عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Pentagon belgeleri: Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Biden'ın tehdidine tehditle yanıt verdi

Biden, temmuzdaki ziyaretinde Veliaht Prens'le yumruk tokuşturmuştu (AFP)
Biden, temmuzdaki ziyaretinde Veliaht Prens'le yumruk tokuşturmuştu (AFP)
TT
TT

Pentagon belgeleri: Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Biden'ın tehdidine tehditle yanıt verdi

Biden, temmuzdaki ziyaretinde Veliaht Prens'le yumruk tokuşturmuştu (AFP)
Biden, temmuzdaki ziyaretinde Veliaht Prens'le yumruk tokuşturmuştu (AFP)

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın, ABD'nin tehdidine tehditle karşılık verdiği ortaya çıktı.

Sızdırılan Pentagon belgelerinde, Suudi Arabistan'la ABD arasında geçen yıl yaşanan petrol üretimi anlaşmazlığına dair yeni detaylar yer aldı. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post'un (WP) incelediği belgelerde Veliaht Prens'in, üretim azaltma kararına karşı herhangi bir misilleme yapılması durumunda Washington yönetimiyle bağlarını koparacaklarını söylediği savunuldu. 

Pandemi ve Rusya - Ukrayna savaşı nedeniyle fırlayan petrol fiyatlarına karşı ABD ve Avrupa Birliği, Suudi Arabistan yönetiminden üretimi artırmasını talep etmişti.

ABD Başkanı Joe Biden, temmuzda İsrail'deki ziyaretinden dönerken Suudi Arabistan'a da giderek, üretimin artırılması için Riyad yönetimiyle görüşmüştü.

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) kurucu üyelerinden Suudi Arabistan ise talebe olumlu karşılık vermemişti.

5 Ekim'de Avusturya'nın başkenti Viyana'da düzenlenen OPEC toplantısında, günlük petrol üretiminin kasım itibarıyla 2 milyon varil azaltması kararı alınmıştı.  

Washington ise karara tepki göstererek, bunun Rusya'nın elini güçlendireceğini öne sürmüş ve Riyad yönetimini Kremlin'i desteklemekle suçlamıştı. Biden, bunun ciddi sonuçları olacağını söyleyerek, Suudi Arabistan'la ikili ilişkilerin gözden geçirileceğini belirtmişti. 

Riyad ise diplomatik kanallardan ithamları reddederek, üretim azaltma hamlesini savunmuştu. 

Sızdırılan belgelerde Veliaht Prens'in, herhangi bir misillemenin "Washington için ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağını ve ABD yönetimiyle ilişkilerin kesileceğini" söylediği ileri sürüldü. 

Haberde, Veliaht Prens'in tehdidinin doğrudan Beyaz Saray'a iletilip iletilmediğinin bilinmediğine, bunun ABD istihbaratının casusluk faaliyetleriyle öğrenilmiş olabileceğine de dikkat çekildi. 

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nden kimliğini paylaşmayan bir yetkiliyse WP'ye "Suudi Arabistan'ın bu tür tehditleriyle ilgili bir bilgimiz yok" dedi. Yetkili, Washington ve Riyad'ın önemli ortaklar olduğunu ve işbirliklerinin devam ettiğini belirtti.

Washington'daki Suudi Arabistan Büyükelçiliği ise WP'nin yorum talebine yanıt vermedi.

Pentagon sızıntısı

Pentagon'a ait gizli belgelerin nisanda internete sızdırılması büyük tartışma yaratmıştı. 

Discord üzerinden belgeleri sızdırdığı öne sürülen eski ABD Hava Ulusal Muhafızları çalışanı Jack Teixeira, 13 Nisan'da FBI baskınıyla tutuklanmıştı. 

19 Mayıs'ta mahkemeye çıkan 21 yaşındaki Teixeira'nın, bir sonraki duruşmaya kadar hapiste kalmasına karar verilmişti. Duruşma tarihi henüz belirlenmedi.  

Texeira, suçlu bulunması halinde 25 yıla kadar hapis cezası alabilir.

Independent Türkçe, Washington Post, BBC, AA

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Bir raporda, Gazze Savaşı sırasında İsrail'e petrol sağlayan ülkelerin "soykırıma" "ortak" olduğu iddia ediliyor

İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)
İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)
TT
TT

Bir raporda, Gazze Savaşı sırasında İsrail'e petrol sağlayan ülkelerin "soykırıma" "ortak" olduğu iddia ediliyor

İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)
İsrail ordusuna ait bir F-16 savaş uçağı, hava üssünden kalkış sırasında havadan havaya füzeler ve ilave yakıt tankları taşıyor, (İsrail Ordusu)

Sivil toplum kuruluşu Oil Change International tarafından dün yayınlanan bir rapora göre, Gazze Şeridi'ndeki savaş sırasında 25 ülke İsrail'e petrol tedarik etti. Raporda, iklim krizini körükleyen ve "soykırım" olarak nitelendirilen fosil yakıt bazlı sistem kınandı.

Brezilya'daki 30. Taraflar Konferansı (COP30) kapsamında yayınlanan rapora göre, Azerbaycan ve Kazakistan, 1 Kasım 2023 ile 1 Ekim 2025 tarihleri ​​arasında ham petrol sevkiyatının yüzde 70'ini gerçekleştirdi.

Rusya, Yunanistan ve Amerika Birleşik Devletleri, İsrail'e rafine petrol ürünlerinin en büyük ihracatçıları arasında yer alıyor. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Amerika Birleşik Devletleri aynı zamanda İsrail'e askeri uçaklarda kullanılan JP-8 jet yakıtı sağlayan tek ülke.

Oil Change International, "Bu dönemde İsrail'e yakıt sağlayan ülkeler, İsrail'in vahşetinin tamamen farkındaydı" dedi. Örgüt, "Bu raporda, İsrail'in suç ortaklığı belgelenerek hesap sorulmasına olanak sağlanmıştır. Bu ülkeler, bu soykırımdaki rollerini kabul etmeli ve suç ortaklığına son vermelidir" ifadesini kullandı.

STK, petrol akışlarını analiz etmesi için araştırma şirketi Datadesk'i görevlendirdi ve söz konusu dönemde 323 sevkiyat tespit ederek, toplam 21,2 milyon ton petrol sevkiyatı tespit etti.

Gazze Şeridi'ndeki savaş, Hamas'ın güney İsrail'e düzenlediği ve AFP'nin resmi rakamlara dayanan verisine göre İsrail tarafında bin 221 kişinin ölümüne yol açan eşi benzeri görülmemiş bir saldırının ardından Ekim 2023'te patlak verdi.

Birleşmiş Milletler'in güvenilir bulduğu Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre, o tarihten bu yana İsrail'in misilleme amaçlı askeri harekâtı sonucunda Gazze'de çoğunluğu sivil olmak üzere 69 binden fazla Filistinli öldürüldü.

Temmuz 2024'te Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Filistin topraklarını işgalinin "yasadışı" olduğu sonucuna varan bir tavsiye kararı yayınlarken, bir BM komisyonu İsrail'i Gazze Şeridi'nde "soykırım" yapmakla suçladı.

İngiliz Uluslararası ve Karşılaştırmalı Hukuk Enstitüsü'nde insan hakları ve ekonomik işler araştırmacısı olan Irene Petropaoli ise devletlerin, Uluslararası Adalet Divanı'nın "soykırımın önlenmesi ve cezalandırılması" çağrısında bulunan geçici emrine uymakla yükümlü olduğunu ifade etti.

Açıklamada, "Devletler, İsrail'e yapacakları yardımların, özellikle askeri yardımların, kendilerini Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi uyarınca soykırıma ortak olma riskine maruz bırakabileceğini akıllarında tutmalıdırlar" denildi.

DÜNYA

İran, Birleşmiş Milletler'in ABD ve İsrail'i nükleer tesislerine yönelik saldırılarından sorumlu tutmasını talep ediyor

Arakçi, 26 Eylül'de BM Güvenlik Konseyi'nde nükleer anlaşmaya ilişkin 2231 sayılı Kararın uzatılmasına ilişkin oylamada (DPA)
Arakçi, 26 Eylül'de BM Güvenlik Konseyi'nde nükleer anlaşmaya ilişkin 2231 sayılı Kararın uzatılmasına ilişkin oylamada (DPA)
TT
TT

İran, Birleşmiş Milletler'in ABD ve İsrail'i nükleer tesislerine yönelik saldırılarından sorumlu tutmasını talep ediyor

Arakçi, 26 Eylül'de BM Güvenlik Konseyi'nde nükleer anlaşmaya ilişkin 2231 sayılı Kararın uzatılmasına ilişkin oylamada (DPA)
Arakçi, 26 Eylül'de BM Güvenlik Konseyi'nde nükleer anlaşmaya ilişkin 2231 sayılı Kararın uzatılmasına ilişkin oylamada (DPA)

Arakçi, 26 Eylül'de BM Güvenlik Konseyi'nde nükleer anlaşmaya ilişkin 2231 sayılı Kararın uzatılmasına ilişkin

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Birleşmiş Milletler'i, haziran ayında İran'ın nükleer tesislerine düzenlenen askeri saldırılar nedeniyle ABD ve İsrail'e "uygun önlemleri" uygulamaya çağırdı.

Arakçi, Trump'ın geçen hafta 13 Haziran'da İran'a yönelik ilk İsrail saldırısını kendisinin yönettiğini söylemesinin ardından, Başkan Donald Trump ve diğer ABD yetkililerinin saldırılar konusunda "cezai sorumluluk" taşıdığını söyledi.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve BM Güvenlik Konseyi'ne hitaben yazdığı mektupta, İsrail ve ABD'nin, İran'a verilen zararların tazmini ve haklarının iadesi de dahil olmak üzere tazminata tabi tutulması gerektiğini belirtti.

Trump, 6 Kasım'da gazetecilere yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'a yönelik ilk saldırısından "büyük ölçüde sorumlu" olduğunu söyledi.

Arakçi, Trump'ın yorumunun, İran devlet medyasının 900'den fazla kişinin öldüğünü bildirdiği, İran ile İsrail arasındaki 12 günlük hava savaşı sırasında ABD'nin kontrolüne dair açık bir kanıt olduğunu söyledi.

Arakçi, "Bu elbette tüm bireyleri, savaş suçlarının işlenmesine katılan İsrail varlığı içindekiler de dahil olmak üzere, bireysel cezai sorumluluktan kurtarmaz; ister emir vererek, ister infaz ederek, ister yardım ederek veya kolaylaştırarak olsun" dedi.

BM'nin harekete geçmesi çağrısı, Amerikalı ve İranlı liderlerin on yıllardır süren çatışmaya bir çözüm bulunması yönündeki son çağrılarıyla çelişiyor.

Dışişleri Bakanı Arakçi, bu hafta başında Tahran'ın ABD ile barışçıl bir nükleer anlaşmaya varmak istediğini söylemişti.

Trump geçen ay yaptığı açıklamada, Tahran hazır olduğunda ABD'nin de İran'la anlaşma yapmaya hazır olduğunu belirterek, "Dostluk ve iş birliği eli uzatıldı" ifadesini kullanmıştı.

DÜNYA

Tayland-Kamboçya sınırında çatışmalar: Trump’ın ateşkesi sallantıda

Tayland-Kamboçya sınırında temmuzda yaşanan çatışmalarda karşılıklı top atışları yapılmıştı (Reuters)
Tayland-Kamboçya sınırında temmuzda yaşanan çatışmalarda karşılıklı top atışları yapılmıştı (Reuters)
TT
TT

Tayland-Kamboçya sınırında çatışmalar: Trump’ın ateşkesi sallantıda

Tayland-Kamboçya sınırında temmuzda yaşanan çatışmalarda karşılıklı top atışları yapılmıştı (Reuters)
Tayland-Kamboçya sınırında temmuzda yaşanan çatışmalarda karşılıklı top atışları yapılmıştı (Reuters)

Tayland ve Kamboçya arasındaki çatışmalar, ABD öncülüğünde imzalanan ateşkes anlaşmasına rağmen yeniden patlak verdi.

Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Tayland'dan ateş açılması sonucu bir kişinin hayatını kaybettiğini, üç kişinin yaralandığını açıkladı. Tayland tarafıysa ilk ateşin Kamboçya tarafından açıldığını belirtirken, ölü veya yaralı olmadığını duyurdu.

Bangkok yönetiminden pazartesi günü yapılan açıklamada, Taylandlı askerlerin Kamboçya sınırında mayına basması sonucu yaralandığı bildirilmiş, barış anlaşmasının askıya alındığı duyurulmuştu. Tayland, Punom Pen yönetiminin sınıra yeni mayınlar döşediğini iddia etmişti.

Ayrıca, barış anlaşması kapsamında serbest bırakması planlanan 18 Kamboçya askerinin iadesinin süresiz erteleneceği de açıklanmıştı.

Kamboçya ise Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da imzalanan barış anlaşmasına bağlılığını yinelemişti. Kamboçya Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, sınırdaki mayın tarlalarının 1970 ve 1980'lerde yaşanan iç savaş döneminden kaldığı ileri sürülmüş, yeni mayınlar döşenmediğini savunulmuştu.

CNN'in analizinde, iki Güneydoğu Asya ülkesinin arasındaki gerginliğin yeniden tırmanmasıyla "ABD Başkanı Donald Trump'ın barış anlaşmasının dağılıp gittiği" yazılıyor. 

"Çin'le ilişkiler gelişiyor"

Öte yandan BBC'nin analizinde, ABD'nin askeri müttefiki Tayland'ın Çin'le ilişkilerini tekrar geliştirmeye başladığına dikkat çekiliyor. 

Tayland Kralı Maha Vajiralongkorn, 13-17 Ekim'de Çin'i ziyaret edecek.  Görüşme, Çin lideri Şi Cinping'in daveti üzerine, iki ülke arasında 1975'te başlayan diplomatik ilişkilerin 50. yıldönümü vesilesiyle gerçekleştirilecek. 

Tayland hükümetinden yapılan açıklamada, ziyaretin "Tayland ve Çin arasında her düzeyde köklü dostluk ve karşılıklı anlayış bulunduğunu vurguladığı" belirtildi. 

Vajiralongkorn'un seyahatiyle, Tayland'da ilk kez tahttaki bir monark Çin'i ziyaret etmiş olacak.

Analizde, Bangkok-Washington ilişkilerinin ABD'nin Tayland'daki insan hakları durumuna yönelik eleştirileri ve Trump'ın gümrük vergileri nedeniyle gerildiğine işaret ediliyor.

Tayland'ın en büyük ticaret ortağı olan Çin'in ise ülkede "askeri tedarik bakımından da ABD'nin rakibi haline gelebileceği" belirtiliyor. 

Kamboçya-Tayland çatışmaları

İki ülke arasındaki sınır ihtilafı, Kamboçya'nın Fransız sömürgesi olduğu dönemde çizilen ve bölgenin Tayland'dan ayrılması için kullanılan 1907 tarihli haritadan kaynaklanıyor.

Kamboçya toprak talebinde bulunmak için bu haritayı referans alırken, Tayland haritanın yanlış olduğunu savunuyor.

Son dönemdeki gerginlikse 28 Mayıs'ta sınırda çıkan çatışmalarda bir Kamboçyalı askerin öldürülmesiyle başlamıştı. Taylandlı 5 asker de geçen hafta mayına basarak yaralanmıştı. 

Bunun üzerine 24 Temmuz'da taraflar arasında sıcak çatışma başlamıştı. 5 günlük çatışmalarda toplamda en az 38 kişi yaşamını yitirirken, her iki ülke de bölgeden binlerce kişiyi tahliye ettiğini duyurmuştu.

Independent Türkçe, CNN, BBC