Mısır’ın gündeminde mezarların kalkınma amacıyla yıkılması var

Siyaset ve edebiyat alanının önde gelen isimlerinin mezarları yıkılıyor.

 Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
TT

Mısır’ın gündeminde mezarların kalkınma amacıyla yıkılması var

 Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)
Mısır'da Taha Hüseyin'in 'kaldırıldı' yazan mezarı tartışmaya neden oldu. (Sosyal medya)

Mısır kültür çevreleri, kalkınma amacıyla edebi ve siyasi figürlerin mezarlarının yıkılmasıyla ilgili tartışmalara sahne oluyor.
Son tartışma dalgası ise yazar Noha Yahya Hakkı'nın birkaç gün önce, bölgedeki geliştirme çalışmaların tamamlanması kapsamında babasının Seyyide Nefisa Camii'nin arkasında bulunan kabrinin ‘kaldırılması için bir uyarı aldığını’ açıklamasıyla gündeme geldi. Bu gelişme, ünlü Mısırlı yazar Taha Hüseyin’in mezarının taşınmasıyla ilgili olarak kararın geri çekilmesiyle sonuçlanan önceki krizden iki ay gibi kısa bir süre sonra yaşandı.
Mısır’da tarihi sembol isimlerin mezarlarının yıkılmasına yönelik tartışmalar ilk kez yaşanmıyor. Bu sorun, 2014 yılında el Gafir türbelerinin yıkılmasının açıklanmasının ardından gündeme geldi. Daha sonra Firdevs eksenini (modern eksen geliştirme projelerinden biri) hizmete açmak amacıyla Memluk mezarlığındaki mezarları buldozerlerle kaldıran video görüntülerinin sosyal medyada yayılmasının ardından, 2020 yılında yeniden alevlendi.
Yapılan itirazlar yetkililerin de gündeminde. Eski Eserler Yüksek Konseyi İslami, Kıpti ve Yahudi Eski Eserler Birimi Başkanı Usame Talaat, Kahire’nin merkezindeki İmam Şafi bölgesinin geliştirilmesiyle ilgili çıkan haberler ve  video görüntüleriyle ilgili bir açıklama yaptı. Talaat, Kral Faruk'un ilk eşi Kraliçe Feride'nin mezarının yanı sıra Alevi ailesinin de dahil olmak üzere bölgedeki mezarların kaldırılmasını gerektiren, ‘bölgedeki trafiği kolaylaştırmak’ projesinin bir parçası olduğunu söyledi.
Diğer yandan Kahire Üniversitesi Mimarlık Mühendisliği Bölümü'nde Mimarlık ve Kentsel Tasarım Profesörü Dr. Süheyr Havas konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Mısır'ın tarihi sembollerinin mezarlarının kaldırılmasının, ‘kalkınma planının uygulanabilirliği ve resmi olarak Kahire'nin mirası arasında sayılan alanların kaldırılmasının yansımaları hakkında birçok soruyu gündeme getirdiğini’ söyledi. Havas bazı resmi kararların, korunması gereken tarihi türbeler ve miras işaretleri olan mezarları kaldırma eğiliminde olduğunu kaydetti. Başkent Kahire’nin dünya mirası değerine sahip bir şehir olduğunu belirterek UNESCO’nun şehrin küresel değerini yansıtan tarihi Kahire'nin özelliklerini tanımlayan bir harita geliştirdiğini vurguladı.
Bu mezarların gençlerin yetişmesine katkı sağlayan semboller olduğuna dikkat çeken Havas, Yahya Hakkı, Taha Hüseyin ve diğer sembol isimlerin gelecek nesillerin vicdanların oluşturulmasına katkı sağladığının altını çizdi.



Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Sisi'nin Rusya'daki gündeminin başında Gazze savaşı ve ikili iş birliğinin derinleştirilmesi var

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin Moskova ziyaretinde Mısır ve Rusya arasındaki ikili iş birliğinin derinleştirilmesinin yanı sıra Gazze savaşındaki son gelişmeler ele alınacak. Sisi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetiyle Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü kutlamalarına katılmak üzere dün Rusya'nın başkentine geldi.

Şarku’l Avsat’ın Mısır resmi haber ajansı MENA’dan aktardığına göre Sisi bu akşam Rus mevkidaşı ile bir araya gelecek. Zafer Günü'nün 80’inci yıldönümü münasebetiyle bugün Moskova'daki Kızıl Meydan'da askeri bir geçit töreni düzenlenecek ve ardından devlet başkanları Alexander Bahçesi'ndeki Meçhul Asker Anıtı'na gidecek... Sisi ve diğer devlet başkanları anıta çiçek bırakacak, ardından toplu fotoğraf çektirecek.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi Nezih en-Necari, Sisi'nin Zafer Günü'ne katılma davetinin Rus mevkidaşının kendisine duyduğu yakın ilişki ve sevgiyi yansıttığını söyledi. Mısır Nil televizyon kanalına verdiği demeçte en-Necari, Sisi'nin Moskova ziyaretinin ikili ilişkiler ile uluslararası ve bölgesel arenadaki durum, özellikle de Gazze Şeridi'ndeki durum, devam eden İsrail saldırganlığı ve kendi kaderini belirlemek ve kendi devletine sahip olma hakkını elde etmek isteyen Filistin halkı üzerindeki baskılar hakkında istişarelerde bulunmak için bir fırsat olacağını belirtti.

“Mısır her zaman Filistin davasının ilk savunma hattında yer almıştır” diyen en-Necari, Cumhurbaşkanı Sisi'nin bu konuda büyük çaba sarf ettiğini söyledi. Rusya'nın uluslararası arenada önemli bir role sahip olduğunu ve Filistin davasına yönelik tarihi bir rolü olduğunu kaydeden en-Necari, İsrail'in acımasız saldırganlığını durdurmak için neler yapılabileceği konusunda iki cumhurbaşkanı arasında koordinasyon ve istişare gerektiğini vurguladı.

15 Ocak'ta Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasına varıldığı ve İsrail ile Hamas arasında Mısır, Katar ve ABD'nin arabuluculuğunda üç aşamada uygulanmak üzere esir ve mahkûm değişimi yapılacağı açıklanmış ve anlaşma 19 Ocak'ta yürürlüğe girmişti. İlk aşama, anlaşmanın başlamasından 42 gün sonra ateşkesi istikrara kavuşturacak bir anlaşmaya varılamadan sona erdi.

Mısır, ateşkesin istikrara kavuşturulması, esir ve mahkûmların serbest bırakılması ve insani yardım malzemelerinin Gazze Şeridi'ne girişi de dâhil olmak üzere anlaşmanın üç aşamasının uygulanmasını sağlamak için çabalarını sürdürüyor.

fgthyju
Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

Rusya'nın Kahire Büyükelçiliği, Sisi'nin Zafer Günü kutlamalarına katılmak üzere Moskova'ya gelişini memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı. Büyükelçilik dün yaptığı açıklamada, Rusya'nın ‘Cumhurbaşkanı Sisi'yi eski ve değerli bir dost olarak’ karşıladığını belirtti. Büyükelçilik, 9 Mayıs Zafer Günü yıldönümü kutlamalarının ve bugün yapılması planlanan zirve düzeyindeki görüşmelerin, iki halk arasındaki derin karşılıklı sempati ve iki lider arasındaki güçlü ve yakın ilişkilere dayanan Rus-Mısır ortaklığına yeni bir ivme kazandıracağına inandığını kaydetti.

Mısır'ın Rusya Büyükelçisi en-Necari, Rusya ve Mısır devlet başkanları arasındaki görüşmelerde Sudan, Libya ve Suriye'deki durumların ele alınacağını, Mısır'ın bölgenin istikrarında tarihi bir rolü olduğunu ve bölgesel ortamın mümkün olduğunca istikrarlı hale getirilmesiyle ve kardeş Arap halklarının barış ve istikrar içinde yaşamasıyla ilgilendiğini ifade etti.

Mısır Cumhurbaşkanlığı'na bağlı Devlet Enformasyon Servisi’ne göre, Mısır-Rusya ilişkileri Cumhurbaşkanı Sisi döneminde yeni ve güçlü bir ivme kazanmış ve istikrarsızlıkla karakterize edilen mevcut uluslararası koşullar ışığında daha belirgin hale gelmiştir. Ayrıca Mısır'ın Rusya ile ilişkileri, Mısır-Rusya yakınlaşmasında önemli bir rol oynayan uluslararası düzeydeki siyasi koşullarla bağlantılıdır.

sdfrgt
Mısır ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler önemli büyüme kaydediyor. (Fotoğraf: Abdulfettah Ferec)

Mısır ve Rusya arasındaki mevcut projelerle ilgili olarak en-Necari, iki devlet başkanının bu projelerin gerekli hız ve doğrulukla tamamlanması için siyasi irade yoluyla büyük bir itici güç oluşturduğunu ve bunun aralarında bir istişare konusu olduğunu belirterek, “Moskova, Mısır'daki Rus sanayi bölgesine büyük önem veriyor” dedi.

En-Necari, Mısır'ın BRICS grubuna üyeliğinin ticaret ve yatırım alanındaki ekonomik rolünün bir teyidi olduğunu ve gelecekte Mısır'a çok şey kazandıracağını vurguladı. Öyle ki BRICS, Mısır devletine, küresel ekonomiye ve dolayısıyla üye ülkelerin ekonomilerine daha fazla istikrar getirmek için izlenebilecek politikalar konusunda istişarede bulunma ve ticaret, yatırım ve teknoloji alışverişi alanlarında iş birliğini geliştirme imkânı veriyor.

Mısır ve Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler, iki ülke arasındaki ticari alışverişin yeni bir rekor seviyeye ulaşarak 2024 yılında 8 milyar dolara ulaşması nedeniyle önemli bir büyümeye tanıklık ediyor (Mısır bankalarında 1 ABD doları 50,6 cüneyh).