Başağa: Libya seçimlerini iki hükümetin varlığında gerçekleştirmek imkansız

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa
Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa
TT

Başağa: Libya seçimlerini iki hükümetin varlığında gerçekleştirmek imkansız

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa
Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa

Libya İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, 2020’de Birleşmiş Milletler’in (BM) Cenevre’de ev sahipliği yaptığına benzer yeni bir siyasi diyaloğu ima ederek, iki hükümetin varlığı ışığında seçimlerin tamamlanmasının ‘imkansız’ olduğunu vurguladı.
Başağa dün yaptığı açıklamada, “Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’nin Cenevre Anlaşması kapsamında meşruiyetini kaybetti, ancak BM tarafından uluslararası alanda tanınıyor. Çünkü onun gidişi yeni bir diyalogla gerçekleşmeli ve bu da içinde bulunduğumuz ay bitmeden olacak” dedi.
İstikrar Hükümeti Başbakanı, bu ifadeleri ile neyi kast ettiğine dair herhangi bir detay vermedi.
‘Görev süresi bitmiş’ olarak nitelendirdiği Dibeybe hükümetinin, seçimleri düzenleme ve insanların yaşamlarını etkileyen reformlar yapma görevlerinde ‘başarısız olduğunu’ söyleyen Başağa, ertelenen cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin iki hükümetin varlığında yapılma olasılığını dışladı.
İki hükümet altında seçimlerin tamamlanmasının imkansız olduğunu vurgulayan Başağa, “Libya’nın bölünmemiş kurumlarla ülkede seçimleri yönetebilecek tek bir hükümeti olmalıdır” diye ekledi.
Başağa’nın bu açıklamalarından saatler önce, BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL), merkezi İsviçre’de bulunan İnsani Diyalog Merkezi’ne atıfta bulunarak, BM’ye bağlı olduğunu iddia eden bilinmeyen bir kuruluş aracılığıyla ileriye dönük çözümler bulmayı hedefleyen yeni bir ‘yasama organı’ kurulmasıyla ilgili iddiaları yalanladı.
UNSMIL konuya ilişkin yaptığı açıklamada, bu merkezle hiçbir ilgisinin olmadığını bildirdi ve çalışmalarıyla ilgili tüm haberlerin sosyal medyadaki resmi hesaplarında ve internet sitesinde yayınlandığı bilgisini verdi.
Öte yandan, Ulusal Birlik Hükümeti Başkanı Dibeybe, Çarşamba akşamı Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir ile birlikte Batı Sahili Askeri Bölgesi’ndeki 162. Tugay karargahını denetledi ve askeri gücün toplantısına katıldı.
Dibeybe, askeri yetkililerin sınır noktalarının etkinleştirilmesi, sınırların korunması ve her türlü kaçakçılığın önlenmesindeki rollerini oynarken desteklenmelerinin önemini vurguladı.
Bölgede askıya alınan çok sayıda proje ve terörle mücadele güvenlik noktasında incelemelerde bulunan Dibeybe, bölge sakinleri ile yaptığı görüşmede yaşadıkları zorlukları dinledi.
Ayrıca, bölgeyi denetlemek ve tüm sektörlerdeki ihtiyaçlarını belirlemek için bir hükümet heyeti oluşturulması talimatı verdi.
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed Menfi ise, dün başkent Trablus’ta Petrol ve Gaz Sektörü İşçileri Sendikası temsilcileri ve Petrol Şirketleri İşçi Sendikaları’nın başkanları ile bir araya geldi.
Söz konusu temsilciler ve başkanlar, Menfi’nin ulusal uzlaşma projesindeki liderliğine ve Libya halkının kazanımlarını yurtiçi ve yurtdışındaki tüm ihlallerden korumaya olan ilgisine övgüde bulundu.
Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Halife Hafter, önceki gün Bingazi Üniversitesi öğretim üyeleriyle yaptığı toplantıda ‘Sadakat Kalkanı’ aldı.
LUO Sözcüsü Tümgeneral Ahmed Mismari, “Ordu liderliği ülkenin toprak bütünlüğü ve güvenliğinden taviz vermedi, ülkenin bağımsızlığı ve güvenliği ile Libya’nın toprak bütünlüğünü baltalayan her türlü ittifakı reddetti” dedi.
Mismari, “Libya’daki birçok siyasi güç, vatan meselelerinde çıkarları adına anlaşmalar imzalayarak pazarlık ederken, ordu liderliği vatanı güvenliğe kavuşturmak için tüm uluslararası çabaları ciddiyetle ve işbirliğiyle ele aldı” ifadelerini kullandı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times