Tunus’ta muhaliflere yönelik gözaltı operasyonları sürüyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
TT

Tunus’ta muhaliflere yönelik gözaltı operasyonları sürüyor

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said. (Reuters)

Tunuslu yetkililer, önceki akşam Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin siyasi organı üyesi Şeyma İsa ve İsam eş-Şabi’nin gözaltına alınmasıyla Cumhurbaşkanı Kays Said’in muhaliflere yönelik baskısını sürdürüyor. Yetkililer, muhaliflerini ‘hainler ve suçlular’ olarak tanımlayan Said’i eleştiren politikacıların dahil olduğu artan bir kampanyayla muhalif Cevher bin Mübarek’in evini aradı. Ayrıca Darbeye Karşı Vatandaşlar Girişimi Sözcüsü İzzeddin el-Hazki ise açığa alındı.
Tunus’ta bu ay siyasetçiler, yargıçlar ve nüfuzlu iş adamlarının yanı sıra Cumhurbaşkanı’nı eleştiren birçok isme yönelik gözaltı operasyonu düzenlendi. Gözaltına alınanlar arasında Tunus'un en önemli bağımsız medyası olarak kabul edilen Mosaïque FM Direktörü de var. Tunus Cumhurbaşkanı önceki gün, Şami, Mübarek ve Şabi gibi Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne tepki gösterdi.
Cumhuriyetçi Parti Başkanı Ahmed Necib eş-Şabi ve Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin siyasi organı üyesi Şeyma İsa, Nahda Hareketi'nin liderlerinden Abdülhamid el-Celassi ve iş insanı Hayyam el Turki’nin  de aralarında bulunduğu bir grubu devlet güvenliğine karşı komplo kurmak suçuyla itham ediliyor. Bu durum birçok Tunuslu siyasi partiyi ve insan hakları örgütünü tüm tutukluların derhal serbest bırakılmasını talep etmeye sevk etti. Cumhuriyetçi Parti, Şabi’nin ‘kaçırıldığını’ bildirerek onun güvenliğinden otoriteyi sorumlu tuttu ve serbest bırakılması çağrısında bulundu.  Bazı siyasi liderler, Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin önde gelen isimlerinden biri olan Şeyma İsa’nın iç güvenliğe karşı komplo kurmak ve devletin yerini almaya yönelik bir saldırı planlamak suçuyla itham edilmesine şaşırdıklarını bildirdi.
Ulusal Demokrasi ve Özgürlükleri Savunma Komisyonu (bağımsız bir insan hakları kuruluşu), Said’in siyasi yolunun muhaliflerini hedef alan gözaltı kampanyasını kınayarak, dosya belgelerinin yalnızca siyasi muhalifleri ve insan hakları aktivistlerini susturmayı, siyasi ve sivil özgürlüklerin özüne vuran bir korku iklimi yaymayı amaçladığını vurguladı.
Diğer yandan Nahda Hareketi’nin feshedilen parlamentodaki eski milletvekillerinde Muhammed el Kumani dün yaptığı açıklamada, Tunus eski Yatırım ve Uluslararası İşbirliği Bakan Riyad Bittayyib’in Kartaca Havalimanı’nda gözaltına alındığını ve nereye götürüldüğü hakkında bilgilerinin olmadığını söyledi.
Tunus Cumhurbaşkanı ise ülkesinin yolsuzluktan ‘perişan’ durumda olduğunu ve hiç kimsenin hesap verme sorumluluğunda üstün olmadığını belirterek, Tunus’un hali hazırda ulusal kurtuluş aşamasından geçtiğini ve suçluların uyuşturucu pazarı da dahil olmak üzere devletin kaynaklarını kontrol etmeye çalıştığını bildirdi.
Bu açıklamalar, Said'in bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle İstihdam ve Mesleki Eğitim Bakanı ve  Necla Buden hükümetinin sözcüsü olan Nasreddin en-Nesibi’yi görevden almaya karar vermesinden sonra geldi. Tunus Cumhurbaşkanı son dönemlerde Milli Eğitim, Ticaret ve Yarım bakanlarını da görevden aldı.
Avrupa Birliği (AB) öz konusu gelişmelere yanıt olarak, Tunus'ta olup bitenlerle ilgili ‘endişesini’ dile getirdi ve ülke için ortak ve entegre bir proje için çeşitli siyasi ve sivil güçlerin birlikte çalışması gerektiğini vurguladı. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Komisyon Başkan Yardımcısı Josep Borrell, AB’nin Tunus'taki son gelişmeleri yakından ve endişeyle takip Ettiğini belirterek, “Burası bizim derin ve stratejik ortaklığımız olan yakın bir komşu ülke” dedi. Borell, AB’nin Tunuslu yetkililerin, ülkenin hassas bir dönemde karşı karşıya olduğu mevcut ve gelecekteki sorunların çoğuna uygun çözümler bulabileceği yönündeki umudunu dile getirdi.
Bu bağlamda Tunus Genel İşçi Sendikası (TGİS), bu ay bir meslektaşlarına yönelik şiddetli saldırıyı kınamak için protesto gösterilerine katılan Tunuslu 43 öğretmen hakkında soruşturma başlatıldığını duyurdu. TGİS, soruşturmanın daha fazla siyasi ve toplumsal gerilime yol açacak tehlikeli bir emsal olduğunu bildirdi.
Kasserine kentindeki bir mahkeme ise Tunus topraklarına yasa dışı yollardan giren 69 yabancıya hapis cezası verdi. Mahkeme, güvenlik birimlerinin bahsi geçen yabancıları son iki gün içinde yasadışı bir şekilde sınırı geçme sürecinde yakaladıklarını doğruladı.
Buna karşılık Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, Tunus hükümetini ‘gösteri yapma hakkını ihlal ettiği’ gerekçesiyle Cenevre'deki Uluslararası Çalışma Örgütü'ne şikayette bulunmayı düşündüğünü bildirdi.
Uluslararası Gazeteciler Federasyonu, bu adımı Tunus Gazeteciler Sendikası başkanı Muhammed Yassin’e yönelik ‘bir kamu görevlisine saldırmak ve itaatsizliğe tahrik etmek’ olarak nitelendirilen, ‘tehlikeli ve uydurma’ suçlamayla gerekçelendirdi.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.