Etiyopya, sınır anlaşmazlığını çözmek için Sudan'daki durumdan mı yararlanıyor?

Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
TT

Etiyopya, sınır anlaşmazlığını çözmek için Sudan'daki durumdan mı yararlanıyor?

Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)
Etiyopya Başbakanı ile Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı bir araya geldi. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)

El-Fuşka bölgesi konusunda Etiyopya ile Sudan arasında yaşanan sınır anlaşmazlığı yeniden gündeme geldi. Sudan’da karışıklığın başlaması ardından Etiyopyalı güçlerin ve kampların ihtilaflı bölgedeki olağandışı faaliyetlerine ilişkin haberler arttı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Sudan sınır bölgelerine girildiği iddialarını yalanlayan Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ise “Sudan halkı, bu yalan iddialara kulak asmayacaktır” açıklamasında bulundu. 
El-Fuşka bölgesi hususundaki anlaşmazlık, sömürge dönemine kadar uzanıyor. İki ülke arasındaki 744 kilometrelik sınırı çizmeye yönelik birçok girişim başarısız olmuştu. 2008 yılında iki ülke arasındaki müzakerelerde uzlaşma sağlanmıştı. Etiyopya yasal sınırları tanımış, Sudan ise Etiyopyalıların orada herhangi bir engel olmadan yaşamaya devam etmelerine izin vermişti. Ancak Haziran 2022'de Sudan'ın Etiyopya ordusunu yediSudanlı askeri yakalayıp öldürmekle suçlaması ardından bu hususta yeniden gerilim patlak vermişti. 
Sudan’daki medya kaynakları, Etiyopya’nın Sudan'da ordu güçleri ile Hızlı Destek Güçleri (HDK) arasındaki kanlı çatışmalardan yararlanarak el-Fuşka bölgesine girmeye başladığına, Etiyopya güçleri tarafından yürütülen yoğun keşif ve kontrol operasyonlarının izlendiğine dikkat çekiyor. 
Etiyopya Başbakanı ise bazı tarafları Etiyopya ile Sudan arasındaki iyi komşuluk ilişkilerini bozmayı amaçlayan iddialar yayınlayarak siyasi hedeflerine ulaşmaya çalışmakla suçladı. Abiy Ahmed, ofisi tarafından yayınlanan açıklamada, “Sudan ve Etiyopya halklarının ortak kimliği ve kaderinin pek çok zorlukla karşı karşıya olduğu bu kritik aşamada, asılsız siyasi hedeflerine asılsız iddialar yayarak ulaşmaya çalışan bazı taraflar var” ifadelerini kullandı. Ayrıca Etiyopya güçlerinin Sudan sınır bölgelerine girdiği yönündeki iddiaları yayanları kınadı.
Sınır sorununun diyalog ve müzakere yoluyla çözüleceğine dikkat çeken Ahmed, Sudan'ın içinden geçmekte olduğu mevcut koşullardan yararlanıldığı iddialarını reddediyor. Etiyopya hükümetinin bu konudaki deneyimine de barışa öncelik verdiğine değinen Başbakan şu açıklamada bulundu:
“Etiyopya, Etiyopya hükümeti çok zor bir durumdayken, bazı tarafların egemenliğimizi ihlal edip topraklarımızı ele geçirerek yaptığının aynısını Sudan'a yapmak istemiyor. Sudan'a barış ve istikrarın geri dönmesini umuyoruz. Bazılarının Sudan ve Etiyopya halklarını birbirine düşürme çabalarına karşı uyarıda bulunuyoruz.”
Sudanlı siyasi analist Abdulmunim Hemmet, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Etiyopya’nın Sudan'ın iç gerilimlerinden yararlanarak tartışmalı bölgeye askeri müdahalede bulunduğu ihtimalini önemsemedi. Hemmet konuya dair şunları söyledi:
“Şu an Sudan'daki iç anlaşmazlıkların çözümü için birden çok kez bizzat müdahalede bulunan Abiy Ahmed, hiçbir şekilde böyle bir davranış benimsemeyecektir. Sudan ise Etiyopya için bunun tersini yapmıştı. Etiyopya hükümeti, zaruri olmayan bir mesele için itibarını ve çevresini riske atmaz. Sudan ve Etiyopya arasındaki ilişki sosyal, ekonomik ve kültürel olarak örtüşen eski bir komşuluk ilişkisidir. Sınır anlaşmazlığı, her an çözülebilecek suni bir meseledir. Bu iki hükümet, istedikleri taktirde bir araya gelip çözmek suretiyle bu gerilimi azaltabilir. Ancak sınır sorunu Etiyopya'nın bu kritik zamanda çözebileceği bir strateji değil. Çözmeye çalıştığı taktirde bölgesel itibarının düşmesine neden olacak bir yanlış yapar.”
Hemmet ayrıca her iki taraftaki bazı hükümetlerin sınır meselesini istismar ettiğine, onu ulusal bir mesele olarak görerek bu yönde harekete geçtiğine, böylece üzerindeki siyasi ve ekonomik yükleri azaltmak istediğine dikkat çekti. 
Etiyopya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Hükümet, mevcut güvenlik durumu ışığında Sudan'daki Etiyopyalıların durumunu izliyor. Durumu izlemek için ilgili sektörel ofislerin dahil olduğu, komşu bölgelerin üye olarak bulunduğu ulusal düzeyde bir çalışma grubu oluşturuldu.”



Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)

Filistin Enformasyon Merkezi, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı yetkililerinden Yarbay Ahmed Zemzem’in bu sabah Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yer alan Megazi Mülteci Kampı’nda silahlı kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

Gazze İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kısa basın açıklamasında, ilgili makamların Yarbay Ahmed Zemzem suikastıyla ilgili ‘derhal soruşturma başlattığı’ ve suikasta karışan şüphelilerden birini tutukladığı, diğer şüphelilerin izini sürme çabalarının ise devam ettiği belirtildi. Açıklamada olayın arkasındaki koşulları ve nedenleri ortaya çıkarmak için çalışmaların sürdürüldüğü ifade edildi.

Olay, İsrail ordusunun dün akşam Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi’nde bir araca düzenlenen baskında Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları liderlerinden Raid Saad'ı öldürdüğünü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden meydana geldi. İsrail, Saad'ın öldürüldüğü saldırıyla, Gazze'deki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti.


Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
TT

Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)

Cezayir’de Kabiliye bölgesi, ayrılıkçı “MAK” hareketinin Fransa’da ilan etmeyi planladığı “bağımsız Kabiliye devleti” girişimine karşı dikkat çekici bir toplumsal mobilizasyona sahne oldu. Cezayir yönetiminin, ülkenin toprak bütünlüğünü hedef almakla suçladığı bu girişime karşı bölgede çeşitli protesto ve farkındalık faaliyetleri gerçekleştirildi.

Başkent Cezayir’in yaklaşık 250 kilometre doğusunda bulunan ve Kabiliye’nin en büyük kentlerinden biri olan Becaia (Bejaia) vilayetinde, vatandaşlar ve yerel aktörler ulusal birliğe zarar verecek her türlü projeye karşı olduklarını ortaya koyan çok sayıda inisiyatif gerçekleştirdi. Kent genelinde çok sayıda ev ve iş yerinin cephelerine Cezayir bayraklarının asıldığı gözlemlendi.

Becaia Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından “Cezayir tek ve bölünmezdir” sloganıyla düzenlenen, ulusal bayraklarla süslenmiş araçlardan oluşan bir konvoy, kent merkezinden hareket ederek çeşitli cadde ve köyleri dolaştı. Öte yandan Becaia Üniversitesi öğrencileri yayımladıkları bildiride, ayrılıkçı MAK hareketinin projesini reddettiklerini belirterek, “Cezayir’in birliği ve egemenliğine” olan bağlılıklarını vurguladı.


HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
TT

HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine insansız hava aracı (İHA) ile düzenlediği bir saldırıyla şehirdeki Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Saldırıda en az altı Bangladeşli asker öldürüldü. Öte yandan şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

BM Abyei Geçici Güvenlik Misyonu (UNISFA) tarafından yapılan açıklamada, Kadugli'deki BM merkezine düzenlenen İHA’lı saldırıda ‘altı askerin öldürüldüğü ve altı askerin yaralandığı’ duyuruldu. UNISFA tüm kurbanların Bangladeşli olduğunu ekledi.

Öte yandan Bangladeş Başbakanı Muhammed Yunus, yaptığı açıklamada olaydan dolayı ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres ise Sudan'daki UNISFA askerlerine yönelik saldırıların ‘haksız ve savaş suçu niteliğinde’ olduğunu vurguladı.

Guterres, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, UNISFA askerlerini hedef alanlardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

Sudan Egemenlik Konseyi saldırıyı kınadı

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, ‘korunan bir BM tesisini hedef almanın, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranış olduğu, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saydığı’ vurgulandı.

sd
Sudan ordusu komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Saldırıdan HDK’yı sorumlu tutan konsey, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunması için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler almaları’ çağrısında bulundu.

HDK dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenleyerek BM karargahını hedef aldı ve en az altı sivili öldürdü. Bunun üzerine şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi. Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanma ve suç teşkil eden bir davranış olup, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe sayma ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etme anlamına gelir.”

dfrgt
BM Genel Sekreteri António Guterres (Reuters)

HDK, bu saldırıyı, BM Genel Sekreteri António Guterres’in HDK’yı ‘kötü güçler’ olarak nitelendirdiği, HDK’nın ise BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladığı açıklamasından iki sonra gerçekleşti.

Birçok kaynak, HDK'nın Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenlediğini bildirdi. Şehirde dumanlar yükseldiği görüldü. Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan bir sağlık kaynağı, BM karargahına düzenlenen İHA’lı saldırıda en az altı sivilin öldüğünü söyledi.

Bölge sakinleri kaçıyor

Sudan merkezli bir haber sitesi, HDK'ya bağlı Sudan Kurucu İttifakı’nın (Te’sis) perşembe günü Kadugli sakinlerine askeri çatışma ve operasyon bölgelerini terk etmeleri çağrısında bulunduğunu aktardı. Haberde, bu çağrının bölge sakinleri tarafından geniş çapta dikkate alındığı, bu göç dalgasının savaşın patlak vermesinden bu yana en büyük dalga olduğu ve bölgeden kaçanların çoğunluğunun kadınlar, çocuklar ve yaşlılar olduğu belirtildi.

Al Sudania News sitesi, Sudan Kurucu İttifakı liderinin yaptığı açıklamada, ittifakın ‘sivilleri korumaya ve Kadugli'den gönüllü tahliyeleri kolaylaştırmaya tam olarak kararlı olduğunu’ söylediğini aktardı.

İttifak lideri, ‘tüm vatandaşlara hayatlarını korumak için çatışmalardan uzak durmaları çağrısını’ yineledi.

Bu gelişmeler yaşanırken Güney Kordofan eyaletinde askeri çatışmalar daha fazla bölgeye yayılıyor ve bunların sivillerin insani durumuna etkisi konusunda endişeler artıyor.

Sudan Ordusu, Güney Kordofan eyaletindeki Kadugli, Dilling ve Abu Jubayhah olmak üzere son üç şehri kontrol ediyor.

Sudan Kurucu İttifakı, geçtiğimiz temmuz ayında, Muhammed Hasan et-Taişi liderliğinde paralel bir hükümetin kurulduğunu açıklayan HDK'nın da dahil olduğu bir siyasi ittifak.

Hartum'da kitlesel gösteriler düzenlendi

Öte yandan dün binlerce Sudanlı, başkent Hartum ve ülkenin diğer şehirlerinde kitlesel gösteriler düzenleyerek, HDK'ya karşı savaşan orduyu destekledi. HDK ise, ülkedeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabaları boşa çıkarmak amacıyla uluslararası toplumun önünde vatandaşları istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Yürüyüşler, Sudan ordusu ile birlikte savaşan silahlı gruplar ve İslamcı hareketlerle koordineli olarak Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi’nin çağrısı üzerine düzenlendi.

efrgt
Cumartesi günü Port Sudan'da ordu yanlısı yürüyüş (AFP)

Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi lideri Korgenereal Beşir Mekki el-Bahi, geçtğimiz ay, Kordofan’ın tüm cephelerinde orduyu desteklemek için genel seferberlik ilan edildiğini ve bazı eyaletlerde eğitim kamplarının açıldığını duyurdu.

Bahi, komite tarafından yayınlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Bu yaygın halk ayaklanması, Sudan halkının gerçek iradesini yansıtıyor ve ulusal devlet kurumlarının üzerinde hiçbir meşruiyet olmadığını teyit ediyor.”

Şarku’l Avsat, aralarında Hartum, Port Sudan, Medeni, Dongola, Sennar ve Halfa’nın bulunduğu, Sudan ordusunun kontrolündeki eyaletlerin başkentlerinde düzenlenen yürüyüşleri yerinde takip etti.

HDK'nın yaygın ihlallerine tanık olan El Cezire eyaletinin merkezindeki onlarca belde ve küçük köyde de dayanışma gösterileri düzenlendi.

Protestocular, Sudan ordusuna destek çağrısı yapan pankartlar açarken ‘Tek ordu, tek halk’ sloganları attı. Bazı protestocular ise HDK'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması çağrısında bulunan sloganlar attı.

Öte yandan başta Sivil Demokratik Devrimci Güçler İttifakı (Sumud) olmak üzere savaş karşıtı güçler, ‘Barışa ve demokrasiye evet. Savaşa, askeri yönetime hayır’ sloganıyla sosyal medyada yaygın olarak paylaşımların yapıldığı bir kampanya başlattı.