Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Savcısı Kerim Han, dün Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) üyelerine, savcıların 2011'den beri Libya'da işlendiğine inanılan suçlar için dört yeni gizli tutuklama emri çıkardığını açıkladı.
Savcı Han, Libya hakkında iki yılda bir hazırladığı raporunu sunmak üzere New York'ta BMGK genel merkezinde İsviçre başkanlığında düzenlenen oturumda konuştu. Söz konusu oturumun başında Rusya delegesi, ofisi Ukrayna savaşı bağlamında çocuklara yönelik zulüm nedeniyle Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin aleyhinde tutuklama emri çıkaran Han'ın gelişine itiraz etti. Ancak itiraz, Libya konulu oturumun akışını etkilemedi. Uluslararası adli yetkili, mahkemenin Libya makamlarıyla sürekli iş birliği içinde olduğunu ifade etti. Mahkemeden bir heyetin önümüzdeki günlerde Libya makamlarıyla koordineli olarak mahkeme için bir ofis açılmasını görüşmek üzere Libya'yı ziyaret edeceğini açıkladı. Mahkeme ile Libya arasındaki iş birliğinin önümüzdeki dönemde ‘güçlendirileceğini’ vurguladı. Mahkemenin Libya'da yeni emir çıkarılması talebinin ardından şimdi de dört yeni tutuklama listesi çıkardığını açıkladı. Bu tutuklama emirlerinin UCM’nin bağımsız hakimleri tarafından düzenlendiğini vurguladı.
Han, mahkemenin Libya'daki ihlallerin mağdurlarının aileleri ve onlardan hayatta kalanlarla temas halinde olduğunu vurgulayarak, BMGK ve UCM’yi Libya dosyasına önem vermeye sevk eden saikin ‘siyasi olmadığını’ vurguladı. Bu ülkede ‘saha incelemeleri sonucunda somut ilerleme’ kaydedildiğine işaret etti.
BMGK, Libya'daki durumu 2011'de Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne havale etti. UCM’nin internet sitesinde yer alan açıklamada, soruşturmanın odak noktasının ülkede 15 Şubat 2011'den bu yana insanlığa karşı işlenen suçlar ve savaş suçları olduğu belirtiliyor.
Öte yandan ABD, BM'nin ülkedeki misyonunun başkanı Abdullah Bathily'nin Libya liderleriyle birlikte bu hak için gerekli yasal mevzuatın tamamlanmasını hızlandırma çabalarına paralel olarak Libya özel temsilcisi ve büyükelçisi Richard Norland aracılığıyla, ülkede genel seçimlerin bu yıl bitmeden yapılmasına yönelik desteğini vurguladı.
ABD’li Temsilci, son dönemde göreli bir durgunluğa tanık olan siyasi çizgiyi ilerletmek için son yirmi dört saat içinde Libyalı liderlerle görüşmelerini ve temaslarını yoğunlaştırdı. Temaslarını Başkanlık Konseyi Milletvekili Abdullah el-Lafi ile ‘ülke genelinde uzun vadeli barış ve refahı sağlamak için Libya'da ulusal uzlaşmayı teşvik etme ihtiyacını’ tartışarak tamamladı.
Norland, dün resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Lafi ile telefonda, Libyalı tarafların seçimlerin zamanında yapılması yönünde ilerleme kaydedilmesi ve gelirlerin adil bir şekilde dağıtılması için uyumlu ve somut çabalarına ihtiyaç duyulduğunu görüştüm” ifadelerini kullandı.
ABD’li Büyükelçi, birçok kez ‘petrol gelirlerini şeffaf ve hesap verebilir bir şekilde yönetmenin önemine’ vurgu yaptı. Ayrıca daha önce, petrol gelirleri ve hükümet harcamaları konusundaki anlaşmazlıkları çözmek amacıyla Libya'daki hükümet harcamalarını yönetme mekanizması olan ‘faydalanıcı bir mekanizma’ öne sürmüştü.
Norland ve Maslahatgüzar Lizzie Ordman, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı'nın ülkenin güneyinde barış ve dayanıklılık inşa etme stratejisi yoluyla istikrarı artırmak için Libyalı ve uluslararası ortakları harekete geçirmedeki rolüne övgüde bulundular. Norland, bu çabaların ‘ABD'nin Libya'da çatışmayı önleme ve istikrarı destekleme stratejisiyle tamamen uyumlu olduğunu’ söyledi. Libya’yı daha birleşik ve müreffeh bir hale getirmek için ülkesinin Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Libyalılarla verimli bir ortaklığa çok önem verdiğini kaydetti.
ABD’nin hamleleri, Abdullah Bathily’nin dün başkent Trablus’ta Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri ile yaptığı, siyasi süreç ve güvenlik ile askeri çabaları birleştirmenin yollarının tartışıldığı görüşmeyle uyumlu bir çerçevede geliyor.
Üst Kurul Medya Ofisi ise Mişri ve Bathily ile yapılan görüşmede Temsilciler Meclisi'ni ve DYK’yı temsil eden 6+6 Komitesinin ‘sorumluluklarını bir an önce yerine getirmesine’ destek olmanın ve seçim kazanımlarını elde etmeye doğru ilerlemek ve Libyalıların güvenli ve istikrarlı bir sivil devlet inşa etme isteklerini karşılamanın yollarının ele alındığını bildirdi.
Mişri ve Bathily arasında gerçekleştirilen görüşme, BM Temsilcisi’nin Trablus'taki Başkanlık Konseyi başkanı Muhammed el-Menfi ile başlattığı bir dizi görüşmenin parçası olarak geldi. Ardından Temsilciler Meclisi Başkanı Akila Salih'i telefonla aradı. BM elçisine göre, Temsilciler Meclisi ve DYK tarafından oluşturulan 6 + 6 Komitesi'nin kapsamlı seçimler için yasal çerçeveyi hazırlama çalışmalarını hızlandırmak için acil gerekliliği konusunda anlaştılar.
Öte yandan Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) Dışişleri Bakanı Necla el-Menkuş, ülkesinin Sudan büyükelçisi Fawzi Boumrez ile son yaşananların ardından Sudan'ın bazı şehirlerinde meydana gelen güvenlik gelişmelerini ve büyükelçiliğin Sudan'da ikamet eden Libya toplumunu tahliye etmek için aldığı önlemleri takip etmenin yollarını görüştü.
Menkuş, Büyükelçinin Sudan arenasındaki son gelişmelerle ilgili brifingini dinledi. Ayrıca ‘bu koşullarda kardeş Sudan halkına yardım etmek için gösterilebilecek çabaları’, durumu sakinleştirmek ve sükunet ve istikrar çabalarını güçlendirmek için çatışmanın ilgili taraflarıyla iletişim kurma olasılığını ele aldı.
Görüşme sırasında Menkuş, Libya'nın Sudan'da çatışan taraflar arasındaki arabuluculuk çabalarının yanı sıra ‘Sudan halkının acılarını hafifletmeye çalışan insani çabaları desteklemeye’ hazır olduğunu teyit etti.
ABD'nin Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Tel Aviv'deki Rehine Meydanı olarak bilinen meydanda rehine aileleriyle bir araya geldi (AP)