Soyu tükenen dodo kuşu yeniden canlandırılıyor

İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
TT

Soyu tükenen dodo kuşu yeniden canlandırılıyor

İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)
İlk dodo kuşunun 2028 yılından önce doğması bekleniyor. (Tribune Media)

Yaşayan son dodo kuşu, 1662'de Mauritius Adası’nda görüldü. Yapılan tahminler, insanların adayı istila etmek için getirdiği diğer canlılar nedeniyle kısa sürede neslinin tükeniği yönünde.  Ancak dodo kuşu, yaşayan en yakın akrabasından alınan bir gen sayesinde yeniden hayata dönebilir. Genetik alanında çalışmalar yürüten Colossal şirketi, söz konusu kuşu hayata döndürmek için gen düzenleme araçlarını kullanmayı planlıyor.
Bu bağlamda, biyoçeşitlilik kaybıyla mücadele etmek ve bozulacak olan ekosistemleri ve iklimleri eski haline getirmek amacıyla soyu tükenmiş hayvanları canlandırmak için teknolojiye kucak açan Colossal Biosciences'ın bilimsel danışmanı ve paleogenetikçi Beth Shapiro açıklamasında “Dodo, biz insanlar onun doğal ortamında hayatta kalmasını imkansız hale getirdiğimiz için nesli tükenen bir türün en iyi örneği” dedi.
Dallas merkezli şirket, iki yıl önce Kuzey Kutbu çalılarını ve ağaçlarını kontrol altında tutabilecek ve yabani otları gübreleyebilecek soğuğa dayanıklı bir mamut canlandırma planlarını duyurmuştu. Aynı zamanda nesli tükenmekten kurtarılan ve böylece Avustralya'daki ekosistemlerin 20’inci yüzyılın başlarına kadar dengede kalmasına yardımcı olan Tazmanya kaplanını da canlandırma planını açıklanmıştı.
Yeni kurulan Avian Genomics Group liderliğindeki dodo canlandırma çalışması, ikinci aşamada 150 milyon dolar fon aldı.


Son dodo kuşu 1662'de Mauritius'ta görüldü. (Tribune Media)

Genetik mühendisliği ve yardımcı üreme teknolojilerindeki devam eden çabalar, kuşu eski habitatına geri döndürmek için Mauritius hükümeti ile birlikte çalışmayı amaçlıyor.
Colossal CEO'su Ben Lamm’ın tahminlerine göre ilk dodo kuşu, yapay rahim kullanılarak 2028 yılında yaşama döndürülmesi hedeflenen dev mamut buzağısından önce doğacak.
Ben Lam açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
"Fillerin 22 aylık gebelik dönemine kıyasla çok daha kısa olan 30 günlük kuluçka süresi göz önüne alındığında, dodoyu mamuttan önce görmemiz çok muhtemel."
Dodo kuşu, adını Portekizce ‘aptal’ kelimesinden almış. Sömürgeciler, avcı insanlardan korkmadıkları için dalga geçtikleri kuşa bu ismi vermişler. Neslinin tükenmesindeki en önemli sebeplerden biri de Hint Okyanusu'nu keşfeden denizcilerin kendileriyle birlikte getirdikleri kedi, köpek ve domuzlara yem olmaları.
Dodo kuşu son kez, Hollandalı denizcilerin bu türü keşfettiği 1598'den sonra, 1662'de görüldü.



ABD'de yaşayan Çinli, Kuzey Kore'ye silah kaçırdığını itiraf etti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

ABD'de yaşayan Çinli, Kuzey Kore'ye silah kaçırdığını itiraf etti

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

ABD Adalet Bakanlığı, ülkede yasadışı şekilde ikamet eden Çinli bir erkek, Kuzey Kore'ye silah, mühimmat ve hassas askeri teknoloji kaçakçılığı yaptığını itiraf etti.

2013'te vizesinin süresi dolduktan sonra ülkede kalmaya devam eden 42 yaşındaki Shenghua Wen, Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Yasası'nı (IEEPA) ihlal etmek için komplo kurduğunu ve yabancı bir hükümetin yasadışı ajanı olarak faaliyet gösterdiğini itiraf etti. Wen, Aralık 2024'te Kaliforniya'da gözaltına alındı ve halen federal gözaltında tutuluyor.

Savcılara göre Wen, 2012'de ABD'ye giriş yaptı ve gelmeden önce Pekin'deki Kuzey Kore büyükelçiliğinde Kuzey Koreli yetkililerle görüştü. Savcılar, bu yetkililerin Wen'e ABD'nin yaptırımlarını ihlal ederek Pyongyang adına silah ve hassas ekipman temin etmesini talimat verdiğini iddia etti.

IEEPA, ABD Başkanı'nın ulusal güvenliğe tehdit oluşturan ülkelerle ticareti kısıtlamasına izin veriyor ve Kuzey Kore, kapsamlı Amerikan ve uluslararası yaptırımlara tabi.

2023'te Wen, Kaliforniya'nın Long Beach Limanı'ndan Çin'e en az üç konteynır ateşli silah sevk etti. Bir sevkıyat, Ocak 2025'te Hong Kong üzerinden Kuzey Kore'nin Nampo limanına ulaştı.

ABD Adalet Bakanlığı'na göre Wen, sahte ihracat belgeleri kullanarak kargonun gerçek içeriğini gizledi. Örneğin bir konteyneri buzdolabı diye yanlış beyan etti.

Kaçakçılığı kolaylaştırmak için Wen, Kuzey Koreli bağlantılarıyla ilişkili aracılar tarafından havale edilen fonlarla Teksas'ın Houston kentinde bir silah şirketi satın aldı.

Silahları nakliye için Teksas'tan Kaliforniya'ya karayoluyla taşıdı. Savcılar, Wen'in ayrıca yaklaşık 60 bin adet 9 mm mühimmat satın aldığını, izinsiz veya gizli iletişimleri tespit etmek için tasarlanmış bir kimyasal tehdit tanımlama cihazı ve bir geniş bant alıcısı temin ettiğini öne sürdü.

Buna ek olarak hava araçlarına monte edilebilen bir termal görüntüleme sistemi ve bir sivil uçak motoru da dahil askeri sınıf ürünler elde etti veya elde etmeye çalıştı.

Yetkililer, Kuzey Koreli yetkililerin bu planı finanse etmek için Wen'e yaklaşık 2 milyon dolar aktardığını söyledi. Kaliforniya'daki ABD Savcılığı, "Wen, ilgili tüm zamanlarda Kuzey Kore'ye ateşli silah, mühimmat ve hassas teknoloji sevk etmenin yasadışı olduğunu bildiğini itiraf etti. Ayrıca mühimmat, ateşli silah ve yukarıda açıklanan cihazları ihraç etmek için gerekli lisanslara hiç sahip olmadığını da itiraf etti" dedi.

Ayrıca Kuzey Kore hükümet yetkililerinin talimatıyla hareket ettiğini ve yasaların gerektirdiği şekilde, Kuzey Kore'nin talimatı ve kontrolü altında ABD'de faaliyet gösterdiğini ABD Adalet Bakanı'na bildirmemiş olduğunu itiraf etti.

Wen'in cezası 18 Ağustos'ta açıklanacak. IEEPA'yı ihlal ettiği için 20 yıla kadar hapis cezası ve kayıtsız yabancı ajan olarak faaliyet gösterdiği için 10 yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya.

Independent Türkçe