ABD merkezli Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, Moskova'nın yaklaşık 500 kilometre doğusunda bulunan IK-17 cezaevinde tutuklu bulunan Amerikalılarla konuştu.
Rusya'da casusluktan uyuşturucu kaçakçılığına kadar birçok suçtan mahkum yabancılara ev sahipliği yapan IK-17, Mordovya bölgesindeki 14 cezaevi kompleksinden biri.
WSJ'ye göre cezaevinde en az 3 Amerikalı mahkum bulunuyor.
Bunlardan biri casusluk suçlamasıyla 16 yıl ceza alan ABD'li emekli denizci Paul Whelan. Bir diğeri yaşı güçük birine cinsel saldırıda bulunduğu iddiasıyla aldığı 12 buçuk yıllık cezanın 6. yılını yatan Jimmy Wilgus. Diğeriyse esrar temin etmek suçundan 11 yıl hapis cezasına çarptırılan Thomas Stwalley.
Üç isim de haklarında suçlamaları reddediyor ve işlemedikleri suçlardan dolayı cezaevinde olduklarını iddia ediyor. ABD'nin New Jersey kentinden bir müzisyen olan Wilgus, tutuklanma sürecinde kendisine anlamadığı belgelerin imzatıldığını ve herhangi bir suçlama yöneltilmeden 18 ay tutuklu kaldığını söylemişti.
WSJ'ye telefonla röportaj veren Stwalley ve Wilgus, cezaevinin dış duvarlarının yerel basın için parlak şekilde boyandığını ve bu şekilde iyi bir görünüm elde edildiğini söyledi.
Rus medyasının cezaevini görüntülemek için geldiği zamanlarda gardiyanların bahçeye bir voleybol filesi gerdiklerini ve kameralara doğru top fırlattıklarını belirten Wilgus, "Bu görüntüler buranın 'ne kadar eğlence dolu bir yer' olduğunu göstermek için. Hepsi bir yalan" ifadelerini kullandı.
Bazı mahkumlar da cezaevi yönetiminin mahkumlara gönderilen paketlerini içine uyuşturucu veya başka yasaklı maddeler yerleştirdiklerini ve bu yolla rüşvet almaya çalıştıklarını söyledi.
Eski IK-17 gardiyanı Vladimir Denisov geçen yıl yolsuzluk suçlamasıyla üç yıl hapis cezasına çarptırılmıştı ancak konuyla ilgili detaylar açıklanmadı.
IK-17'nin içinde Rus giyim markası Techoavia'ya ait bir fabrika da bulunuyor. Mahkumlar burada pantolon ve ceketlerin dikim işlemlerini yapıyor.
Wilgus cezaevi fabrikasındaki havalandırma sisteminin düzgün çalışmadığını belirtirken, "Her yerde sintepon (bir çeşit polyester yastık içi) var. Havada yüzüyor" ifadelerini kullandı.
Mahkumlar ayrıca fabrikanın kapısında yakılan sinteponun dumanının mahkumların kaldığı bölüme doğru geldiğini söyledi.
Stwalley ve Wilgus'a göre cezaevi kompleksi içinde fabrikanın yanı sıra, 6 ceza koğuşu, revir ve yönetim binası bulunuyor.
Geçen yıl cezaevini ziyaret eden Rus insan hakları savunucusu Eva Merkacheva'ya göre koğuşlarda duş bulunmuyor ve mahkumların haftada yalnızca bir kez duş almalarına izin veriliyor.
Ukrayna savaşı gerilim yaratıyor
Stwalley'in tanıklığına göre fabrikada iş gününün tamamlanmasının ardından mahkumlar genellikle koğuşlarındaki televizyonun başında toplanıp Rus devlet kanallarını izliyor.
Bu durum bazen Ukrayna savaşını destekleyen Rus mahkumlarla yabancılar arasında sorunlara yol açıyor.
Stwalley geçen ay bir mahkumun kendisine saldırdığını ve dudağında dikiş atılmasını gerektiren bir yarık açıldığını söylüyor.
ABD'li mahkumlar IK-17'de doktor bulunmadığını, sağlık işlemlerinin hemşireler tarafından yapıldığını belirtiyor.
Yüksek tansiyon hastası olduğunu belirten Wilgus, bunun yanı sıra solunum sorunları ve sabit baş ağrısı gibi şikayetleri olduğunu ancak bunlar için herhangi bir test yaptıramadığını aktarıyor.
Wagner'in seferberliği IK-17'ye de ulaşmış
Rus paralı asker grubu Wagner'in cezaevlerindeki mahkumları af karşılığında saflarına kattığı biliniyor.
Geçen yıl IK-17 sakinlerine de bu şekilde dışarı çıkma fırsatı sunulmuş.
Stwalley ve Wilgus eylülde mahkumlara, Ukrayna'da askeri hizmet karşılığında af teklif edildiğini ve içlerinde yabancıların da bulunduğu yaklaşık 100 kişinin gönüllü olduğunu söyledi.
Ancak Wagner savaşçıları arasındaki ölüm oranlarının yüksekliğine ilişkin söylentiler de cezaevinde hızlı yayılmış ve aralıktaki ikinci af teklifinde gönüllü olanların sayısı 9'a kadar düşmüş.
Bu 9 kişinin yakınlarıyla görüşenler olduğunu belirten Stwalley, "Esir alınan biri hariç gönüllü olan 9 kişiden 8'i şu anda ölü" ifadelerini kullandı.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, Wusa9
