Rusya: Donbass’ta ilerliyoruz

Rusya NATO’nun doğrudan çatışmaya girmesinin “ciddi sonuçları” konusunda uyarıda bulundu

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu (Reuters)
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu (Reuters)
TT

Rusya: Donbass’ta ilerliyoruz

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu (Reuters)
Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu (Reuters)

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna’nın Donbass bölgesinde süren Rus saldırısının gidişatından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Şoygu komutanlarla yaptığı toplantıda, Rus kuvvetlerinin bazı cephelerde ilerlemeye devam ettiğini söyledi. Bakan, Donetsk, Luhansk ve Zaporijya cephelerinde artan saldırıların sonuçlarını özetleyerek Rus güçlerinin “Soledar şehrini ve Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Zaporijya bölgesindeki bir dizi kasabayı kurtarabildiğini” söyledi.
Rusya Savunma Bakanı Şoygu, “Güçlerimizin Donetsk ve Zaporijya cephesine yönelik saldırıları sonucu Soledar, Klichevka, Podgornoye, Krasnopolye, Blagodatnoye, Lubkovoy ve Nikolaevka kurtarıldı. Şu anda Oglidar ve Artyomovsk (Bahmut) bölgelerinde askeri operasyonlar başarıyla devam ediyor” dedi.
Luhansk bölgesinde savaşan Moskova’ya bağlı Çeçen güçleri Ukrayna ordusunun bölgede büyük çapta geri çekildiğini iddia etti. Ahmed Özel Kuvvetleri Komutanı Abdi Alaaddinov, “Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, olası bir geri çekilmeden önce Luhansk'taki ikinci bir savunma hattında yeniden konumlanmaya hazırlanıyor. Geri çekilmek zorunda kalacaklar. Mevziler kuruyorlar. İkinci bir savunma hattında trenleri hazırlıyorlar. Geri çekilmek zorunda kalacaklarını anladıklarını düşünüyorum. Düşman, ikinci seviye savunma hattının inşasına aktif olarak katıldı” dedi.
Alaaddinov’a göre Ukrayna güçleri Harkiv ve Herson tarafından da olmak üzere yeni takviye güçler aktarıyor. Şarku’l Avsat’ın Rusya resmi haber ajansı RIA Novosti’den aktardığına göre Alaaddinov, ajansa verdiği röportajda şunları söyledi: “Mevcut mevzilerini koruma girişimleri sırasında Ukrayna kuvvetleri ağır kayıplar veriyor. Sorumluluk alanımızda durum çok olumlu gelişiyor. Donetsk gibi biz de ilerliyoruz. Önceki gün çok tehlikeli bir kale ele geçirildi.”
Askeri uzmanlar Rus ajansına Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Rus kuvvetlerinin ilerlediği yer olan Kremena bölgesinden çekilme sürecini başlattığını söyledi.
Donetsk'e Moskova tarafından atanan sözde Bölge Başkanı Denis Puşilin, Rus birliklerinin Seversk şehri çevresinde ilerlemeyi başardığını duyurdu. “Seversk'in kurtuluşu, Krasni Lyman'ın kurtuluşuna yaklaşmak için stratejik olarak önemlidir. Wagner grubunun bu yönde elde ettiği başarılar var. Hala banliyölerde ama bu yönde özgürleştirilen her köy önemlidir” diyen Puşilin’e göre “Rus birlikleri, Donetsk Halk Cumhuriyeti'ndeki tüm cephe hattı boyunca ilerliyor.”
Öte yandan askeri toplantıda Şoygu, Batı'nın Ukrayna'ya yaptığı askeri yardımın hacmini “benzeri görülmemiş” olarak nitelendirerek ABD ve müttefiklerinin “Ukrayna'ya ağır silahlar sağlayarak çatışmayı uzatmaya çalıştığını” ifade etti. “NATO ülkelerini çatışmanın içine çekmenin, sonuçları tahmin edilemeyecek bir tırmanmaya yol açacağı” konusunda uyarıda bulunan Şoygu, “ABD ve müttefikleri çatışmayı mümkün olduğu kadar uzatmaya çalışıyor. Bunun için ağır saldırı silahları sağlamaya başladılar ve Ukrayna'yı açıkça topraklarımızı ele geçirmeye çağırdılar. Aslında bu tür adımlar NATO ülkelerini çatışmaya sürüklemekte ve sonuçları tahmin edilemeyen bir tırmanışa yol açabilmektedir” dedi.
Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dimitri Medvedev ise ülkesinin Ukrayna'yı Kore senaryosuna göre ikiye bölme seçeneğini tartışmayı reddettiğini vurguladı. Telegram'daki kanalında, Ukrayna'daki “Kore senaryosundan” bahsetmenin “yerel tüketim tezinden” başka bir şey olmadığını yazdı.
Medvedev, “Kore senaryosu hakkında konuşmanın bir dilek listesinden başka bir şey olmadığı açık. Ayrıca Ukrayna'dan geriye kalanlar Batı'nın kontrolü ve koruması altında kalacaksa, o zaman Güney Kore Cumhuriyeti seviyesine ulaşacağız ve eski topraklarla yeniden birleşmek için bir miktar umut var. Bu yerel tüketim için bir tezden başka bir şey değil” dedi.
“Bu hipotezin savunucuları, 38. paraleldeki bölünmenin iki bağımsız ülkenin ortaya çıkmasına yol açtığını, Donbass ve diğer toprakların ise tam egemenliğe ve en güçlü silahlara sahip büyük ülke olan Rusya'nın bir parçası haline geldiğini görmezden geliyor” diyen Medvedev, Ukrayna'da Kore senaryosuyla ilgili konuşmaların tekrarlanmasının “Kiev'in utanç verici bir şekilde zafer hipotezinden vazgeçmesinin bir göstergesi olduğuna inanıyor. “Ukrayna tarafı zafere değil, en iyi ihtimalle bölünmeye ulaşılabileceğinin farkına vardı. Ancak aslında bu, yeryüzünde ortaya çıkan gerçekleri belirlemeye yönelik ilk adımdır.”
Öte yandan  Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, yaklaşık bir yıl önce çatışmanın başlamasından bu yana yaklaşık 8 milyon insanın Ukrayna'dan kaçtığını söyledi. Griffiths pazartesi günü BM Güvenlik Konseyi'nde yaptığı açıklamada, yaklaşık 8 milyon kişinin Ukrayna'dan komşu ülkelere kaçtığını, 5,3 milyon kişinin ise ülke içinde yerinden edildiğini ekledi. 17.6 milyon kişinin yani Ukrayna nüfusunun yaklaşık yüzde 40'ının insani yardıma ihtiyacı olduğunu açıkladı.
Ukrayna'ya yönelik yaklaşık 3,9 milyar dolar gerektiren bu yılki insani müdahale planını bu ayın sonlarında Cenevre'de sunmayı planladığını belirten Martin Griffiths “Bu şiddet yatışma ve sakinleşme belirtisi göstermiyor” dedi.
Resmi BM tahminleri, savaşın başladığı 24 Şubat 2022 tarihinden bu yana 7 binden fazla sivilin öldürüldüğünü gösteriyor. Griffiths, “Gerçek ölü sayısı kesinlikle ifade edilen sayılardan daha yüksek” dedi.



Birleşik Krallık, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya yönelik yaptırımları kaldırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
TT

Birleşik Krallık, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya yönelik yaptırımları kaldırdı

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera, Brezilya'nın Belem kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 30. Taraflar Konferansı (COP30) Liderler Zirvesi’ne katıldı, 6 Kasım 2025. (EPA)

Birleşik Krallık, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin pazartesi günü Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'nın ABD Başkanı Donald Trump ile yapacağı görüşme öncesinde benzer bir karar almasının ardından bugün Şera'ya uygulanan yaptırımları kaldırdı.

Birleşik Krallık, Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'a uygulanan yaptırımların da kaldırıldığını duyurdu. Her iki isim de daha önce DEAŞ ve El Kaide'yi hedef alan mali yaptırımlara tabi tutulmuştu.

BM Güvenlik Konseyi'nde ABD tarafından hazırlanan bir karar ile Suriye İçişleri Bakanı Enes Hattab'a uygulanan yaptırımlar da kaldırıldı.

Karar 14 ülke tarafından desteklendi, Çin ise çekimser kaldı.


Orta Asya, ABD'nin maden ve enerji güvenliğini sağlama stratejilerinin ön saflarında yer alıyor

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
TT

Orta Asya, ABD'nin maden ve enerji güvenliğini sağlama stratejilerinin ön saflarında yer alıyor

ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'ın Doğu Salonu'nda ağırladığı Orta Asya liderleriyle akşam yemeği sırasında sohbet ediyor. (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump dün, Beyaz Saray'da beş Orta Asya ülkesinin liderlerini ağırlarken, kritik mineralleri önemli bir öncelik olarak nitelendirdi ve yönetiminin yeni küresel anlaşmalar yoluyla ABD tedarik zincirlerini genişletme ve güvence altına alma yönündeki çabalarını vurguladı.

Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan liderleriyle yapılan toplantı, Washington'un uzun süredir Rusya'nın hakimiyetinde olan ve Çin'in de nüfuz kazanmaya çalıştığı, kaynak zengini bir bölgede etkisini genişletmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşti. Orta Asya'yı ‘çok zengin bir bölge’ olarak nitelendiren Trump, ABD'nin beş ülkeyle olan ortaklığını güçlendirme konusundaki kararlılığını vurgulayarak, “Gündemimizin en önemli maddelerinden biri kritik mineraller” dedi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Son haftalarda yönetimim, kritik mineraller için tedarik zincirlerimizi genişletmek amacıyla dünyanın dört bir yanındaki müttefiklerimiz ve ortaklarımızla anlaşmalar imzalayarak ABD'nin ekonomik güvenliğini güçlendirdi” ifadesini kullandı.

Doğal kaynaklar için rekabet

Görüşmeler, Batı ülkeleri tedarik zincirlerini Moskova ve Pekin'den uzaklaştırarak çeşitlendirmeye çalışırken, uranyum, bakır, altın ve nadir toprak elementleri gibi Orta Asya'nın muazzam mineral zenginlikleri için rekabetin artmasıyla gerçekleşti. ABD, jeopolitik rakiplerini atlayarak hayati mineralleri, enerjiyi ve kara ticaret yollarını güvence altına almak için yeni ortaklıklar arıyor.

Trump, beş ülkenin liderleriyle akşam yemeği öncesinde yaptığı açıklamada, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev'in toplantıyı ‘ABD ile Orta Asya arasında yeni bir etkileşim döneminin başlangıcı’ olarak nitelendirdiğini belirtti. Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise Trump'ı ‘dünyanın başkanı’ olarak nitelendirerek, Orta Asya'da onun için kalıcı bir sekreterya kurulmasını önerdi.

C5+1 platformu ve ekonomik iş birliğinin güçlendirilmesi

2015 yılında başlatılan C5+1 platformu, ekonomi, enerji ve güvenlik alanlarında iş birliğini güçlendirmek için ABD ve beş ülkeyi bir araya getiriyor. Bu bağlamda ABD ve beş ülkenin temsilcilerinin kritik mineraller alanında iş birliği anlaşmaları imzalaması bekleniyor.

Açıklanan ticari anlaşmalar arasında, hükümetin açıklamasına göre Boeing'in Kazakistan, Tacikistan ve Özbekistan'daki havayollarına toplam 37 uçak satması için bir anlaşma da yer alıyordu. Cove Capital adlı bir ABD şirketi de hükümet destekli finansmanla Kazakistan'da tungsten (sertliği ve yüksek yoğunluğu ile karakterize edilen gri bir kimyasal element) madenciliği yapacak.

Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi Direktörü Dr. Gracelin Baskaran, yönetimin, ABD'nin kritik minerallere erişimini garanti altına alan ticaret anlaşmaları imzalamaya ek olarak, hükümetler arasındaki iş birliğini güçlendirmeye çalışacağını söyledi. Baskaran, “Çin ve Rusya'nın bölgedeki madencilik, işleme ve altyapı sistemleri üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmasıyla birlikte, Washington hedefli stratejik projelerle somut bir varlık oluşturmaya çalışıyor” dedi.

Madenler ve hayati kaynaklar açısından zengin ülkeler

Madenler ve enerji kaynakları açısından zengin olmaları sayesinde bu beş ülke, eski Sovyet devleti Rusya ile ekonomik bağlarını sürdürürken, Çin altyapı ve madencilik alanlarında yaptığı büyük ölçekli yatırımlarla etkisini genişletti.

Toplam nüfusu 84 milyon olan bu ülkeler, uranyum, bakır, altın ve nadir toprak elementleri ile daha sürdürülebilir enerji kaynaklarına geçiş için küresel çapta hayati önem taşıyan diğer stratejik minerallerden oluşan devasa yataklara sahip.

Bölgenin en büyük ekonomisi olan Kazakistan, 2024 yılında küresel üretimin yaklaşık yüzde 40'ını karşılayarak dünyanın önde gelen uranyum tedarikçisi konumuna ulaştı. Özbekistan ise en büyük beş üretici arasında yer alıyor. Bu iki ülke birlikte, dünya uranyum üretiminin yarısından fazlasını karşılıyor. Uranyum, ABD için hayati öneme sahip bir nükleer enerji kaynağı; ABD’de elektriğin başlıca kaynaklarından biri. ABD, uranyum ihtiyacının yaklaşık yüzde 20'sini Rusya'dan ithal ediyor, bu da kaynaklarının çeşitlendirilmesini giderek daha acil hale getiriyor.

ABD, kritik mineralleri güvence altına almak ve uranyum, nadir toprak elementleri, bakır ve titanyum gibi stratejik minerallerin küresel tedarik zincirlerini domine eden Çin'e olan bağımlılığını azaltmak için çok yönlü bir strateji izliyor.


Trump, İran'ın ABD yaptırımlarının kaldırılması talebini değerlendirmeye açık

ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
TT

Trump, İran'ın ABD yaptırımlarının kaldırılması talebini değerlendirmeye açık

ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle akşam yemeğinde (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın ABD'nin kendisine uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını talep ettiğini ve konuyu görüşmeye açık olduğunu belirtti.

Trump, Orta Asya ülkelerinin liderleriyle olduğu akşam yemeğinde, "Açıkçası, İran yaptırımların kaldırılması olasılığını soruyor" dedi. "İran'a yönelik çok güçlü Amerikan yaptırımları var ve bu da işleri onlar için çok zorlaştırıyor" diyen Trump, "Bunu duymaya açığım ve neler olacağını göreceğiz ama yine de açık olacağım" ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Washington ve Batı tarafından nükleer silah geliştirmeye çalışmakla suçlanan Tahran, özellikle ABD'nin 2018'de nükleer anlaşmadan çekilmesinden bu yana yıllardır uluslararası yaptırımlar altında.

İsrail, haziran ortasında İran'a karşı eşi benzeri görülmemiş bir bombalama kampanyası başlattı ve ABD de İran'ın nükleer tesislerini vurmak için kısa süreliğine bu saldırıya katıldı.

İsrail ile 12 gün süren savaş, İran'ın füze ve insansız hava aracı saldırılarıyla karşılık vermesine yol açtı ve Tahran ile Washington arasında nisan ayında başlayan nükleer görüşmeleri sekteye uğrattı.

Trump, İran'ın bir zamanlar "Ortadoğu'nun zorbası" olduğunu, ancak artık "nükleer silah edinme kapasitesine" sahip olmadığını ifade etti.

Ocak ayında göreve dönen Cumhuriyetçi Başkan, saldırıların İran'ın nükleer programını sekteye uğrattığını iddia etti, ancak hasarın tam boyutu henüz bilinmiyor.

Eylül ayında Birleşmiş Milletler, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın tetiklediği Snapback mekanizması kapsamında Tahran'a yönelik yaptırımları yeniden yürürlüğe koydu.

Bu önlemler, Tahran'ın nükleer ve balistik füze faaliyetleriyle ilgili işlemleri yasaklıyor.

ABD-İran nükleer görüşmelerinin birkaç turuna ev sahipliği yapan Umman, her iki tarafı da müzakere masasına dönmeye çağırdı.

Görüşmeler, İran'a yönelik yaptırımların hafifletilmesi karşılığında İran'ın nükleer faaliyetlerini sınırlandıracak yeni bir anlaşmaya varılmasını amaçlıyordu.