Dünya’nın çekirdeği ters yönde mi hareket ediyor?

Gezegenimizin içindeki çekirdek. (Nature)

Nature Geoscience dergisinde yer alan bir araştırmaya göre gezegenimizin çekirdeği dönmeyi bırakmış ve ters yönde hareket etmeye başlamış olabilir. Bu iddia, uzmanlar arasında tartışmalara neden oldu.  AFP’ye göre Dünya’nın çekirdeği esas olarak demirden oluşuyor ve yüzeyinin 5 bin kilometre altında bir derinlikte bulunuyor.
Çekirdeğin dönüşü ise tartışmaların başlıca konusu.Zira mevcuttaki sınırlı bilgiler sadece gezegenin merkezindeki depremlerinin neden olduğu sismik dalgaların doğru analizlerine dayanıyor. Pekin Üniversitesi’nden araştırmacı Şiao Dong-song ve Yi yang, son 60 yıldır sismik dalga verilerini analiz ettikten sonra, çekirdeğin dönüşünün diğer yöne hareket etmeye devam etmeden önce 2009’da neredeyse durduğu sonucuna vardı. Yaptıkları açıklamada şu ifadeleri kullandılar:
“Merkez çekirdeğin her seferinde bir salınım hareketine benzer şekilde Dünya yüzeyine göre bir yönde döndüğüne inanıyoruz. Merkezi çekirdeğin tam döngüsü (her iki yönde) yaklaşık 70 yıl sürüyor.”
Çinli araştırmacılara göre rotasyonda 2009’da meydana gelen son değişiklik, 1970’li yılların başına kadar uzanırken bir sonraki değişiklik 2040’larda meydana gelecek ve çekirdek döngüsünü tamamlayacak.
İki bilim insanı bu dönüşün, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi gereken süredeki küçük farklar olan günün uzunluğundaki değişikliklere bağlı olduğuna dikkat çekiyor.
Bugüne kadar söz konusu dönüşün Dünya yüzeyinde olup bitenler üzerindeki etkisine dair çok az gösterge bulunuyordu. Ancak araştırmacılar, gezegenimizi oluşturan tüm katmanlar arasında gerçek fiziksel bağlantılar olduğuna inanıyor. Yaptıkları açıklamada “Çalışmamızın diğer araştırmacıları Dünya’ya entegre dinamik sistem modeller tasarlamaya ve test etmeye motive edeceğini umuyoruz” dediler.
Çalışma, konuya dair çekinceleri bulunan bağımsız uzmanların da dikkatini çekti. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden sismolog John Vidal bunun, büyük miktarda veriyi baz alan iki bilim insanı tarafından hazırlanan, doğru bir çalışma olduğunu söyledi. Ancak mevcut modellerin hiçbirinin tüm verileri iyi bir biçimde açıklamadığını vurguladı.