Irak’ta şiddetli yağışlar bir kadın ve iki çocuğunun ölümüne neden oldu

Amara şehrinde alınan görüntüler Fırat Nehri’nin sularının ne ölçüde çekildiğini gözler önüne serildi. (Reuters)
Amara şehrinde alınan görüntüler Fırat Nehri’nin sularının ne ölçüde çekildiğini gözler önüne serildi. (Reuters)
TT

Irak’ta şiddetli yağışlar bir kadın ve iki çocuğunun ölümüne neden oldu

Amara şehrinde alınan görüntüler Fırat Nehri’nin sularının ne ölçüde çekildiğini gözler önüne serildi. (Reuters)
Amara şehrinde alınan görüntüler Fırat Nehri’nin sularının ne ölçüde çekildiğini gözler önüne serildi. (Reuters)

Irak’ın kuzeyinde yağan şiddetli yağmur nedeniyle perşembe günü şafak vakti kerpiç bir ev çöktü. Kerkük Sivil Savunma Müdürü, Fransız haber ajansı AFP’ye verdiği bilgilere göre olayda bir anne ve iki çocuğu yaşamını yitirdi.
Son üç yılda kuraklığın etkili olduğu ve yağışların azaldığı ülkede, halk tarım, su rezervleri ve nehirler üzerindeki etkilerinden dolayı şiddetli yağışları olumlu karşılasa da bu durum sokakların sular altında kalmasına neden oluyor. Onlarca yıl süren savaşlar ve ihmaller nedeniyle altyapısı harap olan ülkede sık sık elektrik kesintileri yaşanıyor. 
Kerkük Sivil Savunma Başkanı Fazıl Muhammed’in bildirdiğine göre Kerkük’ün Bacvan köyünde sabah saat 05.00 sıralarında kerpiç bir evin çatısı çöktü. Olay, 26 yaşındaki bir anne ile 2 ve 4 yaşlarındaki iki çocuğunun ölümüne yol açtı. Muhammed evin şiddetli yağmurlar ve evin çamurdan yapılmış olması nedeniyle çöktüğünü aktardı.
Resmi açıklamaya göre Bağdat’ın kuzeydoğusundaki Diyala’da şiddetli yağışlar nedeniyle çalışanlara bir gün izin verildi. Diğer yandan başkentin kuzeyinde bulunan Selahaddin şehrinde de eğitim askıya aldı.
Irak Göç Bakanlığı, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ile Anbar ve Ninova şehirlerinde, yağmurlardan etkilenen kamplardaki ailelere destek ve yardım sağlamak için çalıştığını belirtti.
Irak, üst üste üçüncü yıl şiddetli kuraklık ve 2022 yazında 50 dereceyi aşan yüksek sıcaklıklarla yüzleşti. Yetkililere göre su tüketimi, tahminleri aşan bir oranda arttı. Özellikle de şubat ayında ülkenin güneyindeki Dicle ve Fırat nehirlerinin seviyelerinde düşüş kaydedildi.
Birleşmiş Milletlere göre, daha az yağmur, daha yüksek sıcaklıklar ve daha fazla çölleşme ile Irak, dünyada iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı en savunmasız beş ülke arasında yer alıyor. Yaklaşık 44 milyon nüfusa sahip yarı çöl ülke için su konusu oldukça sorunlu bir konuyu teşkil ediyor.
Bağdat daha önce Türkiye ve İran’ın, özellikle iki nehir üzerine inşa ettikleri barajlar nedeniyle, topraklarına ulaşan su miktarının azalmasına neden olduğunu öne sürdü. Ancak Dünya Bankası aralık ayında, Irak’a iklim sorununun üstesinden gelmek, sulama sistemini modernize etmek ve barajların durumunu iyileştirmek için ‘daha yeşil ve daha çevre dostu’ bir kalkınma modelini benimsenme çağrısında bulundu.



Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
TT

Kuşatma altındaki el-Faşir, savaş ve açlıkla mücadele ediyor

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından kuşatılan el-Faşir kentinden göç (Arşiv – Şarku’l Avsat)

Sudan'ın batısında bulunan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki sivillerin durumu, gıda, su ve tıbbi tedaviye erişimin giderek zorlaşmasıyla daha da kötüleşiyor. Açlık ve devam eden çatışmalar, Nisan 2024'ten bu yana şehirde mahsur kalan on binlerce insanın kaderini tehdit ediyor. Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) her geçen gün kötüleşen insani durumun ortasında, gıda maddelerinin şehre girdiği tüm geçitleri ve yolları kapatıyor; temel gıda maddeleri ve yakıt tedarik etme girişimlerini engelliyor.

El-Faşir'deki kaynaklar, HDK’nin her gün pazarları ve hayati tesisleri ağır topçu ateşine tutması nedeniyle büyük marketlerin kapılarını kapatmasının ardından sivillerin büyük zorluklarla gıda temin ettiğini söyledi. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Siviller, mısır unu, şeker, yağ ve sabun gibi temel gıda maddelerini satın almak için meskûn mahallelerdeki küçük marketlere güveniyor” dedi.

Devam eden kuşatmanın bir sonucu olarak, bölge sakinlerinin alım gücü azaldı ve yüksek fiyatlar nedeniyle az miktarda yiyecek bile alamaz hale geldiler.

Bir bölge sakini, banka yoluyla ödeme yapıldığında fiyatların iki katına çıktığını, nakit ödeme yapıldığında ise fiyatların düştüğünü ve çok sayıda bölge sakininin yüksek fiyatlar nedeniyle el-Faşir'den kaçtığını belirtti. Birçok sebze ve meyve türü bir yılı aşkın süredir şehrin pazarlarında bulunmuyor.

Gıda kaçakçılığı

Bazı kent sakinlerine göre, el-Faşir'e mal ve eşya sokmanın tek yolu eşek ve deve gibi hayvanları kullanarak kaçakçılık yapmak, ancak bu da riskli. Çünkü HDK militanları tarafından durduruluyorlar ve çoğu zaman mallara el konuluyor.

VFGHY
Sudanlılar savaştan kaçmak için Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’in eteklerinde bulunan Ebu Şuk Mülteci Kampı’na sığınıyor. (AP)

Şehir sakinlerinin çoğunluğu, günde darı unu ve mısırdan yapılan tek bir ana öğünle yetiniyor ve ellerinde başka bir şey olmayabiliyor.

Geleneksel yeraltı kuyularından yeterli miktarda içme suyu temin edilse de, bir varilin fiyatının 8 bin Sudan cüneyhini aşması vatandaşların sıkıntılarını artırıyor.

Günde bir öğün ücretsiz yemek sağlayan aşevlerine bağımlı hale gelen ailelerin sayısı her geçen gün artıyor; bazen bu yemekler ihtiyaç sahibi ailelerin sayısına yetmiyor. El-Faşir'deki bazı vatandaşlar, kuşatma altında bulunan kentteki insani durumun özellikle çocuklar, kadınlar ve yaşlılar için ciddi bir zorluk derecesine ulaştığını, yetersiz beslenme nedeniyle zayıf vücutlarının bunu kanıtladığını bildirdi.

Yerlerinden edilen insanlar HDK ve müttefikleri tarafından öldürmeye varan ciddi ihlallere maruz kaldıkları için el-Faşir'den kaçmak da güvenli değil. Bölge sakinleri, kuşatmanın devam etmesi ve el-Faşir'e insani erişimin açılmaması halinde, sonbahar mevsimine girilmesi ve vatandaşların tarım yapamaması nedeniyle durumun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.

Saha durumu

El-Faşir'deki geniş alanlar, son birkaç gün içinde siviller arasında onlarca ölüm ve yaralanmaya neden olan, bazıları konutları hedef alan yoğun topçu bombardımanına ve insansız hava aracı (İHA) saldırılarına tanık oluyor.

Yerel kaynaklar, ordunun geçtiğimiz aylarda HDK tarafından el-Faşir'e düzenlenen onlarca saldırıyı püskürtmeyi başardığını bildirdi. El-Faşir sakinleri, Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının insani yardımın ihtiyaç sahibi sivillere ulaşmasına izin vermesi için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmasını bekliyor.

Yerel bir gönüllü grubu olan el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, çatışmaların ortasında kalan on binlerce masum insanın çektiği acılara son vermek için orduyu şehir üzerindeki kuşatmayı kaldırmaya çağırıyor.

CDFG
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki Hızlı Destek Kuvvetleri mensupları (Arşiv - Telegram)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan kısa bir süre önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in talebi üzerine kentte bir hafta süreyle insani ateşkes yapılmasını kabul etti, ancak HDK bu konuda kendileriyle herhangi bir temas kurulmadığını belirtti.

HDK'ye göre el-Faşir kentinde şu anda siviller bulunmuyor; kentte bulunanlar ordu ve müttefik silahlı gruplara mensup savaşçılar.

Geçtiğimiz haziran ayında BM Güvenlik Konseyi, bir yıldan uzun bir süredir HDK tarafından kuşatma altında tutulan ve ordunun geniş ve yoğun nüfuslu Darfur bölgesindeki son kalesi olan el-Faşir üzerindeki kuşatmanın kaldırılması için bir karar almıştı.