İsrailli iş insanları, Türkiye'den daha fazla ürün almak istiyor

İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn (AA)
İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn (AA)
TT

İsrailli iş insanları, Türkiye'den daha fazla ürün almak istiyor

İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn (AA)
İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn (AA)

İsrail Ticaret Odaları Federasyonu Başkanı Uriel Lynn, coğrafi konumu dolayısıyla süre ve maliyet avantajının bulunması ve ürün çeşitliliği sebebiyle Türkiye'den daha fazla ithalat yapmak istediklerini söyledi.
Lynn, Anadolu Ajansı (AA) muhabirine yaptığı açıklamada, geçen haftalarda İsrail Ticaret Odaları Federasyonu öncülüğündeki 60 firmadan yaklaşık 100 kişilik İsrailli alım heyetinin, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) üyeleriyle İstanbul'da gerçekleştirdiği buluşmanın sonuçlarını değerlendirdi.
Türkiye'ye düzenledikleri ziyareti "mükemmel" olarak tanımlayan Lynn, görüşmelerin olumlu bir havada geçtiğini ve iki tarafta da "ticareti artırma arzusunu" gördüklerini belirtti.
Lynn, "Bizim tek bir amacımız var; İsrail'den ihracat yapmak değil, Türkiye'den daha fazla ürün almak" dedi.

İsrail, hayat pahalılığını azaltmak için ithalat yönünde istekli
İsrail ekonomisinde son yıllarda köklü değişimler yaşandığını ve hizmet ihracatının ürünler ihracatını geçtiğini aktaran İsrailli iş insanı, hizmetlerin ithalat ve ihracat dengesinde yaklaşık 40 milyar dolar, ürünlerdeyse yaklaşık 20 milyar dolarlık bir cari fazla bulunduğunu ifade etti.
Lynn, ülkesinin bu nedenle hayat pahalılığını azaltmak için de ithalat yönünde istekli olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
"İsrail, yılda yaklaşık 90 milyar dolarlık ithalat yapıyor. Son yıllarda deniz taşımacılığının maliyetleri fırladı. Uzak Doğu'dan mal ithal ediyorsak nakliye 24 gün sürüyor. Ama bunu Mersin'den ithal ediyorsak denizde geçirdiği süre 12 saat, İstanbul'dan buraya gelmesi 2 gün. Bu yönüyle iki ülke arasında doğrudan çok büyük bir avantajımız olduğunu söyleyebiliriz."

Türkiye'den ürün almak için tüm avantajlar var
Türkiye'nin "demir-çelik, inşaat malzemeleri, tekstil, gıda, plastik" gibi kalemlerde, temel ham maddelerden tüketici ürünlerine geniş bir ürün çeşitliliği sunduğunu vurgulayan Lynn, Türk mallarının "büyük bir çoğunluğunun iyi bir kalitede, Uzak Doğu'dan olmasa bile Batı Avrupa'dan çok daha düşük fiyatlı olduğunu" ifade etti.
Lynn, iki ülke arasında 1996'da bir serbest ticaret anlaşması imzalandığını bu sebeple "Türkiye'den ürün almak için tüm avantajların bulunduğunu" aktardı.
Türkiye'ye "satmaya değil satın almaya gittiklerini" yineleyen Lynn, bunun İsrail'de rekabeti artıracağını ve hayat pahalılığını düşüreceğini söyledi.

İsrail, ithalat koşullarını esnetiyor
Lynn, iki ülke arasındaki ticaretin tüm sektörlerde artmasını beklediğini belirtti.
Bunun için bir engel bulunmadığına dikkati çeken Lynn, "İki ülke arasındaki istikrarlı ilişkiler devam eder ve iş dünyasının çalışmasına izin verirsek artışı hemen göreceğiz. İki ülke arasındaki ticaret hacminde ve ürün bazında 2019'dan itibaren belirgin bir artış yaşandı. İki ülke arasındaki ilişkiler en iyi durumda olmamasına rağmen ticaret hacmi 2019'da 3,4 milyar dolardan 2020'de 6,2 milyar dolara yükseldi" dedi.
Lynn, İsrail'in yakın zamanda ithalatı kolaylaştıracak reformlar yapmaya hazırlandığını belirterek, şöyle konuştu:
"İthalat koşullarımızı esneterek, ithalatçılarımızın İsrail'e ithalat yapmasını kolaylaştıracağız. İthalata ilişkin bürokrasinin büyük bir çoğunluğu hafifletilecek. İsrail'de gümrük dışı bariyer diye tanımladığımız ürün standartları değiştirilecek. İthalatımızdaki reformlar geniş kapsamlı olacak ve İsrail'e ithalat yapmayı kolaylaştıracak. Hükümet, bu sayede rekabeti artırmayı ve buradaki maliyetin düşürülmesini sağlayabilir. Bu nedenle, ithalat, ülkemiz için çok önemli."
Türkiye'nin ihracatındaki İsrail'e düşen payı artırmayı istediklerini belirten Lynn, Türkiye'deki iş dünyası buluşması organizasyonunun başarılı geçmesindeki "etkili" katkılarından dolayı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Başkanı Mustafa Gültepe'ye teşekkür etti.

Türkiye'den 100 firmanın yer aldığı bir iş heyeti martta İsrail'e gelmişti
TİM'in paylaştığı rakamlara göre 2021 yılında, Türkiye'nin İsrail'e ihracatı yüzde 35 artışla 6,4 milyar dolara ulaştı.
İsrail ise aynı dönemde Türkiye'ye 2 milyar dolar ihracat yaptı. TUİK'in açıkladığı rakamlara göre, Türkiye'nin İsrail'e ihracatı bu yıl kasıma kadar 6,35 milyar dolar olarak kaydedildi.
Türkiye'den 100 firmanın yer aldığı bir iş heyeti mart ayında İsrail'de 400 şirketle 1000'den fazla iş görüşmesi yaptığı bir buluşma gerçekleştirmişti.
 



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.