Kuzey Akım boru hattında meydana gelen patlamayla ilgili soruşturma devam ediyor. Almanya'da yetkililer, bir sabotaj ekibinin saldırı için Polonya'yı operasyon üssü olarak kullandığını gösteren kanıtları inceliyor.
ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'ın (WSJ) haberine göre müfettişler, sabotaja karıştığından şüphelenilen Andromeda adlı yatın iki haftalık yolculuğunun bir şemasını çıkardı.
Andromeda'nın radyo ve navigasyon ekipmanlarından, suçluların kullandığı uydu ve cep telefondan yola çıkan Alman müfettişler yatın, Polonya sularına girmek için rotasından saptığını tespit etti. Almanya, gemide tespit edilen DNA örneklerinin sabotaja karıştığından şüphelenilen Ukraynalı askere ait olup olmadığını da inceliyor.
Alman yetkililer, operasyonda kullanılan patlayıcının sekizgen diye de bilinen HMX olduğu sonucuna vardı.
15 metrelik eğlence yatının yolculuğu hakkında bilgi sahibi olan kişilere dayandırılan habere göre sabotaj ekibi, Andromeda Polonya'ya doğru yola çıkmadan önce Kuzey Akım 1'e patlayıcıları yerleştirdi. Müfettişler, yatın Polonya'dan kuzeye doğru tekrar denize açıldıktan sonra da Kuzey Akım 2'ye patlayıcı yerleştirdiğini düşünüyor.
Soruşturmada yatın neden Polonya'nın başkenti Varşova merkezli bir seyahat acentesinin yardımıyla kiralandığı da inceleniyor. Zira yetkililer bu acentenin, Ukrayna merkezli paravan şirketler ağının bir parçası gibi göründüğünü söyledi.
Alman müfettişler yatı ilk olarak, küçük bir Batı ülkesinin istihbarat servisi sayesinde ekimde tespit etmişti. Hem Almanya hem de Polonya'daki yetkililer, Varşova'nın Andromeda'nın hareketleri ve mürettebatına yönelik soruşturma hakkında bilgisi olmadığını WSJ'e belirtti.
Soruşturmayı yöneten Almanya Federal Başsavcılığı'nın sözcüsü, araştırmanın Polonya'ya uzanıp uzanmadığı ve Varşova'dan yardım istenip istenmediğine dair yorum yapmaktan kaçındı. Soruşturmaya aşina başka Alman yetkililerse Polonya'nın saldırıya karıştığına dair hiçbir kanıtları olmadığını belirtti.
WSJ'e konuşan Polonya makamlarıysa hükümetin Kuzey Akım saldırısında hiçbir rolü olmadığını savundu. Polonyalı yetkililer ayrıca Andromeda'nın operasyonda yer aldığı iddiasına şüpheyle yaklaştıklarını ve Rusya'nın saldırıyı Ukrayna'yı suçlamak için düzenlemiş olabileceğini savundu.
Başka bir üst düzey Polonyalı yetkili, Varşova'nın kendi soruşturmasında henüz bir şüpheli tespit edilmediğini aktardı.
WSJ, Almanya'nın soruşturmasının NATO'daki gerilimi artırabileceğini ve Berlin'le Varşova arasında tansiyonu yükseltebileceğini yazdı. Polonya, Litvanya, Letonya ve Estonya gibi ülkeler Kuzey Akım projesine karşı çıkıyordu. Bu ülkeler projeyi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Avrupa'yı Rus enerjisine bağımlı hale getirmek için kullandığını savunuyor.
Kuzey Akım, eski Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından 2011'de hayata geçirilmişti. Kuzey Akım 2 de Moskova'nın Kırım'ı ilhakının ardından ABD, Ukrayna ve Polonya gibi ülkelerin itirazlarına rağmen inşa edilmişti. Rusya'nın Ukrayna'yı Şubat 2022'de istila etmesinin ardından Berlin, Kuzey Akım'ı rafa kaldırmıştı.
Baltık Denizi'nin altından geçen Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarında 26 Eylül 2022'deki patlamaların ardından Batılı ülkeler Rusya'yı suçlamıştı. Sabotajda 4 ana boru hattından üçü zarar gördü.
Patlama sonucunda atmosfere Danimarka'nın yıllık emisyonundan daha fazla sera gazı salındı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise saldırıyı "uluslararası terör" diye nitelerken, Rusya Dış İstihbarat Servisi Başkanı Sergey Narışkin, saldırıda Batılı ülkelerin parmağı olduğunu savunarak, "Bu terör saldırısının gerçek faillerini gizlemek için her şeyi yapıyorlar" demişti.
Moskova, saldırılardan ABD'yi sorumlu tutuyor. Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sergey Ryabkov, Şubat 2023'te "Bizim varsayımımız, ABD ve birkaç NATO müttefikinin bu iğrenç suça karıştığı yönündeydi" demişti.
Washington Post, 6 Haziran tarihli haberinde CIA'in geçen haziran ayında, Avrupalı bir istihbarat servisi aracılığıyla, Ukrayna özel harekat kuvvetlerinden oluşan 6 kişilik bir ekibin Rus gazını Avrupa'ya taşıyan Kuzey Akım boru hattını sabote etmeyi planladığı bilgisine eriştiğini öne sürmüştü. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise bir gün sonra bu iddiayı reddetmişti.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters, Bloomberg, AA
