Mikati, Lübnan Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı’nı bir araya getirdihttps://turkish.aawsat.com/home/article/4202176/mikati-l%C3%BCbnan-savunma-bakan%C4%B1-ile-genelkurmay-ba%C5%9Fkan%C4%B1%E2%80%99n%C4%B1-bir-araya-getirdi
Mikati, Lübnan Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı’nı bir araya getirdi
Lübnan Başbakanı Mikati, Savunma Bakanı Selim ve Genelkurmay Başkanı Avn arasında dün ‘uzlaşı’ toplantısı düzenlendi. (Dalati ve Nahra)
Lübnan Başbakanı Necib Mikati, aralarındaki görüş ayrılıklarının ardından dün hükümetteki Savunma Bakanı Maurice Selim ve Genelkurmay Başkanı General Josef Avn’ı bir araya getirdi. Toplantı, ‘anlaşmazlıkları iş birliği ruhu içinde çözmek için uzlaşma’ konulu resmi bir deklarasyonun yayınlanmasıyla sona erdi.
İki taraf arasındaki ihtilaf, yetki anlaşmazlığı zemininde geçtiğimiz ocak ayında başladı. Genel Müfettiş Tümgeneral Milad Ishak emekli olduktan sonra hem Savunma Bakanı hem de Ordu Komutanı ordudaki Genel Müfettişlik çalışmalarını yürütmek üzere bir subay atadı. İki taraf arasındaki anlaşmazlıklar, Savunma Bakanı'nın askeri oluşumları imzalamaması da dahil olmak üzere idari konularda genişledi. Selim, siyasi dönüş yapmadan önce Genelkurmay Başkanı’nın cumhurbaşkanlığı görevine gelmesine karşı çıkan Özgür Yurtsever Hareketi lideri Cibran Basil adına hareket eden General Josef Avn'a karşı savaşı yönetmekle suçlandı.
Selim, Özgür Yurtsever Hareketi'ne yakın kabul edilirken Genelkurmay Başkanı’nın ise cumhurbaşkanlığı adayları arasında yer aldığı ve 31 Ekim'den bu yana boş olan mevki için Lübnan siyasi çevrelerinde uzlaşmalı aday olarak adı zikrediliyor.
Anlaşmazlık, geçtiğimiz hafta Kara Kuvvetleri Komutanlığı’nın, Kara Kuvvetleri Komutanlığı İstihbarat Daire Başkanlığı tarafından verilen trafikte öncelik kartının, o tarihten bir sonraki duyuruya kadar bireysel silah taşıma hakkı veren (bir tabanca ve bir tüfek) silah taşıma ruhsatı olarak da değerlendirilmesine karar vermesiyle açıkça alevlendi. Bu, bakanın ruhsatları donduran kararıyla da çelişiyor.
Diğer yandan Savunma Bakanı, “Herhangi bir kategoride silah taşıma ruhsatı verme yetkisi Savunma Bakanı’na aittir” şeklinde bir karar yayınladı ve şu açıklamada bulundu:
“Lübnan'ın herhangi bir bölgesinde herhangi birinin, sahibine herhangi bir biçimde silah taşıma yetkisi veren belge vermesi yasaktır. Bu, 1991 yılında yayınlanan kararın üçüncü maddesine göre söz konusu ruhsatların düzenlenmesi ve verilmesinin Savunma Bakanlığı ile sınırlı olduğunu belirleyen Bakanlar Kurulu kararına dayanmaktadır.”
Görüş ayrılıklarının hükümete ulaşmasının ardından Mikati dün iki tarafı bir araya getirdi. Başbakanlık'tan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Görüşmede askeri teşkilatın durumu ile Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı arasındaki ilişkiye dair sunum yapıldı. Orduyu, rolünü ve Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı arasındaki yakın ilişkiyi korumak için farklılıkların iş birliği ruhu içinde çözülmesi konusunda mutabakata varıldı.”
Başbakan Mikati başkanlığında ordunun ve tüm güvenlik güçlerinin mali ihtiyaçlarının tartışıldığı bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıya Savunma Bakanı Maurice Selim, İçişleri ve Belediyeler Bakanı Bessam Mevlevi, Genelkurmay Başkanı General Josef Avn, İç Güvenlik Kuvvetleri Genel Müdürü Tümgeneral İmad Osman, Devlet Güvenlik Genel Müdürü Tümgeneral Tony Saliba, Asayiş Genel Müdür Vekili Tuğgeneral İlyas el-Beyseri ve Maliye Bakanlığı Genel Müdürü George Maaravi katıldı.
Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı arasındaki anlaşmazlıklar, daha önce Savunma Bakanı'nın Sin el-Fil'deki evinin etrafındaki ve evine giden sokaklardaki korumaların azaltılmasına yol açmıştı. Söz konusu anlaşmazlıklar bu ay başından itibaren neredeyse faaliyetlerini durduran askeri mahkemenin işlerine ilişkin diğer işlemleri de etkiledi. Selim, asıl İddianame Dairesi'nin oluşturulmasının imkansızlığına alternatif olarak İhtiyati İddianame'nin üyelerinin uzatılmasını öngören bir karara imza atmadı. Selim ayrıca Albay Halil Cabir'i askeri mahkemenin asıl başkanı olarak atayan bir kararı imzalamayı reddetti.
Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5164237-l%C3%BCbnanda-tart%C4%B1%C5%9Fmalara-yol-a%C3%A7an-bir-i%CC%87ran-belgesi-hizbullah-ulusal-muhaf%C4%B1zlara
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Lübnan'da tartışmalara yol açan bir İran belgesi: Hizbullah Ulusal Muhafızlara mı dönüşecek?
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızlarına tamamen dönüştürülmesinin” başlangıcını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor (Reuters)
Denise Rahma Fahri
Son zamanlarda, Lübnan'daki yerel medya kuruluşları, İran Devrim Muhafızlarına yakın bir merkez olan Tahran'daki Savunma Çalışmaları Merkezi'nden sızdırıldığı bildirilen bir İran belgesi yayınladı. Belge Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Ulusal Muhafızlara” dönüşmeyi öneriyor ve buna hazır olduğunu ifade ediyor. Belgeye göre, Lübnan Ulusal Muhafızları, “Meçhul Asker Kurumu” bünyesinde bir direniş unsuru ve stratejik yedek kuvvet olarak yer alacak. Belgede belirtildiği üzere, bu “direnişin” sonu değil, silahların devletin elinde olduğu yeni bir dönemin başlangıcı. Hizbullah’a yakın bir kaynak, bu belgeden haberdar olmadığını, şu anda konuya ilişkin belirli bir vizyon bulunmadığını ve meselelerin silah ile ilgili diyaloğun kaderiyle bağlantılı olduğunu belirtse de, Hizbullah liderliği bu belgeyi resmi olarak yalanlamadı. Birçok kişi de belgeyi, Hizbullah'ın silahını korumayı, komutayı Devrim Muhafızları ile sınırlandıran, resmi ordusunun ise sembolik bir rol oynadığı İran modelini benimseyerek, varlığını meşrulaştırmayı amaçlayan öneri ve çözümler için nabız yoklaması olarak değerlendirdi.
İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor (AFP)
Diğer Seçenek Hareketi'nin lideri Alfred Madi, bu belge hakkında ilk konuşan kişi oldu. Madi, Cumhurbaşkanı Joseph Avnn, Hizbullah ve Emel Hareketi temsilcilerini içeren ve Lübnan ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışan komitelerin yanı sıra, Hizbullah’ın talep ettiği garantilerin İran'ın önerisinin ciddiyetini gösterdiğini açıkladı.
Sızdırılan metin
İmza bekleyen bir taslak bildiri olduğu düşünülen İran belgesi, Lübnan'daki mevcut dönemi direniş ve ulusal egemenlik tarihinde önemli bir an olarak tanımlıyor. Hizbullah'ın “Ulusal Muhafız”a dönüşmeye hazır olmasını da, caydırıcılık denklemini Lübnan devleti bayrağı altında pekiştirme ve ulusal güçleri halkın ve anayasanın çıkarlarına hizmet edecek şekilde yeniden konumlandırma taahhüdü çerçevesinde değerlendiriyor.
Belge, “Hizbullah’ın askeri ve örgütsel yapısının Lübnan Ulusal Muhafızları'na tamamen dönüştürülmesi sürecinin” başlamasını öngören geri döndürülemez bir stratejik karardan bahsediyor. Belgeye göre Ulusal Muhafızlar, Lübnan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı komutasında ve Bakanlar Kurulu ile koordinasyon halinde, ulusal egemenlik çerçevesinde faaliyet gösteren egemen bir halk direniş oluşumudur.
Pratik adımlara gelince, belgede “bu yıl sonuna kadar, elit birlikler, silah depoları ve komuta kontrol merkezleri de dahil olmak üzere, kuzeyden güneye tüm silah ve muharebe kabiliyetlerinin kademeli olarak Lübnan Ulusal Muhafızları'na devredileceği” belirtiliyor. Belgede ayrıca, “daha önce direnişle bağlantılı olan ileri askeri üretim birimlerinin resmen Lübnan devletinin denetimine girdiği ve gizli teknik ve güvenlik raporlarını, en yüksek egemenlik koruması çerçevesinde, Cumhurbaşkanı aracılığıyla Bakanlar Kurulu'na sunduğu” da ifade ediliyor. Bu birimler arasında hassas mühimmat üretimi, savunma sistemleri, insansız hava araçları, füzeler ve uzun menzilli mermilerin geliştirilmesi yer alıyor.
Hizbullah adına, Lübnan Cumhurbaşkanı komutasında faaliyet gösterecek “Lübnan Ulusal Muhafızları”na dönüşmeyi öneren ve buna hazır olduğunu belirten bir belge yayınlandı (Reuters)
İran'ın önerisi, Lübnan Savunma Bakanlığı'nı, korunan teminatlar dahilinde ve gönüllülere doğrudan maaş ödenmeden, Ulusal Muhafızlar ile ilgili gizli altyapı ve operasyonel görevlerden sorumlu kuruluş olarak belirliyor. Yine öneriye göre Ulusal Muhafızlar, acil durumlarda hızlı karar alma ile ilgili taktiksel nedenlerle bağımsız bir operasyon odası ile birlikte Meçhul Asker Kurumu’na bir direniş bileşeni ve stratejik yedek olarak dahil edilecek.
Independent Arabia, bu belgenin Farsçasını aradı ve hatta kendisini hazırladığı söylenen kurumun web sitesini taradı, ancak hiçbir şey bulamadı.
Aynı zamanda, Diğer Seçenek hareketinin lideri Alfred Madi, önerinin sadece medyada çıkan bir haberden ibaret olsa da masum olmadığını vurguluyor. Bu yönde bir dizi adımın atıldığını açıklıyor. Ona göre bu adımların en dikkat çekeni, Hizbullah, Emel Hareketi ve Cumhurbaşkanı Avn'dan oluşan ortak komitelerin ulusal güvenlik stratejisi üzerinde çalışmak üzere medyadan uzakta, tamamen gizlice düzenlediği toplantılardır. Bu çalışma, Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi karşılığında talep ettiği garantilerle ilgili olarak son zamanlarda gün yüzüne çıkan taleplerle örtüşüyor. Madi, bu önerinin Cumhurbaşkanı'nın tasarrufunda olmasıyla ilgili sızdırılan belgenin içeriğine de ışık tutuyor. Tüm göstergelerin, Hizbullah'ın Cumhurbaşkanı Avn'a, başkan yardımcılığı ve ordu komutanı yardımcılığı görevlerini güvence olarak almadığı sürece hiçbir şey vermeyeceğini gösterdiğini belirtiyor. Bunun için anayasa değişikliği veya yeni bir kuruluş konferansı gerekiyor. Madi, daha fazla ayrıntı vermekten kaçınarak, “Perde arkasında bir şeyler planlanıyor ve ana hatları artık belli” diye ekliyor.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre belgeyle ilgili sızıntıların ciddiyetiyle ilgili olarak, İran'ın Hizbullah'ın askeri kanadını Ulusal Muhafızlar adı altında koruma türünden bir sızıntı, silahların teslim edilmesini ve sadece devletin elinde olmasını şart koşan Lübnanlı ve uluslararası talepleri atlatmaya veya etrafından dolanmaya yönelik akıllıca bir girişim sayılmıyor. Aksine, söz konusu öneri ile “çözüm bu” ve orduya ancak tek grup halinde entegre oluruz diyorlar.
Madi, bu öneri ile ilgili olarak şunu da ekliyor: “Hizbullah'ın silahları sorununu çözmeyecek, aksine ülkeyi yıkıma ve Hizbullah’ın Lübnan’ı işgalini meşrulaştırmaya götürecek, ki bu da siyasi bir sapkınlıktır”. Ayrıca “sadece zorlu çözümü uygulamaktan kaçınmak için Lübnan formülünün tamamını değiştirebilecek bir öneriyi kabul etmek mümkün değil. Hizbullah'ı da içeren bir Ulusal Muhafız Birliği kurmak, Sünniler, Hristiyanlar veya Dürziler için ve hatta Şiilerin yarısı için bile kabul edilemez. Böyle bir çözümü ancak mevcut siyasi otorite sürdürebilir. İran'ın önerisi, 10.452 kilometrekarelik bir ülke olarak Lübnan'ın sonu demektir” diye de vurguluyor.
Askeri kaynaklar
Askeri çevreler ise bu önerinin Lübnan'ı yıkıma götüreceğine ve federal bir sistemin dayatılmasına yol açacağına inanıyor. Zira bu durum, bir Hristiyan Ulusal Muhafız Birliği, bir Sünni Ulusal Muhafız Birliği ve bir Dürzi Ulusal Muhafız Birliği kurulması yönünde karşı talepleri tetikleyebilir. Askeri çevreler “böyle bir proje yaşayamaz ve amacı Lübnan'ı federal bir devlete dönüştürmek olmadığı sürece imkânsızdır. Bu öneri bir İran rüyasıdır ve gerçekleşmeyecektir” diyor. Bunu tanımlamak için halk arasında yaygın “Şeytan’ın cennete girmeyi hayal etmesi gibi” sözünü kullanan çevreler, ulusal ordunun yanı sıra tüm bu silah ve teçhizata sahip bir silahlı örgütün varlığını dahi şiddetle reddediyor. Böyle bir öneriyi sızdırmanın, Lübnan devletini ve ABD'yi alt etme çabalarını gizlediğine ve ancak Lübnan'ın merkezi siyasi otoriteye sahip bir devletten ademi merkeziyetçi bir devlete dönüşmesi durumunda başarılı olacağına inanıyorlar.
Aynı çevreler, İran ve Hizbullah'ın nabız yoklamak için belgeyi kasıtlı olarak sızdırmış olma ihtimalini de göz ardı etmiyor. Belgenin içeriğinin merkezi bir devlet içinde uygulanmasının, o devletin yıkılması anlamına geleceğine ve Lübnan'daki diğer mezhep ve dini grupları silahlanmaya iteceğine inanıyorlar. Dahası, “böyle bir karar, zaten hayal kırıklığı içinde yaşayan askeri personeli daha da hayal kırıklığına uğratacaktır” diyorlar. Ulusal Muhafızlar personelinin veya Ulusal Muhafızlar kılığındaki Hizbullah üyelerinin maaşlarını kim ödeyecek, eski cumhurbaşkanı Emile Lahud döneminde direnişin yararına ordudan kesilen fonlar yetmez mi diye soruyorlar. Böyle bir karar Lübnan Ordusu için felaket olur diye de ekliyorlar.
Hizbullah’a yakın kişiler; böyle bir öneri yok diyorlar.
Hizbullah'a yakın bir isim olan siyasi analist Faysal Abdussettar, böyle bir önerinin mevcut olmadığını ve bu konunun masada bile olmadığını vurguluyor. Abdussettar, “Lübnan daha önce 1960'ların sonlarında benzer bir deneyim yaşamıştı, ancak bu anlamda değil, daha ziyade 'ordu destekçileri' bayrağı altında bir oluşum söz konusuydu. O dönemde mesele, Filistinli örgütlerin ve güçlerin varlığının ardından birçok güney bölgesinde hakim olan durumla ilgiliydi” diyor. Bunun bugün yeniden gündeme gelmesine şaşırdığını ifade eden Abdussettar, herhangi birinin bu dönemi taklit etmek veya direnişin elindeki silahlar sorununa bir çözüm bulmaya çalışmak amacıyla bunu gündeme getirmiş olmasından şüphe duyuyor. Abdussettar’a göre bu öneri “ne ciddi ne de mevcut değil.” Şunu da ekliyor: “Herkesin bildiği yerleşik denklem, silahların teslim edilmesinin söz konusu olmadığıdır. Ulusal savunma stratejisi kapsamında bir tartışma yapılabilir, ancak bu konu derinlemesine bir diyalog gerektiriyor. Diyalog ise devletin başı olan Cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere tüm Lübnanlı liderler için artık kaçınılmaz hale geldi.” Ancak Abdusettar, ABD Başkanı Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın Lübnan'dan ayrılması ve ABD'nin Lübnan'ın yanıtına nasıl bir yanıt vereceğinin henüz bilinmemesi nedeniyle yakın gelecekte herhangi bir diyalog olasılığının uzak olduğunu “bu nedenle, bir sonraki adımların netleşmesi için daha fazla zamana ihtiyaç olduğunu” belirtiyor.
