İran, ABD'nin Irak'ta dolar üzerindeki kısıtlamalarından etkilendi mi?

Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
TT

İran, ABD'nin Irak'ta dolar üzerindeki kısıtlamalarından etkilendi mi?

Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)
Bağdat'ın merkezindeki döviz bürolarından biri (AP)

ABD'nin bankalara ve tüccarlara dolar satışına getirdiği kısıtlamaların amacının ‘tamamen siyasi’ olduğu ve ‘yurt dışına döviz kaçakçılığını önlemenin’ amaçlandığı belirtildi. Açıklamaları yapan Irak hükümetinden üst düzey bir finans yetkilisi, İran'ın halen Irak'la resmi mali işlemlerini herhangi bir etki olmaksızın sürdürdüğü bilgisini verdi.  
Dosyanın hassasiyeti nedeniyle kimliğini açıklamayan Iraklı yetkili açıklamalarını söyle sürdürdü:
“Dolar satışlarını günde 250 milyon dolardan yaklaşık 55 milyon dolara düşüren, Washington tarafından dayatılan kısıtlamalar, hizipler ve döviz kaçakçıları altında faaliyet gösteren mali çıkarları izole etti. Ancak bu, İran'ın mevcut durumdan büyük ölçüde etkilendiği anlamına gelmiyor. Çünkü dolar satışlarının mevcut hacmi, eskiden kaçakçılara giden miktarlar dışında, yerel pazarın ihtiyacını yansıtıyor. Tahran, mali işlemlerini Irak bankalarıyla resmi olarak yönetmeye devam ediyor. Ancak dolar krizinde oynamaya çalıştığı tek rol, ABD kısıtlamaları sonucu dolar kaybeden Şii grupların zararlarını hafifletme çabasıdır. Irak'taki etkili partilerin liderleri, yerel pazarda dolaşımda bulunan doların kısıtlanmasının, ABD’nin Koordinasyon Çerçevesi hükümetini devirme planından kaynaklandığına inanıyor. Ancak Washington, beklenen bir ekonomik durgunluğa hazırlık olarak ABD kamu borcu konusunda kendi iç önlemlerini aldı.”
Koordinasyon Çerçevesi’nden bazı isimlerden elde edilen bilgilere göre Tahran şu an dolar kısıtlamalarından etkilenen dostlarına yardım etmek için baskı yapıyor. Ancak kısıtlamalara karşı çakmak konusuyla pek ilgilenmiyor.
Eski bir Hükümet Danışmanı konuya dair şu açıklamada bulundu:
“Şii partilerin liderleri, dolar krizinin İran'ın ulusal güvenliğini hedef aldığına ikna etmek için Tahran'daki çevrelerle temasa geçti. Buna ek olarak döviz kaçakçılığından elde edilen gelirlerin bir kısmı İran, Suriye, Yemen ve Lübnan gibi diğer ülkelerde, bununla bağlantılı taraflara gidiyor.”
Diğer yandan, gözlemciler ve politikacılar, Nuri el Maliki'ye yakın Ali Muhsin el-Alak'ın Merkez Bankası'nın yeni başkanı olarak atanmasını ‘mükemmel bir siyasi adım’ olarak niteleyerek bunun, kısıtlamalardan etkilenenlerin sınırlı da olsa piyasada nefes almasını sağlayabileceğine inanıyor.
Hukuk Devleti Koalisyonu liderine yakın kaynaklar, Alak’ın planının, kısıtlamalarda bir miktar esneklik sağlayan ancak döviz kurunu eski haline döndürmeyecek değişiklikler yapmak üzere ABD Federal Bankası ile müzakerelere kapı açılmasını içerdiğini aktardı.  
Genel Müdür Ali el-Alak, bankayı yönetmekle görevlendirildikten hemen sonra doları ‘kısa bir süre içinde’ eski durumuna getirme sözü verdi.
Eski Merkez Bankası Başkanı Mustafa Galin Mahif'in görevden alınmasından saatler sonra Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, döviz kurlarındaki dalgalanmanın, finans kurumları ile Merkez Bankası arasında, israf, kaçakçılık ve kara para aklama ile noktalanan döviz satış penceresinden doların satışını rasyonelleştirmeye yönelik bir anlaşmanın sonucu olduğunu vurguladı.



Arap diplomatik kaynak: Şara, cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Zirvesi'ne katılmayacak

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
TT

Arap diplomatik kaynak: Şara, cumartesi günü Bağdat'ta yapılacak Arap Zirvesi'ne katılmayacak

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ile Irak istihbarat şefi Hamid el-Şatri arasındaki bir görüşme (Arşiv-AFP)

-Arap diplomatik kaynaklar, dün, Suriye'nin geçici Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara'nın cumartesi günü Bağdat'ta düzenlenecek Arap zirvesine katılmayacağını açıkladı. Eş-Şara’ya gönderilen resmi davet, İran yanlısı Iraklı siyasetçiler ve destekçileri tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre kaynak yaptığı açıklamada, “Suriye Arap Cumhuriyeti Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, 17 Mayıs'ta Irak'ın başkenti Bağdat'ta düzenlenecek 34. Arap Zirvesi'ne katılmayacak” dedi. Kaynak, “Suriye’yi zirvede Dışişleri Bakanı Esad Şeybani'nin temsil edeceğini” belirtti.

Bağdat, yakın müttefiki Beşşar Esed'in devrilmesinden bu yana komşusu ile yakın ilişkiler kurmak isteyen Şam'a karşı temkinli davranıyor. Ulusal İstihbarat Servisi Başkanı Hamid eş-Şatri başkanlığındaki Irak heyeti, geçen ayın sonlarında Şam'ı ziyaret ederek, güvenlik, ticaret ve terörle mücadele konularında iş birliği konularını görüşmek üzere eş-Şara ve hükümet yetkilileriyle bir araya geldi.

Esed'e en büyük destek Rusya, İran ve Hizbullah'tan gelirken, İran yanlısı Iraklı milisler de Esed'in demokrasi yanlısı protestoları bastırmak için başlattığı kanlı kampanyanın sürdüğü 13 yıllık savaşta rejimi savunmak için mücadele etti. Bu gruplar, sosyal medyadaki destekçileriyle birlikte Şeriat yasalarına karşı sert söylemlerini sürdürüyor.

xsdfrgt

Irak güvenlik kaynakları AFP'ye yaptığı açıklamada, Eş Şara'nın Irak'ta, eski bir tutuklama emri olduğunu ve bu emrin, Şara'nın El Kaide örgütü saflarında ABD ve müttefiklerine karşı savaştığı ve ardından Irak'ta yıllarca hapis yattığı döneme ait olduğunu söyledi.

sdfgthy
Şam sokaklarında devrik Başkan Esed ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in afişi, Mart 2022 (Arşiv-Reuters)

İçişleri Bakanı Abdul Emir el-Şammari, geçen hafta El-Hadath televizyonuna verdiği röportajda, 40 yıllık çatışma ve savaşın ardından göreceli bir istikrara kavuşan Irak'ın, zirveye katılan ileri gelenleri korumak için "kapsamlı güvenlik planları" uygulamaya koyduğunu doğruladı. Irak'ın Şara'nın katılımı için güvenlik garantisi vermesinin istenip istenmediği sorusuna El-Şammari, "Bizden herhangi bir güvenlik garantisi istenmedi ve güvenlik önlemlerimiz herkesi kapsıyor. Bütün konuklar eşit derecede önemlidir" yanıtını verdi.

Zirve ile eş zamanlı olarak Irak İçişleri Bakanlığı cumartesi günü, “11 Mayıs'tan 20 Mayıs'a kadar” gösterilerin yasaklandığını ve “gösteriye yapmaya çalışanların tutuklanacağını” duyurdu.