para ve malzemeleri yeraltında depolamak gibi bir önlem alsa da bu kaynaklar tükenmeye başladı. İsrail ordusunun WhatsApp grubunda geçtiğimiz yılın mart ayında yayınlanan bir açıklamaya göre İsrail askerleri Gazze'nin kuzeyindeki Şifa Hastanesi'nin altındaki tünellerden 3 milyon dolardan fazla para ele geçirdi.

Arabulucular, Hamas Hareketi ve İsrail arasında 60 günlük ateşkesin sağlanması için müzakereleri sürdürürken bir yandan İsrail, Hamas üzerindeki baskısını korumak garantilemek istiyor, diğer yandan Hamas bir çıkış yolu arıyor. Tüm taraflar müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini vurgulasa da anlaşmaya varılması halen uzak bir ihtimal olarak görünüyor.