Netanyahu, İsrail’deki bölünmeyi bitirme sözü verdi

İsrailliler haftalardır yargı sisteminde değişiklik öngören yasa taslağına karşı gösteri düzenliyor.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (EPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (EPA)
TT

Netanyahu, İsrail’deki bölünmeyi bitirme sözü verdi

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (EPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu. (EPA)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün akşam, hükümetin yargı düzenlemesine karşı çıkanların haftalardır devam eden protestolarını sakinleştirme ve halk arasındaki bölünmeyi sonlandırma sözü verdi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre söz konusu dosya üzerinde çalışmalarına devam eden Netanyahu, değişiklik konusunda ilerleme kararlılığını vurguladı. Karşılığında projenin savunucularını ve muhaliflerini tatmin edecek bir çözüme ulaşmak için her türlü çabayı göstereceğini söyleyen Netanyahu iki grup arasındaki karşılıklı suçlamalara atıfta bulunduğu açıklamasını şöyle sürdürdü:
 “Ne kadar keskin olursa olsun bir anlaşmazlığın hepimizin geleceğini tehlikeye atmasına izin veremeyiz. Değişikliğe muhalif olanlar hain, destekçileri de faşist değil. Vatandaşlarımızı sakinleştirmek ve halkın saflarındaki bölünmeye son vermek için her türlü çabayı göstereceğiz.”
Netanyahu son haftalarda yaptığı açıklamalarda defalarca protestocuları ‘kaosun savunucuları’ olarak nitelendirmişti.
Seçilmiş yetkililerin yargı üzerindeki gücünü artırmayı amaçlayan projeye karşıt kesimler bunu ülkenin demokrasisini tehdit eden bir yapı olarak görülüyor.
Buna karşılık Netanyahu’nun aşırı sağcı ve sert müttefikleri ise seçilmiş yetkililer ile siyasallaştığını belirttikleri Yüksek Mahkeme arasındaki güç dengesini yeniden tesis etmek için projeyi gerekli buluyor.
Netanyahu televizyondaki konuşmasını, Savunma Bakanı Yoav Galant ile görüştükten sonra yaptı.
Hükümet koalisyonunun muhalefetle ilgili müzakerelere izin vermek için yasama sürecini askıya almasını defalarca talep eden Galant, yapmayı planladığı konuşmasını iptal etti.
İsrailli televizyon kanalları bir saatten uzun bir süre boyunca yayınlarında, Bakan’ın istifa olasılığını ve İsrail tarihinin en sağ kanatlarından biri olan hükümet koalisyonunun dağıldığı senaryosunu ekrana taşıdı.
Göstericilerle emniyet güçleri arasında dün yaşanan çatışmaların ardından on binlerce kişi reformu protesto etmek için tekrar sokaklara çıktı.
AFP muhabirinin aktardığına göre polis, Tel Aviv’de çevre yolunu kapatan kalabalığı dağıtmak için tazyikli su kullandı.
İsrail medya kaynaklarına göre Kudüs’te binlerce kişi Netanyahu’nun evinin önünde toplandı. Ayrıca Hayfa ve Beersheba’da da gösteriler düzenlendi.
37 yaşındaki protestocu Nadav Golander duruma dair şunları söyledi:
“Bugün direnişin en önemli günü. Bir sürü insan var. İnsanlar durmayacaklarını biliyor. Hükümet programına devam ederse bir diktatörlük gelecek. Yargıçların atanmasına ilişkin yasa önümüzdeki hafta parlamentodan geçerse, bu diktatörlüğün başlangıcı olacaktır.”
Söz konusu yasa tasarısının metninde, oylama sırasında daha fazla destek sağlamak için son günlerde komite düzeyinde değişiklikler yapıldı. Netanyahu, metnin gelecek hafta yapılacak genel kurul toplantısında onay için oylamaya sunulacağını doğruladı.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ise iç savaş tehlikesine ynelik uyarıda bulundu.
Buna karşılık muhalefet lideri Yair Lapid yaptığı açıklamada “Bu gece Netanyahu, Gallant’ı görmezden gelmeyi seçti. Ve gerçeklikten kopuk, yalanlarla dolu bir konuşma yapmayı tercih etti. Bu sorumsuz bir eylemdir” dedi.
Muhalefet kanadındaki Benny Gantz (merkez sağ), Netanyahu’nun meydan okuyamamasından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, “Gökyüzünün altında yeni bir şey yok.  Netanyahu aynı kaldı” dedi.
Netanyahu ise konuşmasında, “Hukukta bireysel hakları güvence altına almak niyetindeyim. İstisnasız tüm İsrail vatandaşlarının temel haklarını garanti edeceğiz” ifadesini kullandı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times