عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sudan’da halk hareketi liderleri güvenlik güçlerinin yorgun düşeceği inancında

Sudan polisi, her yürüyüş ilanında köprüleri kapatıyor.

Hartum’da 8 Kasım’da düzenlenen yürüyüşte sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AFP)
Hartum’da 8 Kasım’da düzenlenen yürüyüşte sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AFP)
TT
TT

Sudan’da halk hareketi liderleri güvenlik güçlerinin yorgun düşeceği inancında

Hartum’da 8 Kasım’da düzenlenen yürüyüşte sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AFP)
Hartum’da 8 Kasım’da düzenlenen yürüyüşte sivil yönetim çağrısı yapıldı. (AFP)

Sudan’daki halk hareketine liderlik eden Direniş Komiteleri, ilan edilen protesto yürüyüşünü ertesi güne erteleyerek güvenlik birimlerinde şaşkınlığa neden oldu. Hartum’daki yetkililer, protestoların ilanı sonrasında eylemcilerin cumhurbaşkanlığı sarayına yöneleceği beklentisiyle metal eşya taşıyan konteynırlarla köprü geçişlerini kapattı. Durum, boğucu bir trafik krizine yol açtı. Muhalefetteki kaynaklar, halk hareketi liderinin Hartum, Omdurman ve Kuzey Hartum şehirlerini birbirlerine bağlayan köprüleri geçişlere kapatan güvenlik güçlerinin yorgun düşeceğine inandığını aktardı.
Güvenlik yetkilileri, köprüleri geçişlere kapatmak için metal eşya taşıyan konteynerler kullanıyor. Güvenlik unsurları ayrıca başkentteki ana caddeleri de kapattı. İlan edilen protesto yürüyüşü nedeniyle önceki gece yarısından bu yana çok sayıda asker ve zırhlı araç konuşlandırdı. Bu önlemlere rağmen eylemciler, daha önce birden fazla kez başkanlık sarayına ulaşmayı başarmıştı. Daha sonra ise polis ve güvenlik güçleri, ‘aşırı şiddet’ kullanarak eylemcilere müdahale etmiş, onlarca kişi yaşamını yitirmiş, binlercesi de yaralanmıştı.
Hartum Vilayeti Direniş Komiteleri, 22 Kasım’da yaptığı basın toplantısında güvenlik yetkililerinin köprüleri kapatarak barışçıl protestocularla mücadeleye hazırlandığını bildirdi. Komite, salı günü yapılması planlanan protesto yürüyüşlerini, (yürüyüşleri engellemek üzere oldukça çaba ve para harcayan) güvenlik güçlerine yönelik baskıyı artırmak için çarşamba gününe erteleme kararı aldığını aktardı. Halk Direniş Komiteleri, bu manevraya ikinci kez başvurdu. Direniş Komiteleri, eylemcilere şöyle seslendi:
“Ne zaman nerede yapıldıysa yapılsın devrim çağrılarına cevap vererek olayın közlerini ellerinizde tuttunuz. Halen de tutuyorsunuz. Mücadeleleriniz bir yıl veya daha fazla sürdü. Eğer yüz yıl devam etse de zamanında burada olurdunuz.”
Komite ayrıca barışçıl protestocularla mücadele etmek için yetkililerin hazırlık ve harcama düzeylerinin tamamen farkında olduklarını vurguladı.
Hartum ve Kuzey Hartum şehirlerini birbirlerine bağlayan ve cumhurbaşkanlığı sarayı ile önemli bakanlıkların yanında yer alan El-Mek Nimr Köprüsü, 22 Kasım’da Hartum’daki güvenlik yetkilileri tarafından kapatıldı. Hartum ve Omdurman şehirlerini birbirine bağlayan ve parlamento binasının yanından geçen Beyaz Nil Köprüsü de geçişlere kapatılırken durum, başkentin merkezinde boğucu bir trafik krizine neden oldu. Daha önceki dönemlerde yetkililer, başkentin merkezine yaklaşık 25 km uzaklıkta bulunan, şehrin dış mahallelerindeki ‘el-Halfaya ve Soba’ köprüleri dışında başkentteki tüm köprüleri kapatmıştı.
Halkın Direniş Komiteleri, bugünlerde ortalıkta dolaşan ‘bir uzlaşmaya varılması ve siviller ile ordu arasındaki yönetim krizinin çözümüne ilişkin anlaşmalar yapılması’ yönündeki haberleri görmezden geliyor. Komiteler, eylemcilere ‘milyonluk çarşambaya’ hazırlanma ve ayakkabılar, gaz maskeleri ve metal kalkanlar dahil olmak üzere gösteri araçlarını hazırlama çağrısı yaptı. Eylemciler, güvenlik güçlerinin fırlattığı gerçek ve plastik mermilerden korunmak için bu teçhizatları kullanıyor. Direniş Komiteleri daha önce de polisi ve güvenlik güçlerini yormak için uyguladığı taktiklerin bir parçası olarak ilan edilen bir protesto yürüyüşünü ertelemişti. Ardından yürüyüşün bilinmeyen bir güne ertelenmesine veya son anda iptal edilmesine karar verilmişti. Ancak 22 Kasım’daki yürütüşün ertesi güne ertelenmesi, güvenlik makamlarını şaşırttı. Öyle ki gecenin bir yarını köprüleri açıp ardından tekrar kapatmakta tereddüt yaşadılar. Zira köprülerin kapalı kalması durumunda hükümet binası kuşatma altında kalacak ve iki günlük boğucu trafik krizi daha da kötüleşecekti.
Ordunun 25 Ekim 2021’de iktidara gelmesinden bu yana ‘Direniş Komiteleri’ tarafından düzenlenen protestolar, demokratik sivil yönetimin ve ordunun kışlalara dönmesi talebiyle devam ediyor. Direniş Komiteleri ve bazı muhalefet partileri, ‘Müzakere yok, ortaklık yok, pazarlık yok’ sloganıyla ordu ve muhalefet koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri arasındaki mevcut siyasi anlaşmaları da reddediyor.
Direniş Komiteleri, partizan olmayan ve ağırlıklı olarak gençleri içeren örgütler olarak biliniyor. 11 Nisan 2019’da devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El-Beşir liderliğindeki İslamcı rejime karşı direniş yıllarında kuruldu. Ordunun 25 Ekim 2021’de yeniden iktidara dönmesinden önce, yaklaşık iki yıl boyunca geçici bir sivil hükümet yürütme yetkisini üstlendi. Muhalefet ve uluslararası toplum, ordunun müdahalesini ‘darbe’ olarak adlandırıyor.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
TT
TT

İsrail'in gizli çalışmalar yürüten Birim 504’ü işte bunu yapıyor

Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)
Birim 504, 30 Haziran 1948 tarihinde İsrail ordusu istihbarat teşkilatı bünyesinde kuruldu (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Emel Şehade

İsrail, Aksa Tufanı Operasyonu’nun ilk gününden itibaren askeri ve istihbarat araçlarını kullanarak faaliyetlerini, özellikle istihbarat alanında, yoğunlaştırdı. Bilindiği üzere 7 Ekim 2023 tarihindeki olaylar, Gazze Şeridi’nin güneyine doğru en güvenli sınırların ihlal edilmesini engelleyemeyen büyük bir istihbarat başarısızlığıyla sonuçlanmış ve ardından henüz sona ermeyen bir savaş patlak vermişti.

Bu yılın başlarından bu yana, bir yandan Lübnan ile ateşkes anlaşmasına varılması ve diğer yandan Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşüyle İsrail'in kuzeyinde bulunan bu iki bölge, İsrail istihbarat teşkilatlarının hedefine girdi. Bu istihbarat teşkilatları, İsrail'in düşman olarak gördüğü ve halkının güvenliği ile sınırları için tehlike arz eden örgütlerin liderlerini ortadan kaldırmak ve bu örgütlerin kapasitelerini zayıflatmak ve yok etmek gibi hedeflerini gerçekleştirmek için çalışıyorlar.

Savaşın patlak vermesinden bu yana 21 aydan fazla bir süredir, bazıları açık, bazıları gizli olan birimler, belirli operasyonların, özellikle de İsrail'in gerçekleştirdiği suikastların yürütülmesini sağlamak için bilgi toplama, rapor hazırlama ve örgütlerin hareketlerini izleme çalışmaları yürütüyor. Bu birimlerin başında faaliyet gösterdiği yıllar boyunca ‘Birim 154’, ‘İstihbarat 10’, ‘Sessizlik Birimi’ ve ‘İnsan İstihbarat Grubu’ gibi çeşitli isimlerle anılan ‘İnsan ve İstihbarat Soruşturma Birimi - Birim 504’ (HUMINT 504) geliyor. Askeri istihbarat bölümünün seçkin birimi olarak kabul edilen bu birimin görevleri arasında İsrail dışında İsrail adına çalışacak gizli ajanlar bulunması ve çalıştırılması da bulunuyor.

Birim 504, son iki ayda, İsrail'in son derece başarılı bulduğu birçok operasyona imza attı. Bunların sonuncusu pazartesi gecesi Suriye'de gerçekleşti. İsrail ordusu, İran'a bağlı olduğunu ve İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) Kudüs Tugayı tarafından yönlendirildiğini iddia ettiği bir hücreyi çökertti.

Ayrıntılı araştırmada, Birim 504'ün bir süredir Suriye'nin güneyindeki çeşitli bölgelerde faaliyet gösterdiği ortaya çıktı. İsrail ordusu, bir yandan İsrail sınırlarını tehdit eden düşman örgütlerin bu bölgede faaliyet göstermesine izin vermeyeceğini, diğer yandan azınlıkları, özellikle de Dürzileri korumak için bu kararı aldığını açıkladı.

ghyjuıko
Birim 504, 300 Filistinlinin tutuklanmasında görev alırken sorguları sırasında tüneller, depolar ve askeri çalışma yöntemleri hakkında bilgi edindi (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, görevleri kapsamında, hem güney Suriye'de saha araştırmacılarını görevlendirerek hem de ajanlarını çalıştırarak bu hücre hakkında bilgi ve ayrıntılar topladı. Uygulanan prosedüre göre birim çeşitli kaynaklardan bilgi toplar ve bu bilgileri Suriye, Lübnan veya diğer ülkelerde operasyonlar yürütecek askeri ekipler veya tugaylara yardımcı olmak için orduya aktarır.

Pazartesi Gecesi Operasyonu’nda, 210. Tümen komutasındaki Aleksandroni Tugayı, Birim 504 tarafından iki ayı aşkın bir süre boyunca toplanan bilgilere dayanarak harekete geçti.

Bu operasyon, diğer birimler gibi bilinmeyen istihbarat biriminin arkasında duran onlarca operasyondan biriydi. İsrail ordusu, bu birimin en doğru bilgileri sağladığını ve ajanların operasyonun başarısında büyük rol oynadığını belirtti.

Haganah’ın kökleri

Suriye'nin güneyindeki hücrenin çökertilmesi, bir haftadan kısa bir süre içinde gerçekleştirilen ve Birim 504’ün istihbarat raporlarına dayanan ikinci operasyondu. Birim 504, İsrail'e tehdit oluşturdukları gerekçesiyle aranan kişiler hakkında kesin bilgiler sağladı. İsrail ordusu, Birim 504’ün de katkıda bulunduğu ve farklı örgütlerin en fazla sayıda üyesine ulaşılmasının amaçlandığı bu operasyonlar sonucunda tutuklanan Suriyelilerin sayısını açıklamadı.

Birim 504, Lübnan ve Suriye'deki operasyonların yoğunlaşmasının ardından son aylarda İsrail manşetlerine taşındı. Bu süreçte İsrail, önemli askeri görevlerle görevlendirilmiş kişilerin yanı sıra İsrail ordusuna karşı savaşan hücrelerin de öldürüldüğünü duyurdu.

Birim 504, 30 Haziran 1948'de ordu istihbaratı bünyesinde kuruldu. Bir yıldan kısa bir süre sonra doğrudan askeri istihbarat bölümüne bağlı hale geldi ve ‘İstihbarat 10’ adını aldı. Çok önemli istihbarat bilgileri toplamayı başardı.

Şarku’l Avsat’ın Indpedent Arabia’dan akatardığı habere göre Birim 504, İsrail’in kurulmasından önce faaliyet gösteren paramiliter grup Haganah’ın (İbranice'de ‘savunma’ anlamına gelir) kökleri olarak kabul ediliyor. Haganah, İsrail'in kurulmasını engellemeye çalışan Filistinliler ve isyancılarla savaşmak için Yahudi gençleri silah altına alan bir örgüttü.

frgfr
İsrail ordusu, baskılar sonucu bu yılın başlarında bu birimde görev yapmak üzere kadın askerleri de kabul etmeye başladı (İsrail ordusu resmi internet sitesi)

Birim 504, diğer İsrail istihbarat kurumlarıyla koordineli olarak çalışır ve İsraillilerin “birimin saha araştırmacıları” olarak adlandırdıkları kişilerin faaliyetlerinin yanı sıra, çevre ülkelerde ve Batı Şeria'da ajanlar edinip, onları yönetiyor.

İsrail ordusuna göre birim gizli ajanları işe alıyor ve kendi elemanları ile buluşarak onlara bilgi edinme konusunda eğitim veriyor.  Ordunun verdiği bilgiye göre bu birimdeki subay ile ajan arasındaki ilişki, yıllarca süren güvene dayanıyor. İsrailli birçok subay, bu ilişkinin ordunun saha operasyonlarını destekleyen benzeri görülmemiş istihbarat başarılarına katkıda bulunduğunu vurguladı.

Bu birime katılmak için başvuran onlarca asker, birimlerinin seçiminin son derece özenli ve dikkatli bir şekilde yapıldığını vurgulayan ordu tarafından reddediliyor. Bu birime girenler, önce Golani Elit Tugayı'nda bir ön eğitimden geçiyor. Ardından bu eğitimler arasında ordunun terörle mücadele ve İsrail içinde ve dışında gizli operasyonlar olarak adlandırdığı faaliyetler de bulunuyor.

İstihbarat çalışmaları ve saha araştırmalarının yanı sıra, birim üyeleri sahadaki her istihbarat operasyonunun ilk aşamasını oluşturur. Öncelikle, operasyon için gerekli bilgileri toplamada en başarılı ajanlar aranır, ardından subaylar onlara eşlik ederek, ordunun operasyonu başlatmasından sonuna kadar konumun belirlenmesini ve iletişim araçlarının koordinasyonunu sağlarlar.

Bu yılın başlarında, askerlerin aylarca süren savaşın yarattığı baskıya maruz kalması nedeniyle, İsrail tarihinde daha önce görülmemiş bir durum yaşandı. İsrail ordusu, ilk kez bu birimde görev yapmak isteyen kadın askerleri kabul etti. Kadın askerler, subaylarla birlikte askeri istihbarat bölümündeki savaş birimleri ve araştırma bölümlerine, iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet’e ve hava ve deniz kuvvetlerinin istihbarat ekiplerine istihbarat sağlamada görev alıyor.

İzinsiz girişler ve belge toplama

Öte yandan Birim 504’ün saha çalışmalarının yanı sıra bir grup müfettiş, savaş sırasında esir alınan Filistinli, Lübnanlı ve Suriyelilerle ilgili soruşturmalarını yoğunlaştırarak, hedeflerine ulaşmak için hayati bir kaynak oluşturdu.

Bu birimin, İsrail dışındaki son derece hassas yerlerde gizli baskınlar ve belge toplama operasyonlarına da katkıda bulunduğu ve bunun ayrıntılarının askeri istihbaratın çok gizli dosyalarında saklandığı açıklandı.

İsrail ordusunun iddiasına göre 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu’yla savaşın patlak vermesinden bu yana Birim 504’ün en önemli operasyonlarını şöyle sıralayabiliriz:

- Hamas, Hizbullah ve Suriye'deki savaşçıların tutuklanması ve sorgulanması.

- Operasyon alanında yapılan doğrudan soruşturmalar, 300 Filistinlinin tutuklanmasındaki katkısı. Tutuklanan Filistinliler soruşturma sırasında tüneller, depolar ve çalışma yöntemleri hakkında bilgi verdiler.

- On yılı aşkın bir süre sonra Gazze'deki ajan ağının etkinleştirilmesine katkıda bulunmanın yanı sıra ajan edinme ve istihbarat çabalarının genişletilmesi.

Son olarak Birim 504’ün yöneticileri son dönemde tuğgeneral yardımcılığına terfi edilerek ödüllendirildi.