Yemen İstişare ve Uzlaşı Komisyonu Aden'de toplandı

Yemen Başkanlık Konseyi, ekonomide reform ve para birimini istikrara kavuşturma yönündeki adımları onayladı

TT

Yemen İstişare ve Uzlaşı Komisyonu Aden'de toplandı

Yemen'de siyasi çevreler, geçiş sürecini yönetmek için milli mutabakatın pekiştirilmesi ve uzlaşı sağlanması açısından İstişare ve Uzlaşı Komisyonu’nun Aden'deki toplantılarının sonuçlarını bekliyor. Yemen Başkanlık Konseyi, dün ekonomik reformları teşvik etme ve yerel para birimini istikrara kavuşturma yönündeki birçok adıma onay verdi.
Reşad el-Alimi liderliğindeki Başkanlık Konseyi, 7 Nisan'da eski Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'den yetki devri kararı kapsamında oluşturulan İstişare ve Uzlaşı Komisyonu'nun Husi darbesinin sona ermesine yol açan geçiş aşamasında devlet idaresi konusunda kapsamlı bir fikir birliğine varacağını umuyor.
Resmi kaynakların Şarku’l Avsat’a aktardığına göre Başkanlık Konseyi, Reşad el-Alimi liderliğinde, üyeleri Sultan el-Arade ve Abdullah el-Alimi’nin bizzat katılımı ile Abdullah el-Alimi, İdru ez-Zübeydi, Tarık Salih ve Abdurrahman el-Muharremi’nin online katılımıyla bir toplantı düzenledi.
SABA’nın haberine göre, konsey toplantısında hükümetin ekonomik ve yaşam koşullarına ilişkin raporu, kamu maliyesinin performansını iyileştirmek için yapılan reformlar, Husilerin terör saldırıları ve bunların feci insani yansımaları ardından petrol dışı kaynaklardan elde edilen gelir kaynakları ele alındı. Başkanlık Konseyi, kapsamlı reformların gidişatını iyileştirmek için bir dizi adım ve direktifi onayladı. Ekonomi ve yaşam dosyası ise gündemde tutuldu.
Başkanlık Konseyi, maddi, hizmet ve emtia istikrarını korumaya yönelik çabaları iki katına çıkarmaya, savunmasız sosyal gruplar üzerinde herhangi bir yan etkiyi önleyecek şekilde kamu bütçe açığını güvenli seviyelerde tutmaya dikkat çekti.
Resmi kaynakların bildirdiğine göre Başkanlık Konseyi, Tarık Salih’in birliği pekiştirme, insani acıları hafifletme, devlet kurumlarını eski haline getirme, İran rejimi tarafından desteklenen terörist Husi milislerin darbesine bir son verme yönündeki için ortak çabalar çerçevesinde Taiz’e yaptığı ziyaretin sonuçlarına ilişkin raporu dinledi.
İstişare ve Uzlaşı Komisyonu’nun Aden'de gerçekleştirdiği toplantının sonuçlarını memnuniyetle karşılayan Başkanlık Konseyi, komisyonun son dönemde Başkanlık Konseyi’ni desteklemedeki rolüne övgüde bulundu. Ayrıca toplantıların sonuçlarına umut bağlandığını, ulusal uyumun pekiştirilmesi, devlet yönetiminde istenen fikir birliğine varılmasının istendiğini de ekledi.
Husilerin Ekim ayından bu yana Hadramut ve Şebva'daki petrol ihracat limanlarına yönelik saldırıları sonucunda kaynaklarının çoğunu kaybetmesi ardından Yemen hükümeti, ekonomik durumu kontrol altına alma, hizmet, kalkınma ve maaşlar açısından yükümlülüklerini yerine getirme yönündeki mücadelesini sürdürüyor.
Yemen Başkanlık Konseyi üyesi Osman Mecli, dün Katar'ın Doha şehrinde düzenlenen Beşinci Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı'nda (LDC5) yaptığı açıklamada, Husi milislerin darbesi ve halka karşı yürüttüğü savaş sebebiyle Yemen’de kaynak kıtlığından mustarip olunduğunu, Yemen halkının modern çağın değer ve gereksinimlerinden mahrum kaldığını vurguladı.
Husilerin tıpkı İran’ın Arap ülkelerinde kaos çıkarmak, bölgeyi, ülkelerini ve kabiliyetlerini kontrol etmek amacıyla kurduğu diğer terörist ve ırkçı hareketler gibi İran rejimince eğitilip finanse edildiğini vurgulayan Mecli, terörist Husi milislerin darbesini reddetme ve yıkıcı uygulamalarını kınama yönündeki net uluslararası tutumun Yemen’deki kaosun ve yıkıcı yansımalarının önlenmesinde önemli bir rolü olduğunu söyledi.
Finans eksikliğinin Başkanlık Konseyi, hükümet ve Yemen halkı için ciddi bir sıkıntı teşkil ettiğini belirten Mecli, Yemen’in uluslararası toplum ile koordinasyon ve işbirliği içerisinde önce Husi milislerin neden olduğu insani felaketin etkilerini hafifletmek için, ardından ise Arap Koalisyonu aracılığıyla dayanıklılığın arttırılması, iyileşme ve yeniden yapılanma aşamaları için çalıştığına dikkat çekti.
Husi milislerin devlet kaynaklarını soyarak bunları terör ve savaş amaçları için kullanmaya devam ettiğini belirten Mecli, vatandaşlara karşı sürekli bir savaş yürüten milislerin kendi kontrolleri altında tuttuğu bölgelerde terörist baskı uyguladıklarını, vatandaşların haklarına, siyasi, ekonomik ve insani kazanımlarına tamamen el koyduklarını, üç referansa ve BM kararlarına dayalı adil ve kapsamlı bir barış yönündeki her türlü çabayı reddettiğini vurguladı.



Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucuların çıkmazı aşmak için seçenekleri neler?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da bulunan Endonezya Hastanesi’nde kefene sarılmış kızı için ağlayan Filistinli bir baba (AFP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023'ten bu yana devam eden savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması önceliğinde ısrar etmesi ve geçici ateşkes önerisini göz ardı etmesinden sonra Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının tekrar başlaması yeni bir krizle karşı karşıya.

Özellikle İsrail'in gerilimi artırması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye yapacağı ziyaretin yaklaşması nedeniyle ateşkes anlaşmasını kabul etmeye kapıyı kapatmayan Hamas, daha önce Doha'da liderleriyle görüşen ABD Başkanı Donald Trump'ın rehine işlerinden sorumlu özel temsilcisi Adam Boehler'e kapsamlı bir anlaşmanın imzalanması konusunda pozisyonlarının aynı olduğunu bildirdi. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlar bu durumu, Filistin hareketinin manevraları ile Binyamin Netanyahu hükümetinin gerilimi artırması arasında çok zor ‘parmak ısırma’ aşamasının tanımı olarak görüyor.

Uzmanlar arabulucuların rolü konusunda, kapsamlı bir anlaşmaya varmaya ya da iki tarafı yeniden yakınlaştırmaya çalışmak ile Hamas'ın hafta ortasında İsrailli muadile sunulmadan önce prensipte kabul ettiği son Mısır önerisine göre, ABD'nin ve muhtemelen Türkiye'nin desteği ve garantisiyle kapsamlı bir anlaşmaya yol açacak kısmi ateşkesi kabul etmeleri için iki tarafa baskı yapmak arasında bölünmüş durumda.

Alternatif bir öneri sunan Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, perşembe akşamı televizyonda yaptığı konuşmada, ‘hareketin, İsrail'in bölgeden çekilmesini garanti altına alan ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdiren bir anlaşma çerçevesinde, tüm esirlerin İsrail tarafından alıkonulan mutabık kalınan sayıda Filistinliyle takas edilmesini öngören bir anlaşmayı derhal müzakere etmeye hazır olduğunu’ söyledi. El-Hayye, “Tüm esirlerin ve işgal tarafından tutulan mutabık kalınan sayıda mahkûmun serbest bırakılmasını içeren kapsamlı bir paket üzerinde müzakerelere derhal başlamaya hazır olduğumuzu yineliyoruz. Bunun karşılığında işgal, halkımıza karşı yürüttüğü savaşı tamamen durdurmalı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmelidir” ifadelerini kullandı.

El-Hayye sözlerini şöyle sürdürdü: “Kısmi anlaşmalar Netanyahu ve hükümeti tarafından, bedeli tüm esirlerin feda edilmesi olsa bile, imha ve açlık savaşının sürdürülmesine dayalı siyasi gündemine bir kılıf olarak kullanılıyor. Biz bu politikanın bir parçası olmayacağız.”

El-Hayye, ABD Özel Temsilcisi Adam Boehler'in esir dosyası ve savaşın birlikte sona erdirilmesi yönündeki tutumunu memnuniyetle karşılayarak, bunun, ‘hareketin kapsamlı bir anlaşmaya varılması yönündeki tutumuyla kesiştiğini’ söyledi. Diğer yandan, ‘Hamas'ın bizim şartlarımıza uygun bir şey sunması halinde bu teklife sıcak baktıklarını’ belirten Boehler, esirler konusunda kapsamlı bir anlaşmaya varılması ihtimalinin her zaman mevcut olduğunu ifade etti.

erlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)Yerlerinden edilmiş Gazzeli kadın ve çocuklar, eşyalarıyla birlikte bir kamyonetin arkasında seyahat ediyorlar. (AFP)

CNN, ismi açıklanmayan bir Hamas liderinin pazartesi günü “Kahire'den gelen İsrail teklifini reddediyoruz ve kapsamlı bir anlaşma istiyoruz” dediğini aktardı.

Maariv gazetesi tarafından dün yayınlanan yeni bir ankete göre İsraillilerin yüzde 62'si çatışmaların durdurulması ve Gazze Şeridi'nden çekilme karşılığında tüm esirlerin bir kerede serbest bırakılacağı bir anlaşmaya destek verirken, yüzde 21'i buna karşı çıktı, yüzde 17'si ise fikrini belirtmedi.

Hamas'ın tutumunun ardından dün İsrailli bir güvenlik kaynağı, ‘İsrail'in Gazze Şeridi üzerindeki askeri baskıyı yoğunlaştıracağını, bu reddin Hamas'a ve üst düzey yetkililerine zarar vereceğini, havadan, denizden ve karadan askeri baskının artacağını’ söyledi. Maliye Bakanı Bezalel Smotrich dün X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, “Hamas'a cehennemin kapılarını açmanın ve Gazze Şeridi'ni tamamen işgal edene kadar çatışmaları yoğunlaştırmanın zamanı geldi” dedi.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, “Hamas'ın nihai çözüme adım adım değil, bir kezde ulaşılmasını istediğini ve bu isteğin ABD'nin arzusuyla uyumlu olduğunu” belirterek, bunun Trump'ın Ortadoğu ziyareti öncesinde Amerikan baskısıyla karşılaşabilecek olan Binyamin Netanyahu'nun arzusuyla çeliştiğine işaret etti.

Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)Beyt Lahiya'da İsrail saldırısında öldürülen akrabaları için ağlayan Filistinli bir kadın (AFP)

Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, askıdaki ateşkesin ‘parmak ısırma’ aşamasında olduğuna inanıyor. Özellikle de Beyaz Saray'daki toplantıda Trump'ın talimatıyla bu ayın sonuna kadar mühleti olduğunun farkına varan Netanyahu'nun büyük tırmanışıyla birlikte bu çok zor bir aşama. İsrail medyasına sızan bilgilere göre Hamas da bunun farkında ve bu nedenle İsrail Başbakanı üzerindeki baskıyı arttırmayı reddediyor.

Er-Rakab, İsrail'in önerisinin Netanyahu tarafından reddedilmek üzere sunulduğunu, özellikle de çekilmeden ya da esirlerin serbest bırakılmasının anahtarlarından bahsetmemesi gibi birçok kusuru olduğunu ve Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ çağrısında bulunan yanıtının Washington'dan gelen önceki açıklamalarla örtüştüğü için İsrail içinde geniş kabul gördüğünü belirtti.

Başta Kahire ve Doha olmak üzere arabulucular Hamas'ın pozisyonu hakkında yorum yapmadı. Ancak Halil el-Hayye'nin kapsamlı bir anlaşmaya bağlı kalınması yönündeki konuşmasından önce Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani perşembe günü Moskova'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmede, “Filistin halkının acılarını sona erdirecek bir anlaşmaya varmak için görüşleri yakınlaştırmaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.

İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)İsrail'in Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde bir konuta düzenlediği saldırının gerçekleştiği bölgeyi inceleyen Filistinli arama kurtarma görevlileri (AFP)

Er-Rakab, Mısır ve Katar'ın Hamas'ın ‘kapsamlı bir anlaşma’ talebini dikkate almaksızın kısmi bir ateşkese varmak ve uzlaşmaya yönelik yaklaşımlar oluşturmak için agresif bir şekilde hareket edeceğine inanıyor. Hamas, Mısır'ın kalıcı bir ateşkesin önünü açan son kısmi önerisini kabul etmeye istekli. İsrail hafta ortasında, hareketin silahsızlandırılmasını da içeren bir teklifle karşılık verdi, ancak bu teklif reddedildi.

Mısır ve Katar krizi çözüp görüşleri yakınlaştırana kadar Washington'un önemli bir adım atmayacağına inanan Ferec, ABD'nin Hamas'a garanti vermesi koşuluyla Trump'ın bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde özel bir baskıyla ABD müdahalesinin belirleyici olacağına inanıyor.

Ferec'e göre arabulucuların ‘kapsamlı anlaşmanın’ tamamlanması, ABD taahhüdü ve pratikte savaş öncesiyle aynı olmayan silahsızlanmanın reddinin nasıl aşılacağına dair anlayışlar dışında bir seçeneği yok.