Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz’

Cenevre istişarelerinde ‘tutuklu listeleri’ ele alınıyor.

Cenevre’deki Yemen istişarelerinden mahkumlar ve tutuklularla dosyası ele alındı. (Şarku’l Avsat)
Cenevre’deki Yemen istişarelerinden mahkumlar ve tutuklularla dosyası ele alındı. (Şarku’l Avsat)
TT

Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a konuştu: ‘Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz’

Cenevre’deki Yemen istişarelerinden mahkumlar ve tutuklularla dosyası ele alındı. (Şarku’l Avsat)
Cenevre’deki Yemen istişarelerinden mahkumlar ve tutuklularla dosyası ele alındı. (Şarku’l Avsat)

Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde geçen cumartesi günü Cenevre’de başlayan yeni Yemen müzakereleri turuna katılan Yemenli bir yetkili, ilk toplantının eski isimlerin gözden geçirilip onaylanması ve yenilerinin eklenmesi konusunda istişare anlaşmasıyla başladığını söyledi.
Yemen İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı ve hükümet heyeti üyelerinden Macid Fadael, Şarku’l Avsat’a Husi heyeti ve BM’nin katılımıyla gerçekleştirilen ilk toplantıda, iki taraf arasındaki eski isimlerin gözden geçirilip teyit edilmesi ve ardından yenilerinin eklenmesi konusunda anlaşmaya varıldığını dile getirdi.
Hükümet heyetinin başarıyı arzuladığını vurgulayan Fadael şu ifadeleri kullandı:
“Bu birinci sınıf protokol olan açılışı, bir memnuniyete sahne oldu. Ardından onaylanan isimlerin güçlendirilmesi, revizyonu ve onaylanması ile başlamaya ve daha sonra onay için yeni isimlerle takas yapılmasına karar verdik. Husi heyetinin ciddiyet göstermesini umuyorum. Çünkü kaçırılanların cezaevlerinde tutulduğu her gün, aileleri ve biz hükümet için büyük bir acı anlamına geliyor. Başarıyı arzuluyoruz ve Husilerin ciddi olmasını umuyoruz.”
Söz konusu toplantılar, daha önce iki taraf arasında planlanmış olmasına rağmen Yemenli gözlemcilere göre Çin’in himayesinde Suudi Arabistan- İran anlaşmasının ilanı bu görüşmelere ve sonuçlarına olumlu yansıyabilir.
Hükümetin müzakerelerin her turunda olağan Husi uzlaşmazlığı açısından çabaların başarısız olacağına dair korkular ürüyor. Ancak müzakerelerde, her iki taraftan da daha fazla mahkûmun ve kaçırılanın serbest bırakılmasına uzanacak bir anlaşmaya varılacağı konusunda iyimserlik var.
BM’nin Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, geçen cumartesi günü Esir Takası Anlaşmasının Uygulanmasına İlişkin Denetleme Komitesi’nin yedinci toplantısının İsviçre’de başladığını söyledi. Özel Temsilcinin ofisi, Uluslararası Kızıl Haç Komitesi ve Yemen’deki çatışmanın taraflarının üyeliği ile ortaklaşa şekilde komiteye başkanlık ediyor.
Komite, çatışma taraflarını Stockholm Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirme konusunda desteklemek için 2018 yılında kuruldu. Stockholm Anlaşması, Yemen’deki çatışmayla ilgili nedenlerle tüm mahkumların, tutukluların, kayıpların, keyfi olarak gözaltına alınanların ve ev hapsinde tutulanların hiçbir istisna veya koşul olmaksızın serbest bırakılmasıyla ilgili.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Tarafların, Ramazan Ayı yaklaşırken çok sayıda tutuklunun serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varmak için ciddi ve samimi tartışmalara girmeye istekli olacağını umuyorum. Tarafları, birbirlerine ve sevdikleri uzun süredir dönüşlerini bekleyen binlerce Yemenli aileye taahhüt ettiklerini yerine getirmeye çağırıyorum.”
Yemen hükümet heyeti geçen cuma günü, müzakere oturumuna katılmak üzere İsviçre’nin Cenevre kentine gitti. Müzakere komitesi üyelerinden İnsan Hakları Bakanlığı Müsteşarı Macid Fadael, yaptığı açıklamada “6 müzakereciden oluşan hükümet heyeti, iki taraf arasında imzalanan önceki anlaşmanın detayları konusunda anlaşmaya varmak için BM ve Uluslararası Kızıl Haç himayesinde 11 gün süreyle müzakerelerde bulunacak” ifadelerini kullandı.
Fadael, Yemen hükümetinin, acılarını sona erdirmek ve onları ailelerine kavuşturmak için ‘herkes karşılığında herkes’ ilkesine göre kaçırılanları ve mahkumları serbest bırakmaya kararlı olduğunu yineledi. Yetkili ayrıca, Başkanlık Konseyi ve Yemen hükümetinin müzakereleri kolaylaştırmak ve başarılı kılmak için çalışılması gerektiğini belirten direktifler yayınladığına ve tüm kaçırılanların ve mahkumların serbest bırakılmasını sağladığına dikkat çekti.
Husi heyet, esirler meselesiyle ilgili yeni bir müzakere turuna katılmak üzere geçen perşembe günü Sana’dan ayrıldı. Husi medyasının aktardığına göre müzakere komitesi başkanı olan Abdulkadir el-Murteza, ‘Cenevre’de BM himayesinde yapılacak müzakere turunun insani yardım hususunda belirleyici olmasını umduğunu’ dile getirdi.
BM himayesindeki müzakerelerin önceki turları, yüzlerce tutuklunun serbest bırakılmasına olanak tanıdı. Devam eden müzakerelerin de her iki taraftan yaklaşık 2 bin 200 kişiyi serbest bırakan bir önceki anlaşmanın uygulanmasına olanak tanıması umut ediliyor.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.