عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Japon adası aşırı turizmi engellemek için ziyaretçi kotası getirdi

Aşırı turizm, "Doğu'nun Galapagos'u" için bir tehdit olarak görülüyor

Bozulmamış Iriomote'nin bereketli doğası, burayı turistler için bir cazibe merkezi haline getiriyor (Wikimedia Creative Commons)
Bozulmamış Iriomote'nin bereketli doğası, burayı turistler için bir cazibe merkezi haline getiriyor (Wikimedia Creative Commons)
TT
TT

Japon adası aşırı turizmi engellemek için ziyaretçi kotası getirdi

Bozulmamış Iriomote'nin bereketli doğası, burayı turistler için bir cazibe merkezi haline getiriyor (Wikimedia Creative Commons)
Bozulmamış Iriomote'nin bereketli doğası, burayı turistler için bir cazibe merkezi haline getiriyor (Wikimedia Creative Commons)

Japonya'nın en muhteşem adalarından biri, nesli tükenmekte olan yerli bir vahşi kediyi korumak amacıyla ziyaretçi sayısına sınırlama getiriyor.
Nisan 2023 itibarıyla, "Doğu'nun Galapagos'u" olarak bilinen, güneydeki Okinawa prefektörlüğüne bağlı Iriomote adasını günde en fazla 1200 turist ziyaret edebilecek. Doğal güzelliği ve sadece burada bulunabilen kendine özgü Iriomote kedisi, adayı popüler hale getirmişti.
Japan Today'in haberine göre yerel yönetim, aşırı turizmin yerel ekosistemi ve sakinlerin yaşamlarını bozmasını önleme çabaları kapsamında bu tedbirleri uygulamaya koydu.
The Independent'ın habereine göre, kısıtlamalar henüz zorunlu değil ancak turizm yetkilileri seyahat şirketlerini bunlara uymaya çağırıyor.
Iriomote, Okinawa'nın en büyük ikinci adası olmasına rağmen büyük çoğunluğunda yerleşim bulunmuyor. Ada, Okinawa ve Kagoşima'da 2021'de UNESCO'nun Dünya Doğal Mirası listesine eklenen 4 bölgeden biriydi.
Iriomote'ye her yıl yüz binlerce kişi gidiyor ve bu sayı 2007'de 406 bin ziyaretçiyle zirve yapmıştı. Adada 2 binden biraz fazla kişi daimi olarak ikamet ediyor.
Iriomote kedisi, 10 yıldan uzun süre önce Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği'nin Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türlerin Kırmızı Listesi'ne eklendi ve halen sadece 100 civarında yaşadığına inanılıyor.
Endonezya'nın Komodo Adası'ndaki Komodo ejderlerini korumak için de benzer bir yaklaşım benimsenmişti.
Hükümet, Komodo ejderi nüfusunun azalmasını engellemek için tüm turistlerin adaya ayak basmasını yasaklamayı planlamasına rağmen bunun yerine sıkı bir kota ve kişi başı yaklaşık 4 bin 800 liralık bir ücret getirmişti.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
TT
TT

Araştırmacılar sinekleri kokain bağımlısı yapmak için genetiklerini değiştirdi

Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)
Meyve sinekleri normalde kokainin tadını sevmiyor (Unsplash)

Bilim insanları meyve sineklerinin genetiğini değiştirerek kokaini sevmelerini sağladı. Çalışmanın insanlardaki kokain bağımlılığını daha iyi anlama ve tedavi etmeye katkı sunması bekleniyor. 

Meyve sinekleri ve insanlar birbirlerine sanılandan daha fazla benziyor. Örneğin bu iki türde çeşitli hastalıklardan sorumlu genlerin yaklaşık yüzde 75'inin aynı olması, bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Sinekler üzerindeki genetik incelemeler, bu hastalıkların daha iyi anlaşılmasına katkı sağlıyor.

Bu rahatsızlıklardan biri de kokain gibi maddelere karşı gelişen bağımlılıklar. Utah Üniversitesi'nden Dr. Adrian Rothenfluh, "Son yıllarda, sinekler ve insanların birçok açıdan sandığımızdan daha fazla birbirine benzediği ortaya çıktı" diyerek ekliyor: 

Örneğin sineklerin alkole verdiği tepkiyi düzenleyen genlerin, insanlardaki alkol bağımlılığında da rol oynadığını birçok kez gösterdik. Bu durumun kokain bağımlılığıyla bağlantılı genler için de geçerli olacağını ve bunların sineklerdeki etki mekanizmasını inceleyebileceğimizi düşünüyoruz.

Ancak sineklerin kokaini sevmemesi bu çalışmaların önünde engel teşkil ediyordu. Meyve sineklerinin bacaklarındaki tat reseptörleri, böceğin bir şeyi yemeden önce zararlı olup olmadığını algılamasını sağlıyor. 

Dr. Rothenfluh ve ekip arkadaşları yeni çalışmalarında kokainin acı tadı nedeniyle bu reseptörlere yakalandığını ve sineklerin maddeden bu yüzden uzak durduğunu doğruladı. Araştırmacılar daha sonra sineklerin genetiğini değiştirerek bu reseptörleri devre dışı bıraktı.

Bulguları hakemli dergi Journal of Neuroscience'ta 2 Haziran Pazartesi günü yayımlanan çalışmada genetiği değiştirilmiş sineklerin kokaini sevdiği gözlemlendi. Düşük seviyede kokain içeren şekerli su verilen sinekler 16 saat içinde bu içeceği tercih etmeye başladı.

Dr. Rothenfluh, "Düşük dozlarda, tıpkı insanlar gibi koşuşturmaya başlıyorlar" diyor: 

Çok yüksek dozlardaysa yine insanlar gibi hareket edemez hale geliyorlar.

Bilim insanları genetiğiyle oynanmış sinekleri üretmeyi artık öğrendiği için çalışmalarını daha kolay ve hızlı yürütmeyi umuyor. Meyve sineklerinin hızlı yaşam döngüsü ve nispeten basit genetik yapıları, üzerlerinde insanlara kıyasla daha kolay deney yapılmasına imkan tanıyor. 

Makalenin yazarlarından Travis Philyaw "Daha karmaşık organizmalarda ortaya çıkması zor olan riskli genleri tespit ederek bu bilgileri memeliler üzerinde çalışan araştırmacılara aktarabiliriz" diyor.

Ekip bu sayede insanlardaki kokain bağımlılığına yönelik yeni tedaviler geliştirmeyi umuyor. Dr. Rothenfluh şu ifadeleri kullanıyor:

Kokain tercihinin mekanizmalarını gerçekten anlamaya başlayabiliriz ve mekanizmayı ne kadar iyi anlarsak, o mekanizmaya etki edebilecek bir tedavi bulma şansımız o kadar artar.

Independent Türkçe, Popular Science, IFLScience, Journal of Neuroscience