Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu CEO'su: Riyad'ın Expo 2030'u kazanma şansına güveniyorum

Reşid, Davos’taki oturuma katılım sırasında (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
Reşid, Davos’taki oturuma katılım sırasında (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
TT

Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu CEO'su: Riyad'ın Expo 2030'u kazanma şansına güveniyorum

Reşid, Davos’taki oturuma katılım sırasında (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)
Reşid, Davos’taki oturuma katılım sırasında (Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu)

Köklü miras, milyarlarca yatırım ve iddialı bir sürdürülebilirlik stratejisi, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad'ın Expo 2030'a ev sahipliği yapma teklifini karakterize eden bileşenlerden bazıları olarak görülüyor.
Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu CEO'su Fehd er-Reşid, İsviçre'nin Davos kentinde yaklaşık bir hafta geçirdikten sonra, başkentin türünün en büyük etkinliği olacak Expo 2030 organizasyonunu kazanma şansını daha yüksek olarak değerlendirdi.
Reşid, Dünya Ekonomik Forumu oturum aralarında Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Riyad’ın Expo 2030’a ev sahipliği adaylığının Davos'ta ülkeler, özel sektör ve çeşitli kuruluşlardan yoğun ilgi gördüğünü, bunun ise başarı şansının çok yüksek olduğu anlamı taşıdığını söyledi.
Reşid açıklamasında, “Riyad şehri bugün küresel bir şehir haline geldi ve dünyanın en büyük etkinliklerini düzenleyebiliyor. Ekonomisi, 250 milyar doları aşan gayri safi yurtiçi hasılası ile dünyanın en büyük şehir ekonomileri arasında yer alıyor ve 8 milyon nüfusa sahip” ifadelerini kullandı.
Expo 2030 için 40 milyon ziyaretçinin beklendiğine değinen Reşid, Riyad’ın geçtiğimiz yıl 20 milyonu aşkın ziyaretçi aldığına dikkati çekti.
Expo 2030'a ev sahipliği yapacak ülkenin Kasım ayında açıklanması bekleniyor. Riyad, etkinliğin ev sahipliğini kazanmak için İtalya'nın Roma, Güney Kore’nin Busan ve Ukrayna’nın ise Odessa şehri ile yarışıyor.
Riyad, 2030 yılına kadar dünyanın en büyük 10 kentsel ekonomisinden biri olma yolunda devasa yatırım faaliyetlerine tanık oluyor. Riyad Şehri Kraliyet Komisyonu CEO'su, “ Bugün Riyad şehrinde, yeni Kral Selman Havalimanı, Kral Abdulaziz Toplu Taşıma Projesi, Kral Selman Parkı, Diriyah ve Qiddiya projelere ek 30'dan fazla dev projemiz var” dedi.
Reşid’e göre, Riyad'ın önümüzdeki aylarda açıklanması beklenen stratejisi ‘bu projelerin daha büyük ölçüde ilerlemesine’ katkıda bulunacak.
Ayrıca, toplu taşıma projesinin ‘35 milyar dolardan fazla yatırım yapılan devasa bir proje’ olduğunu söyledi. Bu yıl hizmete girecek olan projede çok sayıda otobüs hattı ve günde 4 milyon yolcu kapasiteli 6 metro hattı yer alıyor. Bu projenin araba sayısında yüzde 20'lik bir azalmaya yol açacağını uman Reşid, bunu Riyad şehrinde sürdürülebilirlik ve yaşam kalitesini artırmaya yönelik en önemli projelerden biri olarak kabul ediyor.
Başkentteki sürdürülebilirlik projeleri toplu taşıma projesiyle sınırlı olmayıp ağaçlandırma girişimleri, arıtılmış su kullanımını ve enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesini de içeriyor.
Reşid, “Geçtiğimiz yıl Riyad şehrinde çok iddialı hedeflerle bir sürdürülebilirlik stratejisi başlattık. Örneğin, Riyad'da elektrikli araba oranının 2030 yılına kadar yüzde 30'a ulaşmasını ve elektrik üretiminin yüzde 50'den fazlasında yenilenebilir enerji kullanılmasını hedefliyoruz” dedi.
8 milyondan fazla ağaç dikmeyi amaçlayan Yeşil Riyad projesi çerçevesinde Suudi Arabistan’ın başkentini ağaçlandırma çabalarının altını çizen Reşid, bunun sıcaklıkları düşürerek, yaşam kalitesini arttıracağını söyledi.
Reşid, bu projenin tamamının yatırım hacmi 70 milyar doları aşan stratejik sürdürülebilirlik çatısı altında gerçekleştiğini vurguladı.
Riyad Kraliyet Komisyonu, başkentin zengin kültürel mirasının korunmasına ve tanıtılmasına özel önem veriyor. Reşid, uzun bir tarihe sahip olan Riyad’daki insan varlığının ilk izlerinin 2 bin 600 yıl önce keşfedildiğini, şair el Aşa’nın bin 400 yıl önce burada doğduğunu, Diriye’nin tarihinin ise 300 yıldan daha eskiye dayandığını ifade ederek, Riyad’ın bölge için bir gıda kaynağı olması sebebiyle Doğu ile Batı arasındaki ticaretin merkezi olduğunu bildirdi. Reşid, Diriye projesi gibi çeşitli projeler ve müzeler aracılığıyla Riyad'ın tarihi mirasının korunması gerektiğini vurguladı.



Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
TT

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Tahran'ı ziyaret ederek Pezeşkiyan ve Bakıri ile görüştü

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)
Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüşmek üzere Tahran'a gelişinde İranlı yetkililer tarafından resmî törenle karşılandı. (AP)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, İran'a gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında dün Tahran'da İran Dini Lideri Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.

Prens Halid bin Selman, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Hamaney ile görüştüğünü ve kendisine İki Kutsal Caminin Hizmetkârı Kral Selman bin Abdulaziz'in yazılı bir mesajını ilettiğini belirterek, Dini Lider’le ortak ilgi alanlarına giren konuları ele aldıklarını ve iki ülke arasındaki ikili ilişkileri gözden geçirdiklerini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Tesnim haber ajansından aktardığına göre Hamaney görüşme sırasında “Suudi Arabistan ile ilişkiler her iki ülke için de faydalı… Birbirimizi tamamlayabiliriz” ifadelerini kullandı.

Tesnim, Hamaney ile yapılan görüşmeye İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri'nin de katıldığını belirtti.

Prens Halid bin Selman, dün Tahran'a varışında Bakıri ile bir araya geldi. İran haber ajansları Bakıri'nin Pekin Anlaşması'nın imzalanmasından beri Suudi Arabistan ile ilişkilerin artarak geliştiğini söylediğini aktardı. Bakıri, Tahran ve Riyad'ın bölgesel güvenliğin sağlanmasında önemli bir rol oynayabileceğini ve ülkesinin Suudi Arabistan ile savunma ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu ifade etti. Tesnim'e göre Bakıri, “İran, Suudi Arabistan'ın Gazze Şeridi ve Filistin konusundaki tutumunu takdir ediyor” dedi.

Ziyareti değerlendiren siyasi çevrelere göre Prens Halid bin Selman'ın ziyareti, her iki ülkeyi de ilgilendiren boyutları olan bölgesel ve uluslararası gelişmelerin ortasında gerçekleşiyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Prens Halid bin Selman'ın resmi bir ziyaret için İran’a geldiği ve bu ziyaret sırasında iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarına giren konuların ele alınacağı bir dizi görüşme gerçekleştireceği belirtildi.

Suudi siyasi analist Abdullatif el-Melhem, Suudi Arabistan Savunma Bakanı’nın İran ziyaretinin, Suudi yönetiminin Pekin Anlaşması’na bağlılık çerçevesinde iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirme ve geliştirme, ortak çıkarlarını gerçekleştirmek ve iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin pekiştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla Riyad ile Tahran arasındaki koordinasyon ve iş birliği düzeyini yükseltme isteğini yansıttığını düşünüyor.

 Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi. (EPA)

Şarku’l Avsat'a konuşan el-Melhem, Suudi liderliğinin bölgede barış ve refahı sağlamaya çalıştığını, bölgeyi çatışmalar evresinden istikrar ve güvenlik evresine taşımayı hedeflediğini ve bölge halklarının daha iyi bir refah, zenginlik ve ekonomik entegrasyon geleceğine yönelik özlemlerini gerçekleştirmeye odaklandığını söyledi. Suudi Arabistan ve İran arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesinin, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin ‘bölgede barış, güvenlik, istikrar ve refahın sağlanması ve halkların özlemlerinin gerçekleştirilmesi’ için yürüttüğü çabaların meyvelerinden biri olduğunu belirtti. Ziyaretin Suudi Arabistan'ın uluslararası ve bölgesel taraflarla iş birliği ve eşgüdüm içerisinde bölgenin güvenlik ve istikrarını arttırmaya yönelik devam eden diplomatik çabalarının bir parçası olması bekleniyor.

Bir dizi toplantı

Ziyaret, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ile bölgedeki gelişmeleri ele aldıkları ve ortak ilgi alanlarına giren bir dizi konuyu gözden geçirdikleri bir telefon görüşmesi gerçekleştirmesinden iki haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşti. İkili istişarelerin yanı sıra Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı pazartesi günü İranlı mevkidaşıyla yaptığı telefon görüşmesinde bölgedeki gelişmeleri ve bu konuda sarf edilen çabaları ele aldı.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakanı Muhammed bin Selman ve İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif'in Kasım 2024'te İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) – Arap Birliği Zirvesi kapsamında gerçekleştirdikleri görüşmeden (SPA)

Suudi Arabistan Savunma Bakanı'nın Tahran ziyareti kapsamında bölgedeki son gelişmelerin ele alınması ve bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulması bekleniyor. Söz konusu ziyaret öncesinde bir dizi gelişme yaşandı. ABD-İran görüşmelerinin ilk turu geçtiğimiz cumartesi günü Umman'ın başkenti Maskat'ta gerçekleştirilirken, Suudi Arabistan ve ABD tarafları geçtiğimiz hafta beş istasyonda bir dizi siyasi ve güvenlik istişaresinde bulundu.

Ziyaret, 1979'dan bu yana bir Suudi savunma bakanının İran'a yaptığı ikinci ziyaret olması bakımından tarihi bir önem taşıyor.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Pekin Anlaşması ve 10 Mart'ta Çin'in himayesinde iki ülke arasındaki tarihi uzlaşma ve ilişkilerin yeniden başladığının duyurulmasının ardından İran'ı ziyaret eden en önde gelen Suudi yetkililerden biri.

Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)Suudi Arabistan Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman dün Tahran'da İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ile görüştü. (AP)

Pekin Anlaşması’nın ardından iki ülkeden bir dizi üst düzey yetkili karşılıklı ziyaretlerde bulundu. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Haziran 2023'te Tahran'a ilk ziyaretini gerçekleştirdi. Bu ziyaret sırasında ‘iki ülke arasındaki ilişkilerin normal olduğunu ve iki ülkenin İslam kardeşliği ve iyi komşuluk bağlarıyla birleşmiş, bölgenin önemli ülkeleri olduğunu’ vurgulayan Prens Faysal bin Ferhan, “Bu ilişkiler bağımsızlık ve egemenliğe tam ve karşılıklı saygı, içişlerine karışmama, uluslararası hukuk ilkeleri, Birleşmiş Milletler Şartı ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Şartı gibi açık bir temele dayanmaktadır” dedi.

Pekin'deki anlaşmanın ardından bir dizi İranlı yetkili benzer şekilde Suudi Arabistan'ı ziyaret etti. Bu isimler arasında eski Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Ali Bakıri Kani ve şimdiki Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin yanı sıra Kasım 2023'teki İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere eski İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve 2024 İİT-Arap Birliği Zirvesi'ne katılmak üzere Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif yer alıyordu.

Pekin Anlaşması taahhütleri

Pekin Anlaşması'nı takip etmek üzere kurulan Suudi Arabistan-Çin-İran Üçlü Ortak Komitesi, ilki Aralık 2023'te Çin'in başkenti Pekin'de, diğeri ise Kasım 2024'te Riyad'da olmak üzere iki toplantı gerçekleştirdi. Bu toplantılarda iki ülke, Pekin Anlaşması'nı tüm maddeleriyle uygulama kararlılıklarını ve Birleşmiş Milletler Şartı, İİT Şartı ve devletlerin egemenliği, bağımsızlığı ve güvenliğine saygı da dâhil olmak üzere uluslararası hukuka bağlı kalarak ülkeleri arasında iyi komşuluk ilişkilerini geliştirme çabalarını sürdürdüklerini vurgularken, Çin de Suudi Arabistan ve İran'ın Pekin Anlaşması'nı geliştirme yönünde attıkları adımları desteklemeye ve teşvik etmeye devam etmeye hazır olduğunu ve Pekin Anlaşması'nın tümüyle uygulanması konusundaki kararlılığını açıkladı.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Taht Revançi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, İran ve Suudi Arabistan'ın büyüyen ve istikrarlı bir bölgede barış ve huzuru tesis etme niyetinde olduğunu, bunun da ‘mevcut tehditlerin üstesinden gelmeyi amaçlayan ikili ve bölgesel iş birliğinin sürdürülmesini ve geliştirilmesini’ gerektirdiğini belirtti. “İran-Suudi Arabistan eylemleri kalkınma, barış, bölgesel ve uluslararası güvenlik çerçevesinde ikili ve çok taraflı uluslararası iş birliğinin başarılı bir modelini taçlandırmaktadır” diyen Revançi, iki tarafın tarihi ve kültürel bağlar ve iyi komşuluk ilkesi temelinde çeşitli siyasi, güvenlik, ekonomik, ticari ve konsolosluk alanlarında iş birliğini geliştirmeye devam ettiğini bildirdi.