Moskova, Libya’daki kriz hattına dahil oldu

Moskova, Temsilciler Meclisi’ne desteğini ve 13’üncü anayasa değişikliğini memnuniyetle karşıladığını açıkladı.

(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
TT

Moskova, Libya’daki kriz hattına dahil oldu

(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)
(Soldan sağa) Sağir ve Şuveyhidi, Moskova’da Devlet Dumasının Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Rusya’nın Trablus Büyükelçisi ile bir araya geldi. (Temsilciler Meclisi)

Moskova, 13’üncü anayasa değişikliğinde öngörüldüğü üzere Devlet Yüksek Konseyi ile girdiği süreçte Akile Salih başkanlığındaki Temsilciler Meclisi’ne desteğini ilan ederek, Libya seçim yasalarını hazırlama krizi hattına dahil oldu.
Son zamanlarda Moskova ve Washington arasında paralı askerler ve seçimlerle ilgili Libya meselelerine ilişkin siyasi anlaşmazlıklar, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) oturumlarından siyasi taraflarla doğrudan toplantılara yansıdı. Libya Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclis başkanının ikinci yardımcısı Abdulhadi es-Sağir ve milletvekili Celal eş-Şuveyhidi’nin Rusya’nın Trablus Büyükelçisinin katılımıyla Rusya’da Devlet Dumasında Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkanı ve Liberal Demokrat Parti lideri Leonid Slutsky ile görüştüğünü ve Libya’daki siyasi durumu ele aldıklarını söyledi.
Bileyhik yaptığı açıklamada, Slutsky’nin Duma ve Rusya hükümetinin Libya Temsilciler Meclisi’ne verdiği desteği doğruladığını dile getirdi. Ayrıca 13’üncü anayasa değişikliğini ve seçim yasalarını hazırlamak için bir 6+6 komitesinin kurulmasını memnuniyetle karşıladığını vurguladı.
6+6 komitesi, 13’üncü anayasa değişikliğine göre bu yıl sona ermeden önce Libya’da cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin yapılması için gerekli yasaları bu süre bitmeden tamamlamak amacıyla Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey temsilcilerinden oluşuyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre komitenin üyeleri, gerekli yasaların hazırlanmasını temmuz ortasını geçmeyecek bir süre içinde tamamlamak zorunda. Aksi takdirde BM misyonu, Libyalı şahsiyetlerden oluşturacağı ‘üst düzey’ bir komite aracılığıyla sorumluluğu üstlenecek.
Libya cumhurbaşkanlığı adayı ve ‘Yenilenme Partisi’nin Başkanı Süleyman el-Bayudi, Libya Temsilciler Meclisi heyetinin Rusya’ya yaptığı ziyaretin, Batili’nin girişimine giden yolu doğrudan kapatmayı amaçladığını söyledi. Temsilciler heyetinin bu hamlesinin ‘başarılı olursa siyasi çözümün araçlarını iki konseyde tutacağını’ belirten Bayudi sözlerini şöyle sürdürdü:
“Yüksek Konsey’in de bir parçası olan, Temsilciler Meclisi’nin en önemli taleplerinin, Abdulhamid Dibeybe’yi (geçici Birlik Hükümeti’nin başkanı) ve Başkanlık Konseyi’ni seçimlerden uzaklaştırmak ve seçimleri denetlemek olduğu bir sır değil. Bu nedenle çözüm zor. BM Temsilcisi, yolları birleştirmek ve herkesi kapsamlı bir diyalog ve anlaşmaya dahil etmek için çaba göstermelidir.”
Rusya’nın BMGK’daki temsilcisi, Bathiliy’nin oturumda brifing vermesinin hemen ardından, beklenen seçimlerin düzenlenmesinde ‘acelesi davranmaya’ karşı uyarıda bulundu.
Bathiliy’nin önerdiği girişim, görevi cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine ulaşmak olan tüm paydaşları, kurumları, şahsiyetleri, aşiret liderlerini, kadınları ve gençleri bir araya getiren üst düzey bir yönlendirme komitesi oluşturulması çağrısında bulunuyor. Temsilciler Meclisi ve Yüksek Konsey ise bu noktayı reddediyor. Bu nedenle Libyalı gözlemciler, 2011 yılından, 17 Şubat Devrimi’nin patlak vermesinden bu yana ülkelerinin, Rusya ve ABD arasında geniş bir siyasi çekişme alanı haline geldiğini belirtti. Gözlemcilerden bazıları, Rusya’nın beklenen seçimlerden önce Libya’da ABD’nin elini kolunu bağlamak istediğini bildirdi. Bu nedenle Rus ‘Wagner’ paralı askerlerinin ülkeden çıkarılması çağrılarına yanıt olarak Moskova, paralı askerlerin ve yabancı güçlerin aynı anda ülkeden çıkarılması çağrısında bulunuyor.
Diğer yandan ülkenin eski Başmüftüsü Sadık el-Giryani, geçen pazar günü başkent Trablus’ta gerçekleşen güvenlik ve askeri toplantıyı kabul etmediğini açıkladı. Bu toplantının Trablus’a yönelik saldırının ve ‘Trablus’taki savaşa katılan ve batı bölgesi halkına karşı işledikleri suçlardan tövbe etmeyen askeri liderlerin dahlinin’ yıl dönümüne denk geldiğini söyleyen Giryani, vatandaşları bu savaşta yaşananlara öfkelerini ifade etmeleri için sokaklara çıkmaya çağırdı.
Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Ulusal Ordu (LUO), Nisan 2019’un başlarında Trablus’a yönelik bir askeri operasyon başlatmıştı. Operasyon, 13 ay boyunca devam ederken, geride her iki taraftan da binlerce ölü ve yaralı bıraktı.



Gazze Şeridi'ni 6 ay süreyle sivil bir komite yönetecek… Mısır'ın Gazze Şeridi'ni yeniden inşa planının ayrıntıları

Gazze'deki eş-Şati Mülteci Kampı’nın batısında yer alan bir çadır kampı (AP)
Gazze'deki eş-Şati Mülteci Kampı’nın batısında yer alan bir çadır kampı (AP)
TT

Gazze Şeridi'ni 6 ay süreyle sivil bir komite yönetecek… Mısır'ın Gazze Şeridi'ni yeniden inşa planının ayrıntıları

Gazze'deki eş-Şati Mülteci Kampı’nın batısında yer alan bir çadır kampı (AP)
Gazze'deki eş-Şati Mülteci Kampı’nın batısında yer alan bir çadır kampı (AP)

Kahire'de Filistin konulu Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nin başlamasına saatler kala, Mısır'ın Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına ilişkin planı ortaya çıkmaya başladı. Planın en önemli unsurlarından biri, altı aylık bir geçiş dönemi boyunca Gazze Şeridi'ni ‘fraksiyoncu olmayan’ bir komitenin yönetecek olması.

Kahire el-İhbariyye televizyon kanalı dün, zirve sırasında Arap liderlere sunulacak olan Gazze Şeridi'nin yeniden inşası planının bazı detaylarını yayınladı.

Kanala göre plan, ‘altı aylık bir geçiş döneminde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetecek bir Gazze Yönetim Komitesi kurulmasını, komitenin bağımsız olmasını ve Filistin hükümetinin şemsiyesi altında çalışacak, fraksiyoncu olmayan kişilerden (teknokratlar) oluşmasını’ içeriyor.

Kanal ayrıca planın, ‘Gazze Yönetim Komitesi’nin mevcut aşamada tamamen Gazze Şeridi’ne dönmesini ve bir sonraki aşamayı Filistinlilerin kararıyla yönetmesini sağlamaya hazırlık olarak oluşturulduğunu’ ve ‘Mısır ve Ürdün'ün Gazze Şeridi’ne konuşlandırılmalarına hazırlık olarak Filistinli polisleri eğitmek için çalıştığını’ açıkladı.

defrtg5y6
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının meydana getirdiği yıkım (AP)

Mısır’ın planı, ‘iki devletli çözümün uluslararası toplum ve uluslararası hukuk açısından en iyi çözüm olduğunu ve Gazze Şeridi'nin Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu’ vurguluyor. Planda ayrıca, ‘sivillerin öldürülmesi ve hedef alınması ile Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın yol açtığı eşi benzeri görülmemiş düzeydeki şiddet ve insani acılar’ kınandı.

Plan, ‘Filistin halkının yerinden edilmeden topraklarında kalma haklarına saygı gösterilmesi gerektiğini’ vurgulayarak, ‘uluslararası toplumun savaşın neden olduğu insani felaketi ele almak için her şeyden önce insani temelde bir araya gelmesi gerektiğini’ belirtiyor.

Plan, ‘Filistin halkının devlet olma umudunu elinden alma ya da topraklarını ellerinden alma girişiminin sadece daha fazla çatışma ve istikrarsızlığa yol açacağına’ dikkat çekiyor.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak Mısır planı, ‘Gazze Şeridi'nde ateşkesin sürdürülmesi gerektiği’ çağrısında bulunurken, ‘yeniden yapılanmanın uygulanabilmesi için iki devletli çözüm ihtimalini koruyan geçiş dönemi idaresi ve güvenlik düzenlemelerinin gerekli olduğunu’ da vurguladı.

sdefrtg56y
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yardım girişini askıya almasının ardından pazar günü Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafında park etmiş tırlar (AFP)

‘Filistin halkının kendi topraklarında kalma hakkının korunmasının yanı sıra Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da bitişik topraklara sahip bir devlet kurma yönündeki meşru isteklerini gerçekleştirme haklarını dikkate alan kademeli bir öneri üzerinde çalışmanın büyük önem taşıdığı’ belirtilen planda, ‘bölgenin uluslararası meşruiyet ve Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararlarıyla tutarlı siyasi ve hukuki bir şekilde ele alınması’ çağrısında bulunuldu.

Mısır planı, ‘erken toparlanmanın bir sonraki aşamasının Filistinlilerin sahipliğini garanti altına alacak şekilde nasıl yönetileceğini düşünmeye başlama’ çağrısında bulundu. Plan, ‘Filistin Yönetimi'nin Filistinli kurum ve kuruluşların çalışmalarını geliştirmek için daha ileri adımlar atma çabalarını sürdürmesinin’ önemini vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, bugün yapılacak olan Olağanüstü Arap Birliği Zirvesi’nin taslak sonuç bildirisinde Gazze Şeridi'nin geleceğine ilişkin Mısır planı kabul edilirken, uluslararası toplum ve finans kuruluşlarına Mısır planına hızlı destek verme çağrısı yapıldı.

Taslakta ayrıca, Gazze Şeridi'nin yeniden imarı için bu ay Kahire'de uluslararası bir konferans toplanması da memnuniyetle karşılandı. Taslağa göre Arap liderler, uygun koşulların sağlanması halinde bir yıl içinde tüm Filistin topraklarında seçimlerin yapılması çağrısında bulunuyor.