Tüm kelebeklerin kökeni belirlendi

"Bu, şimdiye kadar parçası olduğum en zor çalışma"

Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
TT

Tüm kelebeklerin kökeni belirlendi

Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)
Araştırmacılar, 11 nadir kelebek fosilini de inceledi (Florida Müzesi)

Bilim insanları kelebeklerin şimdiye kadarki en büyük evrim ağacını çıkardı.

Çalışmada ilk kelebeklerin 100 milyon yıl önce Orta ve Kuzey Amerika'da evrimleştiği keşfedildi.

Bu sırada, süper kıta Pangea'nın parçalanma sürecinde olduğu biliniyor.

Araştırmacılara göre Kuzey Amerika, doğu ve batıyı ayıran bir denizle ikiye bölünmüştü. Kelebeklerse bu kıta parçasının batı tarafında ortaya çıktı.

Bugün dünya genelinde 20 bin kelebek türünün yaşadığı tahmin ediliyor. Kelebeklere Antarktika haricinde tüm kıtalarda rastlamak mümkün.

Florida Doğa Tarihi Müzesi'nde lepidoptera (kelebekler ve güveler) küratörü Akito Kawahara liderliğindeki araştırma ekibi, 90 ülkeden yaklaşık 2 bin 300 kelebek türüne ait 391 geni sıraladı.

Tanımlanan türlerin yüzde 92'sinin temsil edildiği bu yaşam ağacındaki ilk kelebeklerin baklagil ailesinden bitkilerle beslendiği de tespit edildi.

Kawahara, "Bu, şimdiye kadar parçası olduğum en zor çalışma" diye konuştu:

Dünyanın her yerinden araştırmacının büyük çaba sarf etmesini gerektirdi.

Hakemli bilimsel dergi Nature Ecology & Evolution'da bu ay yayımlanan bulgular, kelebeklerin yaklaşık 101 milyon yıl önce gece otçul güvelerin atalarından geldiğini ortaya koydu.

Bu da ilk kelebekleri Orta Kretase dönemine yerleştiriyor ve dinozorların çağdaşı kılıyor.

Kelebeklerin evrim geçirdikten sonra bugünkü Güney Amerika'ya yayıldığı düşünülüyor. Buna göre bazıları da o zamanlar çok daha sıcak olan ve halen Avustralya'yla bağlantısı olan Antarktika'ya göç etti. 

75-60 milyon yıl önce bugünkü Rusya'ya ulaşan kelebeklerin, daha sonra da Güneydoğu Asya, Ortadoğu ve Afrika Boynuzu'na yayıldığı ifade ediliyor.Hatta o zamanlar ada durumdaki bugünkü Hint yarımadasına da yaklaşık 60 milyon yıl önce ulaştıkları anlaşılıyor.

Araştırmacılara göre kelebeklerin yayılımı, bilinmeyen bir nedenle, milyonlarca yıl önce Ortadoğu'da durdu. Nihayetinde yaklaşık 45-30 milyon yıl önce Avrupa'ya da yayıldılar.

Kawahara, bu duraklama nedeniyle bugün Avrupa'daki kelebek türlerinin dünyanın diğer bölgelerine kıyasla az olduğunu vurguluyor.

Florida Müzesi'nden küratör ve çalışmanın ortak yazarı Pamela Soltis de şu ifadeleri kullanıyor:

Kelebeklerin ve çiçekli bitkilerin evrimi, kaçınılmaz bir şekilde iç içe geçmiş. Aralarındaki yakın ilişki, her iki soyda da dikkate değer bir çeşitlilik sağlamış.

Independent Türkçe, Livescience, EurekAlert

 



1400 yıllık altın kuzgun başı keşfedildi: İnanılmaz bir şey

(Minelab Metal Detectors/Facebook)
(Minelab Metal Detectors/Facebook)
TT

1400 yıllık altın kuzgun başı keşfedildi: İnanılmaz bir şey

(Minelab Metal Detectors/Facebook)
(Minelab Metal Detectors/Facebook)

İngiltere'nin güneybatısındaki Wiltshire'da metal dedektörü kullanan kişiler, yaklaşık 1400 yıl öncesine ait Anglosakson döneminden kalma altın ve lal taşından nadir bir kuzgun başı buldu.

Ayrıca küçük boncuklar ve üçgen lal taşlarıyla süslenmiş altın bir halka veya yüzük de keşfettiler.

Yaklaşık 60 gram ağırlığındaki kuzgun başı, çarpıcı bir lal taşı göz ve "tüylü" kısımlarının hatlarını çizen minik altın kürelerden oluşuyor.

Eserleri ocak ayında bulan iki dedektörcüden biri Paul Gould, bunların MS 7. yüzyıl Anglosakson dönemine tarihlendirildiğini söylüyor.

Kuzgun başının neyi temsil ettiği net değil ancak daha önceki araştırmalar, Cermen ve Viking çağlarında İskandinav tanrısı Odin'le bağlantılı şekilde karanlığı ve ölümü sembolize ettiğini gösteriyor.

Diğer dedektörcü Chris Phillips "Bu hayatta bir kez yapılacak bir keşif: Paul ve ben Sakson altınını keşfettik" diyor. 

İnanılmaz bir şey. Biraz duygusalım.

Ender nesneler halihazırda British Museum'daki uzmanlar tarafından temizlenip işlemden geçiriliyor.

Kuzgun başının sağ tarafında lal taşı bir gözün eksik olduğu tespit edildi ve içinden çıkarılan pislik, başka bir esere takılmış olabilecek küçük iğneleri gözler önüne serdi.

Phillips, uzmanlara atıfla kuzgun başının bir zamanlar bir boynuzdan yapılmış bir kadehin ucuna takılmış olabileceğini söyleyerek "hiçbir şeyin buna benzemediğini" ekliyor.

"Diğer taraf ya hasar görmüş gibi görünüyor ya da bu şekilde olması gerekiyor" ifadelerini kullanıyor.

Parıltılı, yanardöner görünümünü hâlâ koruyor.

Diğer altın ve lal taşı eserin ayrı bir mücevher mi yoksa daha büyük bir mücevherin parçası mı olduğu sorusu da cevapsız.

"Bunun bir yüzüğün parçası mı yoksa başka bir şeyin parçası mı olduğundan emin değiliz, belki de boynuzdan yapılan kadehe takılıydı" diyen Phillips, tüm lal taşlarının sağlam olduğunu da ekliyor.

Bu eserleri tam olarak kimin yaptığı belirsiz olsa da uzmanlar, Anglosakson ya da İskandinav kökenlerine uyduklarını söylüyor.

Daha önce Sutton Hoo ve Staffordshire istiflerinde de bulunan bunun gibi kuş benzeri mücevher parçalarının üzerinde, belirgin lal taşı kakmalı gözler ve gaga şekilleri vardı.

LiveScience'a göre Phillips, "Bölgede yapılacak sonraki araştırmalarda yer almayı umuyoruz ve tüm doğru prosedürleri uygulayarak keşif yapmaya devam edeceğiz" diyor.

Organizatörlerin alandaki metal dedektör çalışmalarını durdurduğu ve Wiltshire'ın irtibat görevlisini bilgilendirdiği bildirildi.

Independent Türkçe