عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Yemen'de barışı sağlama çabalarını desteklemek için yeni bir BM ve ABD girişimi

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, Husi lideri Mehdi el-Maşat ile Sana'da görüştü (Husi medyası)
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, Husi lideri Mehdi el-Maşat ile Sana'da görüştü (Husi medyası)
TT
TT

Yemen'de barışı sağlama çabalarını desteklemek için yeni bir BM ve ABD girişimi

BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, Husi lideri Mehdi el-Maşat ile Sana'da görüştü (Husi medyası)
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg, Husi lideri Mehdi el-Maşat ile Sana'da görüştü (Husi medyası)

Suudi Arabistan ve Umman'ın Yemen'e barış getirme çabalarına destek olarak, BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg ve ABD Yemen Özel Temsilcisi Tim Linderking bölgede yeni bir ziyaret turu başlattı. Grundberg Husilerle görüşmek için pazartesi günü Sana'ya ziyaret gerçekleştirirken, Linderking ise aynı gün Riyad ve Maskat'a gitti.
Yemen sokağı, bölgesel ve uluslararası çabaların, 2015'teki Husi darbesinden beri devam eden Yemen çatışmasında sayfayı çevirecek bir yol haritasıyla taçlandırılmasını umuyor. Husi grubu ise ABD ve İngiltere'nin barış yolunu tıkadığını iddia ederek, daha fazla siyasi ve ekonomik kazanım elde etmek için manevralar yapıyor.
Husi medyası, Husilerin Yüksek Siyasi Konsey Başkanı Mehdi el-Meşat ve gruba sadık diğer liderlerin, barışı tesis etmek için görüşmek üzere BM elçisi Hans Grunberg ve beraberindeki ekiple Sana'da bir araya geldiğini bildirdi.
Husilere ait SABA haber ajansının aktardığına göre Maşat şunları söyledi: “Gerçekler, ABD ve İngiltere'nin Yemen'e barış getirmeye yönelik tüm girişimlerin önüne engel koyduğunu kanıtladı. Husi grubu ile Suudi Arabistan arasında ne zaman bir yakınlaşma ve uzlaşma olsa, ABD bölgeye ‘talihsiz’ elçisini göndermek için elini çabuk tutuyor ve tüm çabalar başarısız oluyor.”
Gözlemcilere göre Maşat'ın açıklamaları, grubun manevralarını ve bölgesel ve uluslararası arabulucular tarafından önerilen çözümleri benimseme konusundaki ciddiyetsizliğini gösteriyor. Grup politik ve ekonomik kazanımlar ararken, aynı zamanda başta “İran silahlarından vazgeçmek” olmak üzere önemli tavizler vermemeyi amaçlıyor.
Husi medyasına göre Maşat, grubun uyarılarını Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere uluslararası topluma iletmesi için elçiye iletti. Husiler, ABD ve İngiltere'nin gerilimi tırmandırma çabalarına dönmeleri halinde zarar görecekleri tehdidini savurdu. Bu tehdit, grubun bölgedeki ABD ve İngiliz çıkarlarını hedef alacağı anlamına geliyor.
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı, Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking'in bu ayın başlarında "yeni bir anlaşma sağlamak ve kapsamlı bir barış süreci başlatmak için mevcut çabaları güçlendirmek" üzere Basra Körfezi bölgesine seyahat edeceğini duyurmuştu. ABD'den yapılan açıklamaya göre Özel Temsilci Lenderking, Umman Sultanlığı ve Suudi Arabistan’a yapacağı ziyarette, devam eden müzakereleri ilerletmek ve ortak çabaları görüşmek üzere Yemenli, Ummanlı, Suudi ve uluslararası ortaklarla bir araya gelecek. 
Açıklamada, ABD'nin; Birleşmiş Milletler'in aracılık ettiği ateşkesi ilerletmek için Birleşmiş Milletler, Suudi Arabistan, Umman ve diğer ortaklarla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtildi. Söz konusu ateşkes Yemenlilerin ülkeleri için daha parlak bir gelecek şekillendirmelerine olanak tanıdı ve Yemen'de savaşın başlamasından bu yana en uzun süren sükûnet dönemine izin verdi.
Yemen barışı için yürütülen çabalarda en büyük başarı geçen ay Sana'da Husi grup liderleriyle Suudi Arabistan ve Umman delegasyonu tarafından yapılan görüşmelerde kaydedildi. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgilere göre bu görüşmelerde şu konular yer aldı: “Ateşkesi istikrara kavuşturmak, insani yardım hatlarını genişletmek, maaşların iyileştirilmesi, geçişleri açmak, havaalanları ve limanlar üzerindeki kısıtlamaları kaldırmak ve kalıcı bir barış için anlaşma yapmak.”
Husi grup liderlerinin "kaotik" mesajları paralelinde Yemen olaylarını değerlendiren gözlemciler, İran’ın rolü ve bölgesel ve uluslararası baskıların, Husi grubun çağ dışı fikirlerle pekiştirdiği güç iddiasından vazgeçmeye ikna edebileceğini ifade ettiler.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı daha önce yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan'ın Yemen Büyükelçisi Muhammed Al Cabir liderliğindeki Suudi ekibin Sana'da, “insani durum, tüm tutukluların serbest bırakılması ve Yemen'de ateşkes ve kapsamlı bir siyasi çözüm” gibi birçok konuda derinlemesine müzakerelere tanık olunan bir dizi toplantı düzenlediği belirtildi. Bu toplantılar ve tartışmalar “iyimser, olumlu ve şeffaf bir atmosferde” gerçekleşti.
Suudi Arabistan'dan yapılan açıklama durumu netleştirdi, “Daha fazla müzakereye ihtiyaç olması nedeniyle bu toplantılar mümkün olan en kısa sürede tamamlanacaktır. Bu da tüm Yemenli taraflarca kabul edilebilir kapsamlı ve sürdürülebilir bir siyasi çözüme ulaşılmasına yol açar.”
BM Güvenlik Konseyi üyeleri, Suudi Arabistan ve Umman heyeti tarafından gerçekleştirilen Sana'a görüşmelerini, “BM Yemen Özel Temsilcisi'nin himayesinde, mutabık kalınan görev tanımına dayalı olarak ve ilgili Güvenlik Konseyi kararları doğrultusunda kapsamlı bir ateşkes ve kapsamlı Yemen-Yemen siyasi görüşmeleri yönünde değerli bir adımı temsil etmektedir." şeklinde değerlendirdiler.
Tüm Yemenli tarafları diyaloğu sürdürmeye, barış sürecine yapıcı bir şekilde katılmaya ve iyi niyetle müzakere etmeye çağıran konsey üyeleri, siyasi bir çözüme ulaşmayı ve nihayetinde Yemen halkının acılarını sona erdirmeyi amaçlayan çabalara güçlü desteklerini sürdürdüklerini vurguladılar.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan Dışişleri Bakanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Silahlar bırakılmadan yeniden yapılanma ve uluslararası yardım olmayacağı konusunda açıkça bilgilendirildik

Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci (Şarku’l Avsat)
Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci (Şarku’l Avsat)
TT
TT

Lübnan Dışişleri Bakanı Şarku’l Avsat'a konuştu: Silahlar bırakılmadan yeniden yapılanma ve uluslararası yardım olmayacağı konusunda açıkça bilgilendirildik

Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci (Şarku’l Avsat)
Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci (Şarku’l Avsat)

Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci, ülkesinin ‘Litani'nin kuzey ve güneyinde silahlar bırakılmadan yeniden yapılanma ve uluslararası yardım olmayacağı konusunda açıkça bilgilendirildiğini’ doğruladı. Recci, bu pozisyonu Lübnan'a ileten son kişinin geçen hafta sonu Beyrut'u ziyaret eden ve çok sayıda Lübnanlı yetkiliyle görüşen ABD Ortadoğu Özel Temsilci Yardımcısı Morgan Ortagus olduğunu belirtti.

Recci Şarku’l Avsat'a verdiği röportajda, Ortagus’un Lübnan'ın şu anda açık bir ‘penceresi’ olduğundan bahsettiğine dikkat çekerek şunları söyledi: “ABD yönetimi Lübnan'a topraklarını özgürleştirmesi, yeniden inşa etmesi ve ekonomisini geliştirmesi için yardım etmek istiyor. Ancak bunun karşılığında ister uluslararası, Arap, Körfez ve hatta Lübnanlıların talebi olan ekonomik reformlar açısından olsun, ister uluslararası toplumun Lübnan devletinin egemenliğini sadece Litani'nin güneyine değil, tüm Lübnan topraklarına yaymasını istediği silah münhasırlığı açısından olsun bizden istenen şeyler var. Bu husus Ortagus ve diğer uluslararası yetkililer tarafından bize açıkça iletildi. Zaten bu mesele Lübnan anayasasında da yer alıyor.”

Recci, “Ayrıca dünyada hiçbir ülke kendi kurumları dışında silahların varlığını kabul etmek zorunda değildir. Dolayısıyla bu uluslararası bir talep olduğu gibi aynı zamanda Lübnan'ın da bir talebidir. Biz bunu bakanlık açıklamasında ve yemin konuşmasında açıkça ifade ettik” şeklinde konuştu.

cdfvgh
Lübnan Dışişleri Bakanı Yusuf Recci (Şarku'l Avsat)

Recci, Ortagus'un silah münhasırlığının sağlanması için bir ‘zaman çizelgesinden’ söz ettiğini reddederek, ‘bunun mümkün olan en kısa sürede gerçekleşmesi gerektiğini’ söylediğini açıkladı. Bu alanda yapılanların iyi ama yetersiz olduğunu, daha büyük ve hızlı adımlar atılmasını istediklerini belirtti.

Recci, ‘silah münhasırlığına’ ulaşmak için benimsenecek mekanizma konusunda ise şunları söyledi: “Devletin kendi iç egemenliğini müzakere etmeyeceğini söyleyen genel bir ilke var. Dolayısıyla hükümetin net bir tutum sergilemesi gerekiyor. Biz de silahların devlet tarafından kısıtlanması için bir yol ve mekanizma bulacağız.”

Müzakere komiteleri

İsrail ile müzakere komiteleri konusuna da değinen Recci, “İsrailliler ve Amerikalılar işgal altındaki beş nokta, esirler ve ihtilaflı bölgeler konusunda müzakere etmek üzere üç komite kurulmasını talep ediyorlardı. Ancak biz onlara ilk iki hususta müzakere etmenin söz konusu olmadığını, müzakere edilecek bir şey olmadığını söyledik. Zira biz toprak işgal etmiyoruz ya da İsrailli esirleri tutmuyoruz. Bu nedenle İsrail'in beş noktadan derhal ve koşulsuz olarak çekilmesi ve mahkûmları müzakere etmeden serbest bırakması gerekiyor. Bizim kabul ettiğimiz şey, karmaşık bir teknik mesele olan sınırların belirlenmesinin müzakere edilmesidir. Yaklaşık iki hafta önce önerilen komitelerin sivil olacağına dair bir fikir vardı, ancak konu bir daha tartışılmadı ve Ortagus bunu en azından benimle gündeme getirmedi” ifadelerini kullandı.

Diplomatik eylem

“Bu alanda günlük çalışmalar yapılıyor” diyen Recci sözlerini şöyle sürdürdü: “Tüm ülkeleri İsrail'e işgal ettiği Lübnan topraklarından çekilmesi için baskı yapmaya çağırıyoruz. Bu, Hizbullah'ın silahlarını elinde tutmak için sunduğu her türlü argümanı ya da gerekçeyi ortadan kaldırır ve topraklarını diplomasi yoluyla özgürleştirmekte ısrar eden ancak şu ana kadar İsraillilerin yanıt vermeyi ve güvenlik mülahazalarından bahsetmeyi reddettiği Lübnan devletinin konumunu güçlendirir. Devlet olarak askeri ve ekonomik güce sahip olsaydık diplomatik çalışmaların başarısı daha kesin ve hızlı olurdu, ancak her ikisinden de yoksunuz. Elimizdeki tek şey bu alanda bize yardımcı olacak ülkelerin dostluğu.”

Filistin silahları

Hizbullah'ın silahlarını geri çekmesi ile Filistinlilerin kamp içindeki ve dışındaki silahlarını geri çekmesi arasındaki bağlantıyı sorgulayan Recci, “Hizbullah'ın silahlarının geri çekilmesinin, geri kalanı şüphesiz teslim edilmesi gereken Filistin silahlarıyla ne ilgisi var? Peki Hizbullah'ın silahı Filistinlilerin silahına karşı koymak için mi orada? Durum böyle olmadığı sürece, bu alanda önceliklerle ilgili koşullar belirlememeliyiz. Bizim istediğimiz, Lübnan ordusunun, önümüzdeki tehditler ne olursa olsun, Lübnanlılar olarak bizi koruyan tek güç olmasıdır” dedi.

Mali reformlar

Recci, mali ve ekonomik reformlar konusunda ise şunları söyledi: “Başbakan Nevvaf Selam liderliğindeki hükümet harika, mükemmel ve hızlı bir iş çıkarıyor, ancak kriz derin ve iki haftada çözülemez. Uluslararası toplum bunu kabul ediyor, ancak reformların tam olarak uygulanması için zamanın ucu açık olmadığını ve aciliyet gerektirdiğini vurguluyor.”

ABD-İran müzakereleri

ABD-İran müzakereleri ve bunların Lübnan'ı nasıl etkileyeceği konusuna da değinen Recci, “Bu müzakerelerin nereye varacağı henüz belli değil. Bildiğimiz şey, nükleer program, balistik füzeler ve Hizbullah da dahil olmak üzere İran'ın vekil güçlerini içerdiği ve iki taraf arasında bir anlaşmaya varılamaması halinde tüm seçeneklerin masada olduğu” dedi.

Suriye ziyareti

Recci, Başbakan Nevvaf Selam'ın önümüzdeki hafta Suriye'ye yapacağı resmi ziyarete katılarak, çözülmemiş birden fazla dosyayı çözüme kavuşturmaya çalışacak. Suriye’deki yeni rejim konusunda iyimser olan Recci şu ifadeleri kullandı: “Önceki rejimden kesinlikle daha iyi. Bağımsızlıktan bu yana Suriye'deki hiçbir rejim Lübnan devletini bir varlık olarak tanıdığını, bağımsızlığını tanıdığını ve egemenliğine saygı duyduğunu açıkça söylemedi ama şimdi Suriyeli yetkililerden içişlerimize karışmayacaklarına dair sözler aldık.”

Yerlerinden edilenler dosyası

Recci'ye göre Selam, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile görüşmesinde, şu anda Lübnan için öncelikli olan Suriyelilerin yerinden edilmesi konusunu gündeme getirecek.

Recci sözlerine şöyle devam etti: “Lübnan, ülkedeki demografik dengeyi sarsan ve sosyal ve ekonomik tehdidin yanı sıra varoluşsal bir tehdit oluşturan yerinden edilmenin olumsuz yansımalarına daha fazla tahammül edemez. Uluslararası yetkililerle yaptığımız görüşmelerde talep ettiğimiz ve ısrarla vurguladığımız husus, uluslararası toplumun yeni bir yaklaşım benimsemesi ve böylece yerinden edilmiş kişilere Lübnan'da kaldıkları süre boyunca değil, ülkelerine döndüklerinde yardım sağlanmasıdır. Ayrıca, Suriye'de yeniden inşa sürecinin başlatılarak vatandaşların geri dönmesinin ve yaptırımların kademeli olarak kaldırılmasının önemini vurguluyoruz. Zira tüm bunların varlığı yerinden edilmiş kişileri geri dönmeye teşvik edecektir. Ayrıca Suriye'nin birçok bölge ve vilayetinde hayat normale dönmüştür, dolayısıyla geri dönüş konvoyları yarından önce hemen bugün başlamalıdır. Suriye'deki tartışma doğu sınırı dosyasını ve oradaki kayıp Lübnanlıların dosyasını da içerecek. Çünkü bu insanların akıbetini bilmek istiyoruz... Nasıl öldürüldüler, neredeler? İstediğimiz şey bu dosyayı sonsuza kadar kapatmak.”

Lübnan-Körfez ilişkileri

Recci sözlerini şu ifadelerle noktaladı: “Ne yazık ki son birkaç yıldır genel olarak Körfez ülkeleriyle, özel olarak da Suudi Arabistan ile ilişkilerimiz kötüydü. Doğrusunu söylemek gerekirse bunun sorumlusu Lübnan'dır, daha doğrusu Lübnan'da ülkeyi hiçbir dahli olmadığı bir anlaşmazlığın içine sokan bazı kişilerdir. Captagon ve silah ihraç edip, lanetleyip, sonra da yardım isteyemeyiz. Lübnan'ın resmi tutumu, Lübnan ile Körfez ülkeleri arasındaki mükemmel ilişkiler geleneğine uymuyordu. Bugün ilişkiler eski tarihi konumuna kavuşmaya başlamıştır. Bunun en büyük kanıtı da Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın davetlisi olarak Suudi Arabistan’a yaptığı ziyarettir. Ziyaretin kendisi ve Avn’ın gördüğü sıcak karşılama, ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığının kanıtıdır. Bu durum aynı zamanda seçkin bir şekilde karşılanan Başbakan Nevvaf Selam'ın ziyareti için de geçerlidir. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, gerekli ekonomik reformların tamamlanması ve silah münhasırlığının sağlanması koşuluyla ilişkilerin eskiden olduğu gibi devam edeceği sözünü verdi.”