Japonya'nın uzay aracı Ay yörüngesinde çarpıcı bir manzara yakaladı

Uzay aracının yakın zamanda Ay yüzeyine iniş yapması bekleniyor (ispace)
Uzay aracının yakın zamanda Ay yüzeyine iniş yapması bekleniyor (ispace)
TT

Japonya'nın uzay aracı Ay yörüngesinde çarpıcı bir manzara yakaladı

Uzay aracının yakın zamanda Ay yüzeyine iniş yapması bekleniyor (ispace)
Uzay aracının yakın zamanda Ay yüzeyine iniş yapması bekleniyor (ispace)

Japonya'nın Ay'a giden uzay aracı Hakuto-R, gök cisminin tozlu yüzeyinin görüntüsünü kaydetti.
Birkaç gün önce Ay yörüngesine başarıyla giren Hakuto-R, Tokyo merkezli özel uzay şirketi "ispace" tarafından tasarlandı.
Firma, Ay yüzeyine başarılı bir şekilde iniş yapan ilk özel girişim olmayı hedefliyor.
Şirketin resmi Twiter hesabından paylaştığı gönderide, Ay'ın uzayın derinliklerinde parıldayan kraterli yüzeyinin yakın plan fotoğrafı yer aldı.
Gönderide ayrıca, "Ay yörüngesinden merhaba! Geçen haftaki başarılı Ay yörüngesine giriş manevrasından sonra Hakuto-R, ana gövdeye monte edilmiş kamerayla Ay'ın bu görüntüsünü yakaladı" ifadelerine yer verildi:
"Daha çarpıcı manzaralar gelecek!"
Uzay aracı, 11 Aralık'ta SpaceX'in Ay'a kargo taşıyan Falcon 9 roketiyle fırlatılmıştı.
Üç ay süren uza seyahatinin ardından Hakuto-R, 21 Mart'ta manevra yaptı ve Ay yörüngesine girdi. Uzay aracı şu anda Ay'ın etrafında sabit bir yörüngede.
ispace yetkilileri, Hakuto-R'nin nisan sonlarında Ay'a iniş girişiminde bulunacağını bildirdi.
Ancak kesin iniş tarihinin henüz belirlenmediği aktarıldı.
Hakuto-R, Ay'ın yüzeyine inmeyi başarırsa bunu başaran ilk ticari araç olacak.
2019'da İsrail'in özel şirket ürünü aracı Beresheet de Ay'a inmeye çalışmış ama başarılı olamayarak yüzeye çarpmıştı.

Independent Türkçe, Gizmodo, Space



Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
TT

Deepfake videoları tespit etmek giderek zorlaşıyor: Artık gerçekçi kalp atışları var

Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)
Kişilerin rızası ve bilgisi dışında üretilen deepfake görüntüler endişe yaratıyor (Reuters)

Deepfake videoların gelişmiş saptama yöntemlerini yanıltabildiği ve her geçen gün daha gerçekçi hale geldiği tespit edildi. 

Bir kişinin yüzünün ya da vücudunun dijital olarak değiştirilmesiyle oluşturulan deepfake videolar endişe yaratmaya devam ediyor. 

Bu videolar gerçek bir kişinin görüntüsünün yapay zeka kullanılarak değiştirilmesiyle yapılıyor. Aslında bu teknoloji, kullanıcıların yüzünü kediye dönüştüren veya yaşlandıran uygulamalar gibi zararsız amaçlarla da kullanılabiliyor.

Ancak insanların cinsel içerikli videolarını üretmek veya masum insanlara iftira atmak için de kullanılabilmesi ciddi bir sorun teşkil ediyor.

Bu videoların sahte olup olmadığını anlamak için kullanılan gelişmiş yöntemlerden biri kalp atışlarını izlemek. 

Uzaktan fotopletismografi (rPPP) adlı araç, deriden geçen ışıktaki küçük değişiklikleri tespit ederek nabzı ölçüyor. Nabız ölçen pulse oksimetreyle aynı prensiple çalışan bu araç, çevrimiçi doktor randevularının yanı sıra deepfake videoları tespit etmek için de kullanılıyor.

Ancak bulguları hakemli dergi Frontiers in Imaging'de bugün (30 Nisan) yayımlanan çalışmaya göre deepfake görüntülerde artık gerçekçi kalp atışları var.

Bilim insanları çalışmalarına videolardaki nabız hızını otomatik olarak saptayıp analiz eden bir deepfake dedektörü geliştirerek başladı. 

Ardından rPPP tabanlı bu aracın verilerini, EKG kayıtlarıyla karşılaştırarak hassasiyetini ölçtüler. Son derece iyi performans gösteren aracın EKG'yle arasında dakikada sadece iki-üç atımlık fark vardı. 

Ekip aracı deepfake videolar üzerinde test ettiğindeyse rPPP, videoya kalp atışı eklenmese bile son derece gerçekçi bir kalp atışı algıladı. 

Bilim insanları kalp atışlarının videoya kasten eklenebileceği gibi, kullanılan kaynak videodan kendiliğinden geçebileceğini de söylüyor.

Almanya'daki Humboldt Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Peter Eisert "Kaynak video gerçek bir kişiye aitse, bu artık deepfake videoya aktarılabiliyor" diyerek ekliyor: 

Sanırım tüm deepfake dedektörlerinin kaderi bu; deepfake'ler gittikçe daha iyi hale geliyor ve iki yıl önce iyi çalışan bir dedektör bugün tamamen başarısız olmaya başlıyor.

Araştırmacılar yine de sahte videoları saptamanın başka yolları olduğunu düşünüyor. Örneğin sadece nabız hızını ölçmek yerine, yüzdeki kan akışını ayrıntılı olarak takip eden dedektörler geliştirilebilir.

Eisert, "Kalp atarken kan, damarlardan geçerek yüze akıyor ve daha sonra tüm yüz bölgesine dağılıyor. Bu harekette gerçek görüntülerde tespit edebileceğimiz küçük bir gecikme var" diyor.

Ancak bilim insanına göre nihai çözüm deepfake dedektörlerinden ziyade, bir görüntünün üzerinde oynanıp oynanmadığını anlamaya yarayan dijital işaretlere odaklanmaktan geçiyor:

Bir şeyin sahte olup olmadığını tespit etmek yerine bir şeyin değiştirilmediğini kanıtlayan teknolojiye daha fazla odaklanmadığımız sürece, deepfake'lerin saptanmalarını zorlaştıracak kadar iyi olacağını düşünüyorum.

Independent Türkçe, BBC Science Focus, TechXplore, Frontiers in Imaging