عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

ABD, Ebu Eymen el-Mısri’yi neden şimdi istiyor?

Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)
Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)
TT
TT

ABD, Ebu Eymen el-Mısri’yi neden şimdi istiyor?

Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)
Ebu Eymen el-Mısri (Mutadawala)

ABD’nin, El Kaide terör örgütünün Yemen’deki liderlerinden, Ebu Eymen el-Mısri olarak bilinen İbrahim el-Benna hakkında bilgi sağlayanlara 5 milyon dolar ödül verileceğini duyurması, Washington’un bu talebinin gerekçeleriyle ilgili soruları gündeme getirdi.
Mısır’daki köktendinci hareketler konusunda uzman olan Ahmed Ban, “ABD’nin terör örgütlerinin liderlerini hedef alma konusunda tutarlı bir çizgisi var ve bu, kafa kesme stratejisi olarak tanımlanabilecek bir strateji. 2002’den beri El Kaide’nin liderlik yapısı hedef alındı. Washington 20 yıl boyunca çok sayıda ülkede El Kaide liderlerini hedef almayı bırakmadı” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Ban, “Washington terörle mücadele çabalarını sürdürdüğünün sinyallerini vermek amacıyla El Kaide liderlerinin başına ödül koyuyor” dedi.
El Kaide terör örgütü, ABD’nin Ağustos 2021’de Afganistan’ın başkenti Kabil’de evinin balkonunda olan 71 yaşındaki Eymen ez-Zevahiri’yi Hellfire füzesi ile öldürmesinden bu yana lidersiz.
ABD’nin Yemen Büyükelçiliği’nin Twitter hesabından Çarşamba günü yapılan açıklamada, Dışişleri Bakanlığı’nın Adalet için Mücadele Programı kapsamında, Ebu Eymen el-Mısri hakkında bilgi verene 5 milyon dolar ödül verileceği bildirildi.
Gözlemcilere göre, Arap Yarımadası’ndaki El Kaide’nin kurucularından olan Ebu Eymen el-Mısri, El Kaide istihbarat servisinin manevi babası olarak kabul ediliyor.
El Kaide bağlantılı medya platformlarından biri, 2010 yılında Ebu Eymen el-Mısri ile yaptığı bir röportajı yayınladı.

El-Kaide eski lideri Eymen ez-Zevahiri (Arşiv)
Ebu Eymen el-Mısri röportajda, 2001’de meydana gelen 11 Eylül saldırılarını ‘iyi bir şey’ olarak nitelendirdi ve dünyanın her yerindeki ABD’lileri hedef almakla tehdit etti.
Hakkında dolaşan bilgilere göre, Ebu Eymen el-Mısri 1965 yılında Mısır’da doğdu. 1996-1998 yılları arasında Yemen’deki cihat grubunun lideriydi ve grubun eğitim ve istihbaratından sorumluydu.
Ayrıca, Arap Yarımadası El Kaidesi’nin medya kanadından sorumlu olarak görev yaptı.
Ebu Eymen el-Mısri saklanma ve ülkeler arasında dolaşma konusunda iyi ve Afganistan’daki El-Kaide liderleri tarafından takdir ediliyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Ebu Eymen el-Mısri’yi 2017’de ‘Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist’ olarak tanımladı.
Örgütün eski lideri Usame bin Ladin, Ebu Eymen el-Mısri hakkında şunları söylemişti:
“El Kaide unsurlarının dünyadaki istihbarat servislerinden gizlenmesine katkıda bulunan sahte belgelerle, onların dünya havalimanlarından geçiş iznidir.”
Ahmed Ban, ABD’nin ödül zamanlaması hakkında şu yorumu yaptı:
“Washington’ın El-Kaide de dahil olmak üzere terör örgütlerinin önde gelen liderleri hakkında bilgi sağlayanlara ödül vermesi ve teröristler hakkında bilgi karşılığında ödül ilan etmek her zaman vardır. Ödülün açıklanması, bu liderin hayatta olup olmadığı anlamına gelmez. Ancak bu yöntem son dönemde El Kaide liderlerini hedef almada büyük başarı gösterdi.”
Yemen’deki yetkililer, 2010 yılında Ebu Eymen el-Mısri’yi yakalayabileceklerini açıkladı.
2011’de Yemen’de 9 El Kaide üyesi öldürüldü ve dönemin medyası bu unsurlar arasında Ebu Eymen el-Mısri’nin de olduğunu ileri sürdü.
Ebu Eymen el-Mısri’nin nerede olduğuna veya hayatta olduğuna dair bilgi eksikliğine değinen Ban, “Ebu Eymen’in hayatta olduğunu veya ölümünü kimse doğrulayamaz. Çünkü El Kaide örgütü, liderleri hakkında herhangi bir ayrıntı vermemek için uğraşıyor. Üstelik örgütteki her liderin birden fazla adı var” dedi.
El Kaide, Ebu Firas el-Suri, Ebu Hallad el-Mühendis, Ebu Hatice Ürdüni, Ebu Ahmed el-Cezeri, Seyyaf Tunusi, Ebu Muhsin el-Mısri olarak bilinen Hussam Abdurrauf ve Ebu Hayr el-Mısri başta olmak üzere geçtiğimiz yıllarda çok sayıda önemli liderini kaybetti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.