NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Bimodal Nükleer Termal Roket, radyasyona maruz kalmayı ve gezegenler arası seyahatle ilgili diğer büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
TT

NASA'dan nükleer rokete maddi destek: Mars'a yolculuğu 45 güne indirecek

Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)
Nükleer-Termal Tahrik'in bilgisayarda oluşturulmuş görüntüsü (NASA)

NASA, Mars'a yolculuk süresini 7 aydan sadece 45 güne indirebilecek nükleer enerjili bir roket için fon ayırdığını açıkladı.
Bimodal Nükleer Termal Roket, hem insanları hem de kargoyu Güneş Sistemi boyunca taşımak için kullanılabilir ve radyasyona maruz kalma gibi gezegenler arası seyahatle ilgili büyük riskleri önemli ölçüde azaltabilir.
Konsept, iki modlu tasarımın "derin uzay araştırmalarında devrim yaratacağını" iddia eden, Florida Üniversitesi'nden Profesör Ryan Gosse tarafından ortaya atıldı.
The Independent'ta yer alan habere göre, NASA, gelecek on yıllarda uzay görevlerini "çarpıcı ölçüde iyileştirme" potansiyeline sahip "yüksek riskli, yüksek getirili projeleri" finanse etmeyi amaçlayan bir dizi yeni hibe yoluyla roketin geliştirilmesini fonlayacak.
NASA'nın Uzay Teknolojisi Misyonu Direktörlüğü'nden müdür yardımcısı Jim Reuter, "ABD, yönetim genelinde ve endüstriyle birlikte çalışarak, uzayda kullanılan nükleer tahrik teknolojilerini ilerletiyor" dedi.

"Bu tasarım sözleşmeleri, bir gün yeni görevleri ve heyecan verici keşifleri ilerletebilecek somut reaktör donanımına doğru atılan önemli adımlar."

1950'lerden 1980'lere kadar, Amerikan ve Sovyet uzay programlarının her ikisi de uzay yolculuğu için Nükleer-Termal Tahrik (NTP) teknolojisinin kullanım potansiyelini araştırdı. NTP'de itici gaz olarak sıvı hidrojen nükleer bir reaktörde ısıtılır, bu da sıvıyı, itme gücü üreten plazmaya dönüştürür.
2000'li yıllarda NASA, itmede kullanmak üzere gaz iyonize etmek için elektromanyetik alan oluşturan bir motora enerji verecek elektriğin üretiminde bir nükleer reaktörden faydalanan Nükleer-Elektrik Tahrik (NEP) teknolojisiyle yeni bir roket türü geliştirmeye çalıştı.
Hem NTP hem de NEP teknolojilerini iki modlu bir tahrik yöntemiyle birleştiren Profesör Gosse'un tasarımı, teorik olarak her iki teknolojinin de kendi başına üretebileceği hızı iki katına çıkaracak.



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging